Antropologia wobec dyskryminacji 3102-MADY
Cel zajęć:
- Dostarczenie studentom i studentkom kompleksowej wiedzy na temat wielowymiarowego zjawiska dyskryminacji – intersekcjonalności („przecinania się“ rozmaitych dyskryminacji). Zajęcia będą skupiały się na dyskryminacji ze względu na rozmaite przesłanki (m.in. rasę, płeć, pochodzenie etniczne, narodowość, status społeczno-ekonomiczny, seksualność, religię, poziomo sprawność, zdrowie).
- Połączenie wiedzy teoretycznej dotyczącej zjawiska dyskryminacji z praktycznymi umiejętnościami z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji (m.in. przedstawienie „dobrych praktyk” w zakresie działań dyskryminacyjnych oraz związanych ze zjawiskiem dyskryminacji wielokrotnej; praktyczne zajęcia związane z pisaniem projektów, prowadzeniem badań, współpracą z organizacjami).
- Sprofilowanie i usytuowanie zajęć w kontekście specyficznych doświadczeń studentów i studentek, zwrócenie uwagi na zjawiska dyskryminacyjne specyficzne dla regionu, dla obszarów prowadzonych badań laboratoryjnych (np. dyskryminacja Romów, dyskryminacja uchodźców, dyskryminacja ze względu na pochodzenie społeczne, np. pochodzenie wiejskie, dyskryminacja ze względu na religię/wyznanie)
Tematy zajęć:
- Łańcuch dyskryminacji: stereotyp-uprzedzenie-dyskryminacja.
- Przesłanki dyskryminacji (m.in.: dyskryminacja ze względu na: płeć, wiek, orientację seksualną, pochodzenie etniczne, narodowość, status społeczno-ekonomiczny, religię, rasę, sprawność) i dyskryminacja wielokrotna.
- Obszary dyskryminacji (m.in. ekonomia, polityka, prawo, sfera prywatna, edukacja).
- Formy i przejawy dyskryminacji (m.in. żarty, mowa nienawiści, wykluczenie, przemoc fizyczna, segregacja, izolacja).
- Rodzaje dyskryminacji (ableizm, ateizm, antysemityzm, homofonia, islamofobia, rasizm, romofobia, seksizm).
- Przeciwdziałanie dyskryminacji (w prawie [krajowym, europejskim, międzynarodowym], w praktyce działań społecznych, działaniach podejmowanych przez jednostkę – rola świadka/świadkini).
- Antropologiczne teorie dyskryminacji.
- Relatywizm kulturowy w antropologii a przeciwdziałanie dyskryminacji
- Metody badań stosowanych i w działaniu.
- Przykłady badań antropologicznych antydyskryminacyjnych.
- Współpraca z partnerami społecznymi
Forma zajęć:
Kurs będzie składał się z:
- części seminaryjnej (omówienie postaw teoretycznych, różnych form dyskryminacji) – 30 godz.;
- spotkań z przedstawicielami organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem różnym formom dyskryminacji, uzupełnione o konsultacje; studenci będą mogli przygotowywać projekt badawczy w porozumieniu z organizacjami. Organizacje współpracujące to: Fundacja Helsinka Prawa Człowieka, Stowarzyszenie Romów w Polsce, Fundacja Feminoteka, Amnesty International, Federacja na Rzecz Kobiet i Panowania Rodziny, Kampania Przeciw Homofobii, Fundacja TUS (aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych), Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej), Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego - 18 godz.;
- warsztatów antydyskryminacyjnych – 12 godz.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć studenci będą mieli:
- ogólną i szczegółową wiedzę teoretyczną i praktyczną na temat przesłanek dyskryminacji i dyskryminacji wielokrotnej, obszarów dyskryminacji, form i przejawów dyskryminacji (mowa nienawiści, wykluczenie, przemoc fizyczna);
- wiedzę teoretyczną i praktyczną na temat przeciwdziałania dyskryminacji, w tym na temat prawa antydyskryminacyjnego w Polsce i na świecie, oraz strategii przeciwdziałania dyskryminacji w rozmaitych sferach życia (polityka ekonomia, społeczeństwo obywatelskie, życie prywatne);
- znajomość technik badawczych z zakresu antropologii stosowanej.
Kryteria oceniania
- sprawdzian ze znajomości lektur (pierwszy semestr)
- praca opisująca wyniki badań (drugi semestr): praca będzie wynikiem indywidualnych projektów studentów
Literatura
American Anthropological Association, 1947 Statement on Human Rights, American Anthropologist 49(4):539-543.
American Anthropological Association, 1999 Declaration on Anthropology and Human Rights; available at: http://www.aaanet.org/stmts/humanrts.htm
Arendt H., My, uchodźcy, w: Pisma żydowskie, Warszawa, Kronos, 2012.
Bakalarczyk R., Ubóstwo seniorów, w: red. M. Syska, Z godnością w jesień życia Warszawa-Wrocław 2011
Červinkova Hana, Bogusława Dorota Gołębniak, Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, red., Wrocław: Wydawnictwo DWS, 2010.
Creenshaw K.,. Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color , „Stanford Law Review”, t. 43, nr 6., 1991 s. 1241–1299.
Follis Karolina S., Building Fortress Europe. The Polish-Ukrainian Frontier, University of Pennsylvania Press, 2012.
Gore C., J. B. Figueiredo, Wykluczenie społeczne i polityka przeciwdziałania ubóstwu, „Problemy Polityki Społecznej”, nr 5, 2003.
Kościańska A., red. Antropologia seksualności. Teoria, etnografia, zastosowanie, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.
Lorde A., Age, Race, Class and Sex: Women Redefining Difference, w: Sister Outsider, Crossing Press, 1980
Merry S. E, Transnational Human Rights and Local Activism: Mapping the Middle, „American Anthropologist”, t.. 108, nr 1, s. 38–51.
Narayan, D, Chambers, R., Shah, M. K., and Petesch, P. Crying Out for Change, w: Voices of the Poor, t. 2, World Bank, Oxford University Press, New York, 1999
Parreñas R., Cultures of Flirtation: Sex and the Moral Boundaries of Filipina Migrant Hostesses in Tokyo, [w:] Intimate labors, (red.) Eileen Boris, Rhacel Salazar Parreñas, Stanford U Press, 2010
Reinharz Sh., Feminist Methods in Social Research, Oxford: Oxford University Press, 1992.
Richard W., Human Rights, Culture and Context: An Introduction, w: Human Rights, Culture and Context, 1997, 1-28
Sanders D., Getting Lesbian and Gay Issues on the International Human Rights Agenda, w: „Human Rights Quarterly”, 1996, t. 18, nr 1, s. 67-106.
Tiberghien J. Ch, Gender-skepticism or gender-boom? Poststructural feminisms, transnational feminisms and the World Conference against Racism”, w: International Feminist Journal of Politics, 2004, 6 (3):454-484.
Todys P., Niepełnosprawność ruchowa jako przesłanka dyskryminacji, http://www.tea.org.pl/pl/SiteContent?subitem=teksty_seminaryjne
Vance C.S., Innocence and Experience: Melodramatic Narratives of Sex Trafficking and Their Consequences for Law and Policy, „History of the Present”, t.. 2, nr 2 s. 200-218.
Zima M. Niepełnosprawność intelektualna jako przesłanka dyskryminacji, http://www.tea.org.pl/pl/SiteContent?subitem=teksty_seminaryjne
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: