Antropologia religii - sekularyzacja i islam 3102-MARS
Konwersatorium poświęcone będzie dyskusjom wokół dwóch kluczowych obecnie dla antropologii religii zagadnień, jakimi są z jednej strony sekularyzacja i renesans kategorii wiary, z drugiej zaś dekonstrukcje antropologicznych reprezentacji islamu. Ten ostatni proces wiąże się z przewartościowaniami, do jakich dochodzi obecnie w antropologii religii w związku z pracami m.in. takich antropologów jak Akbar Ahmed, Talal Asad czy Daniel Martin Varisco. Poddają oni dekonstrukcjom prace antropologów religii napisane z perspektywy zachodniej, wskazując, że ich język opisu zawsze wiąże się z symboliczną przemocą. Zatem okazuje się on nietrafny w przypadku studiów nad społecznościami muzułmańskimi. Chodzi tu nie tylko o sposób, w jaki antropolodzy piszą o islamie, często nadmiernie go esencjalizując, lecz o przemoc, która krystalizuje się jeszcze na etapie tworzenia definicji antropologicznych (np. Geertzowskiej definicji religii). Zdawanie sprawy z tego, ze wypracowane przez antropologię religii kategorie teoretyczne są często jedynie pozornie neutralne i dające się zastosować wszędzie z równym powodzeniem, stawia pod znakiem zapytania pewne ugruntowane już założenia epistemologiczne w antropologii religii. Rodzi to ciekawe pytanie i jest ożywcze dla tej od początku uwikłanej w europocentryczne uprzedzenia dziedziny wiedzy.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Konwersatorium nastawione będzie na rozwijanie zdolności analitycznego myślenia i krytycznej lektury tekstów z zakresu antropologii religii.
Kryteria oceniania
Pod uwagę będzie brane przygotowanie studentów do zajęć, umiejętność analitycznej lektury tekstu i prowadzenia dyskusji. Ostatecznym kryterium będzie egzamin ustny (rozmowa o przeczytanych lekturach).
Literatura
Zajęcia 1-6
Fragmenty książek:
Daniele Harvieu-Léger, Religia jako pamięć, Kraków 1999.
Mathew Engelke, The Problem of Belief: Evans-Pritchard and Victor Turner on 'The Inner Life', [in] “Anthropology Today”, Vol. 18, No. 6 (Dec., 2002), pp. 3-8.
Rodney Needham, Belief, Language and Experience, Chicago 1972.
Charles Taylor, A Secular Age, 2007.
Charles Taylor, Oblicza religii dzisiaj, Kraków 2002.
Talal Asad, Thinking about Religion, Belief and Politics (wykład wygłoszony 3.10. 2008 na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley) http://www.uctv.tv/search-details.aspx?showID=15122
Zajęcia 7-13
Fragmenty książek:
Akbar Ahmed, Discovering Islam. Making Sense of Muslim History and Society, London and NY 1998.
Akbar S. Ahmed, Postmodernism and Islam. Predicament and Promise, London and NY 1992
Talal Asad, Formations of the Secular. Christianity, Islam, Modernity, Stanford, California 2003.
Talal Asad, Anthropological Conceptions of Religion: Reflections on Geertz, [in:]“ Man”, New Series, Vol. 18, No. 2 (Jun., 1983), pp. 237-259.
Clifford Geertz, Religia jako system kulturowy, [w:] Interpretacje kultur. Wybrane eseje, Kraków 2004.
Clifford Geertz, Islam Observed. Religious Development in Morocco and Indonesia, Chicago, London 1968.
Ernest Gellner, Muslim Society, Cambridge 1983.
Mernissi F., Dreams of Trespass: Tales of Harem Girlhood, 1995
H.S. Nasr, Idee i wartości islamu, Warszawa 1998.
Said E. W., Orientalizm, Warszawa 1991.
Daniel M.Varisco, Islam Obscured. The Rhetoric of Anthropological Representation, NY 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: