Wprowadzenie do antropologii wizualnej 3102-LWAW
Ćwiczenia poświecone są wstępnym zagadnieniom dotyczącym umiejętności czytania i interpretacji obrazu, roli wizualności w antropologii
1 i 2 Antropologia wizualna, antropologia fotografii i filmu
M. Banks i H. Morphy, Introduction, w: Rethinking Visual Anthropology, M. Banks i H. Morphy (red.), Yale University Press, New Haven and London 1997.
K. Olechnicki, Antropologia obrazu, Warszawa 2003.
S. Pink, Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach, przeł. M. Skiba, WUJ, Kraków 2009, s. 33-56
S. Sikora, O problematyczności wizualności w antropologii, (w:) Kultura profesjonalna etnologów w Polsce, M. Brocki, K. Górny, W. Kuligowski (red.), Wrocław 2006, s. 181-200.
3. Paralelizm pomiędzy antropologią i fotografią. Wczesna fotografia antropologiczna (m.in. B. Malinowski i K. Zagórski)
H. Czachowski, O fotografii i etnografii, “Konteksty: Polska Sztuka Ludowa” nr 1-2/1994
T. Wright, Antropolog jako artysta: fotografie Malinowskiego z Trobriandów, "Konteksty" 1-2/1997
M. Young, Kiriwina Malinowskiego. Wprowadzenie (fragmenty), przeł. S. Sikora, “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1-4/2000.
S. Sikora, Nostalgia urzeczywistniona, tekst do katalogu wystawy: Nostalgia urzeczywistniona. Afryka w fotografiach Kazimierza Zagórskiego, Zachęta 2005
4. R. Flaherty, Nanook z Północy
J. Ruby, The Aggie Must Come First: Robert Flaherty’s Place In Ethnographic Film History, (w:) Picturing Culture. Explorations of Film and Anthropology
5 i 6. Czym jest fotografia? Znaczenie w fotografii
M. Antonioni, Powiększenie (film)
R. Barthes, Światło obrazu (fragmenty)
W. Benjamin, Mała historia fotografii, (w:) tegoż, Twórca jako wytwórca
S. Sontag, O fotografii
S. Sikora, Fotografia. Między dokumentem a symbolem (rozdz. I)
7. Krótka historia filmu etnograficznego. Doświadczenia polskie.
Pokaz zapisów i filmów dokumentalnych (ze zbiorów PME w Warszawie).
8. Co to jest dokument? Dokument w fotografii i filmie; konwencje realizmu dokumentalnego.
M. Przylipiak, Poetyka filmu dokumentalnego
S. Sikora, Fotografia. Między dokumentem a symbolem (rozdz. I)
9. Fotografia i chłopi. Sposób funkcjonowania fotografii w kulturze chłopskiej.
Georges Rouquier i jego dzieło (Farrebique, fragment)
R. Sulima, Album „cieni”. Słowo i fotografia w kulturze ludowej, [w:] w tegoż, Słowo i etos. Szkice o kulturze
M. Bijak, A. Garlicka, Fotografia chłopów polskich
J. Bartuszek, Między reprezentacją a martwym papierem. Znaczenie i funkcja chłopskiej fotografii rodzinnej, Warszawa 2005
9. Andrzej Różycki, Nieskończoność dalekich dróg i fenomen Zofii Rydet
Z. Rydet, O “zapisie socjologicznym” + materiały towarzyszące: tekst A. Bohdziewicz i Andrzej Różycki, Nieskończoność dalekich dróg, (ścieżka dźwiękowa); teksty w: „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 3-4, 1997.
10 i 11 Konstruowanie znaczenia w fotografii:
Ch. Marker, Gdybym miał cztery dromadery
R. Barthes, Retoryka obrazu, „Pamiętnik Literacki”, z. 3/1985.
J. Berger i J. Mohr, Another Way of Telling, New York 1982.
Powiększenie. Fotografia w czasach zgiełku (album)
S. Sikora, Fotografia w czasach zgiełku. Kilka uwag o dokumencie i „Powiększeniu”, (w:) Polska fotografia dokumentalna na skrzyżowaniu dyskursów, Zachęta, Warszawa 2006,
12. Fotografia poza Europą. Przykład afrykański
Future Remembrance (film)
S. Sprague, How the Yoruba See Themselves, (w:) The Anthropology of Media. A Reader, K. Askew & R. Wilk (red.), Blackwell Publ., s. 172-186.
13 i 14. Jean Rouch i problem dokumentu (przykład filmowy)
J. DeBouzek, Etnograficzny surrealizm Jeana Roucha, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 3-4/1992.
A. Grimshaw, Kino antropologiczne Jeana Roucha, „Kwartalnik Filmowy” nr 47-48, jesień-zima 2004, s. 45-74.
15. Odwrócone spojrzenie „dzielona antropologia”
G. Pacek, Jestem zły (film)
J. Ruby, Mówić do, mówić o, mówić z albo mówić przy, „Kwartalnik Filmowy” nr 47-48, jesień-zima 2004, s. 20-44
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności)
- aktywność na zajęciach
- zaliczenie w formie egzaminu, forma pisemna ze znajomości przerobionego materiału
Literatura
M. Banks i H. Morphy (red.), Rethinking Visual Anthropology, Yale University Press, New Haven i London 1997
R. Barthes, Światło obrazu, Warszawa 1996
R. Barthes, Retoryka obrazu, "Pamiętnik Literacki", z. 3/1985.
J. Bartuszek, Między reprezentacją a martwym papierem. Znaczenie i funkcja chłopskiej fotografii rodzinnej, Warszawa 2005
W. Benjamin, Twórca jako wytwórca, Poznań 1975
J. Berger i J. Mohr, Another Way of Telling, New York 1982
M. Bijak, A. Garlicka, Fotografia chłopów polskich , Warszawa 1983
A. Bohdziewicz, Zostały zdjęcia, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa" 3-4, 1997
H. Czachowski, O fotografii i etnografii, "Konteksty: Polska Sztuka Ludowa" nr 1-2/1994
J. DeBouzek, Etnograficzny surrealizm Jeana Roucha, "Konteksty Polska Sztuka Ludowa" 3-4/1992
A. Grimshaw, Kino antropologiczne Jeana Roucha, "Kwartalnik Filmowy" nr 47-48, jesień-zima 2004, s. 45-74.
M. Jay, Kryzys tradycyjnej władzy wzroku. Od impresjonistów do Bergsona, przeł. J. Przeźmiński, [w:] Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, pod. red. R Nycza, Universitas, Kraków 2004, s. 295-330.
P. Hockings (red.), Principles of Visual Anthropology, Mouton de Gruytes, Berlin 1995 "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa" nr 3-4/1992 i 3-4/ 1997 (numery poświęcone w całości antropologii wizualnej)
"Konteksty. Polska Sztuka Ludowa" nr 3-4, 1992 oraz 3-4/1997
"Kwartalnik Filmowy" nr 23, 1998 (dokument); 47-48, 2004 (antropologia i film)
K. Olechnicki, Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
S. Pink, Interdisciplinary agendas in visual research: re-situating visual anthropology, "Visual Studies", Vol. 18, No. 2, 2003, 179-192
Powiększenie. Fotografia w czasach zgiełku, Festiwal Fotografii Czarno-Białej, Zakopane - Warszawa 2002 (album)
M. Przylipiak, Poetyka filmu dokumentalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2000.
A. Różycki, Nieskończoność dalekich dróg (ścieżka dźwiękowa), "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa" 3-4, 1997
J. Ruby, Mówić do, mówić o, mówić z albo mówić przy, "Kwartalnik Filmowy" nr 47-48, jesień-zima 2004, s. 20-44
J. Ruby, Picturing Culture. Explorations of Film and Anthropology, The University of Chicago Press, Chicago and London 2000.
Z. Rydet, O "Zapisie socjologicznym", "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa" 3-4, 1997.
S. Sikora, Fotografia. Między dokumentem a symbolem, Izabelin 2004.
S. Sikora, Fotografia w czasach zgiełku. Kilka uwag o dokumencie i "Powiększeniu", (w:) Polska fotografia dokumentalna na skrzyżowaniu dyskursów. Materiały z sesji zorganizowanej z okazji wystawy Leonarda Sempolińskiego, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2006, s. 113-127.
S. Sikora, O problematyczności wizualności w antropologii, (w:) Kultura profesjonalna etnologów w Polsce, M. Brocki, K. Górny, W. Kuligowski (red.), Wrocław 2006, s. 181-200.
S. Sikora, Nostalgia urzeczywistniona, tekst do katalogu wystawy: Nostalgia urzeczywistniona. Afryka w fotografiach Kazimierza Zagórskiego, Zachęta 2005
S. Sontag, O fotografii, Warszawa 1987
S. Sprague, How the Yoruba See Themselves, (w:) The Anthropology of Media..A Reader, K. Askew & R. Wilk (red.), Blackwell Publ., s. 172-186.
R. Sulima, Album "cieni". Słowo i fotografia w kulturze ludowej, [w:] w tegoż, Słowo i etos. Szkice o kulturze, Zakład Wydawniczy FA ZMW "Galicja", Kraków 1992 .
T. Wright, Antropolog jako artysta: fotografie Malinowskiego z Trobriandów, "Konteksty" 1-2/1997
M. Young, Kiriwina Malinowskiego. Wprowadzenie (fragmenty), przeł. S. Sikora, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", nr 1-4/2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: