Polacy na Wschodzie 3102-LPNW
Zajęcia składają się z dwóch części, w pierwszej podjęty zostanie temat Kresów Wschodnich jako konceptu politycznego i realnego świata społeczno-kulturowego, a także (s)tworzonego i funkcjonującego mitu. Część druga, mająca charakter monograficzny, poświęcona będzie charakterystyce społeczności polskich zamieszkujących tereny Litwy, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii. W centrum uwagi znajdą się wątki dotyczące historii osadnictwa, jak i wybrane zagadnienia z zakresu życia kulturalnego, religijnego, społecznego. Zasygnalizowany zostanie również temat Polaków na zesłaniu.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student:
- ma wiedzę na temat społeczności polskich poza wschodnią granicą Polski;
- ma wiedzę i potrafi krytycznie podejść do koncepcji i mitu Kresów Wschodnich;
- zna rozróżnienia terminologiczne Polonia, Polacy na Wschodzie itd. i potrafi je właściwie użyć;
- rozpoznaje i potrafi scharakteryzować przejawy życia kulturalnego i społecznego wybranej grupy Polaków na Wschodzie (tak w perspektywie historycznej jak i współczesnej);
- rozumie złożoność sytuacji i postaw społeczności polskich na Wschodzie;
- jest uwrażliwiony na tzw. problematykę polską poza wschodnimi granicami Polski, poddaje ją refleksji i krytycznej ocenie.
Kryteria oceniania
Na ocenę składa się:
- obecność i aktywność na zajęciach (czytanie lektur i udział w dyskusji)
- esej (do 6 stron + bibliografia)
Literatura
Wybrana i przykładowa literatura:
Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jedrzejewiczowa C., Grupy etniczne na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego i trzy narody, w: Łańcuch tradycji. Teksty wybrane, Warszawa 2005.
Chodubski A., Kresy jako specyficzna wartość cywilizacyjna, w: Kultura pogranicza – pogranicze kultur, red. A. Bobryk, Siedlce-Pułtusk 2005, s. 55-70.
Derlicki J., Wśród „koniunkturalnych Polaków”? Polskość i organizacje polonijne w Mołdawii, w: Antropologiczne wędrówki po „miejscach” bliskich i dalekich, red. D. Demski, J. Derlicki, A. Woźniak, Warszawa 2020, s. 121-136.
Derlicki J. Od społeczności lokalnej do mniejszości narodowej. Ludność polskiego pochodzenia w Mołdawii na początku XXI wieku, Warszawa 2020
Głowacka-Grajper M., Zbiorowości polskie w zachodnich republikach byłego ZSRR, „Studia BAS”, 2013, nr 2(34), s. 51-84.
Eberhardt P., Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie, Warszawa 1998.
Kabzińska I., Wśród kościelnych Polaków. Wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi, Warszawa 1999.
Kuczyński A., Polacy w Kazachstanie. Zesłania – dziedzictwo – nadzieje – powroty, Krzeszowice 2014.
Kultura i świadomość etniczna Polaków na Wschodzie: tradycja i współczesność, red. A. Kuczyński, M. Michalska, Wrocław 2004.
Kurcz Z., Mniejszość polska na Wileńszczyźnie. Studium socjologiczne, Wrocław 2005.
Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, red. Ł. Smyrski, M. Zowczak, Warszawa 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: