Klasyczne teorie socjologiczne 3102-LKSOC

Problematyka wykładu jest kształtowana zgodnie z tradycją, która podstawy teorii socjologicznej rozumie szeroko, zaliczając do nich tych wszystkich myślicieli, którzy tworzyli kanon myślenia o społeczeństwie na długo przed narodzinami nowoczesnej nauki.

Zgodnie z tym ujęciem, część wstępna wykładu obejmuje zarys teorii społecznych autorów starożytnych, a także myśl społeczną chrześcijaństwa, myśl Niccolo Machiavellego, wybranych teoretyków stanu natury (Hobbesa, Rousseau), a także przykładowych myślicieli Oświecenia.

Na tym tle zostanie przedstawiona dziewiętnastowieczna teoria społeczna, w tym autorzy stale inspirujący kolejne pokolenia socjologów: Karol Marks i Alexis de Tocqueville. Wyłanianie się socjologii jako dyscypliny jest współczesne rozwojowi pozytywizmu, a jej pierwszym wielkim tematem jest zmiana społeczna. Z owymi początkami wiążą się dwie istotne postaci, Auguste Comte i Emile Durkheim.

Durkheim zostanie przedstawiony także jako pierwszy istotny kodyfikator metodologii socjologicznej. Max Weber z kolei będzie omawiany jako przedstawiciel socjologii rozumiejącej, akcentującej złożoność procesów historycznych i kulturowych. Osobne spotkanie zostanie poświęcone jego wpływowej i kontrowersyjnej analizie początków kapitalizmu. Kolejne spotkania będą poświęcone myśli Georga Simmla, jego oryginalnej koncepcji socjologii formalnej i inspirującym analizom społeczeństwa nowoczesnego. Odrębny wykład zostanie poświęcony psychoanalitycznej teorii kultury, zawartej w pracach Zygmunta Freuda.

Wykład zakończy przybliżenie myśli dwóch socjologów, których ożywiona recepcja w Polsce przypada na ostatnie dekady: pierwszym będzie Norbert Elias ze swoją koncepcją procesu cywilizacyjnego; drugim - Pierre Bourdieu i jego teoria podziałów klasowych.