Antropologia tożsamości 3102-MATO
Oto krótkie przedstawienie zakresu zajęć:
1. Przedstawienie rozumienia i zakresu pojęcia „tożsamość” we współczesnej literaturze antropologicznej (jako zjawiska odnoszącego się do grup i zbiorowości).
2. Kultura i język, terytorium jako istotne czynniki kształtowania tożsamości. Pamięć, narracje, wymyślanie historii i tradycji, jako i istotne treści tożsamości.
3. Społeczność zróżnicowana, nie będąca wspólnotą kulturową ani językową – Cyganie-Romowie jako szczególny przykład tworzenia wspólnoty nieterytorialnej o wspólnej tożsamości narodowej.
4. Społeczność marginalizowana, która w wyniku zmian politycznych i aktywności organizacji pomocowych tworzy grupę o charakterze etnicznym – Caatani-Tuchalarzy, mongolscy pasterze reniferów.
5. Znaczną, wschodnią część Federacji Rosyjskiej zajmują obszary zamieszkiwane przez Jakutów i inne grupy Syberii. Jakucja – Republika Sacha – jest obszarem wielopłaszczyznowego formowania tożsamości przez jej mieszkańców (nie tylko Jakutów). Wpływ oficjalnego statusu, podwójna lojalność (państwowa i republikańska - jakucka), przywoływanie i wymyślanie historii i tradycji, radzieckość i jakuckość, to zasadnicze czynniki kształtowania tożsamości. Dlatego przypadek jakucki jest tak interesujący dla analizowania przypadków formowania tożsamości.
6. Litwa i Ukraina – dwa sąsiadujące od wschodu z Polską państwa, które konsekwentnie zaczęły budować swoją tożsamość narodową po rozwiązaniu Związku Radzieckiego, mogły odwoływać się do istniejącego niegdyś państwa (nawet, jeśli w bardzo odległej przeszłości - przypadek Ukrainy). Szczególnie interesujący jest przypadek Ukrainy, zwłaszcza zachodniej – tworzenia, wymyślania tradycji, wymyślania symboli i tego – co jeden ze współczesnych antropologów określa, jako „niepowiewająca flaga narodowa”.
Rodzaj przedmiotu
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny jest przewidzianą formą zaliczenia przedmiotu.
Literatura
Zygmunt Bauman, Tożsamość - jaka była, jest, i po co?, w: Wokół problemów tożsamości, red. Aldona Jawłowska, Warszawa 2001, s. 8-25
Tim Edensor, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, Kraków 2004
Aldona Jawłowska, Tożsamość na sprzedaż, w: Wokół problemów tożsamości, red. Aldona Jawłowska, Warszawa 2001, s. 51-78
Ira Katznelson, Uwagi na temat tożsamości, rasy i polityki społecznej w Stanach Zjednoczonych, w: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy z Castel Gandolfo, Kraków 1995, s. 73-89
Leszek Kołakowski, O tożsamości zbiorowej, w: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy z Castel Gandolfo, Kraków 1995, s. 44-55
Martin O’Brien, Esej o płynnej tożsamości, w: Wokół problemów tożsamości, red. Aldona Jawłowska, Warszawa 2001, s. 26-37
Paul Ricoeur, Pamięć - zapomnienie - historia, w: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy z Castel Gandolfo, Kraków 1995, s. 22-43
Charles Taylor, Źródła współczesnej tożsamości, w: Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy z Castel Gandolfo, Kraków 1995, s. 9-21
Zagadnienia szczegółowe (przypadki):
Jarosław Hrycak, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009 (rozdział: Jak uczyć historii Ukrainy po 1991 roku?, s. 137-154, oraz rozdział: Ukraina między Wschodem a Zachodem: znany temat w inny sposób, s. 199-219)
Lech Mróz, Między tradycją a współczesną polityką. Rozterki liderów romskich, w: Tożsamość kulturowa Romów w procesach globalizacji, Kraków 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 43-58
Lech Mróz, Kształtowanie tuchalarskiej grupy etnicznej w Mongolii, w: Pasterze reniferów mongolskiej tajgi, Warszawa 2008, s. 22-63
Wojciech Lipiński, Ludzie tundry. Tożsamość i granice etniczne na północy Syberii, Warszawa 2011 (rozdział: Znaczenie etniczności, s. 173-203
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: