Ikonografia etnograficzna 3102-LIET
Język symboliczny i jego formy, styl i estetyka, są wyrazem dziedzictwa niematerialnego określonych grup społecznych. Przedstawienia włączone w przekaz religijny reprezentują kulturę konkretnego środowiska, zarazem ją kształtując; są wyrazem konkretnych doświadczeń sacrum, dostarczają gotowe formy ekspresji, a niektóre z nich są włączane w przestrzenie życia codziennego, wywierając wpływ na wrażliwość nie tylko religijną, ale i preferencje estetyczne obcujących z nimi osób. Te najbardziej popularne, przekształcone w ikony tożsamości, są też wykorzystywane w krytyce kulturowej. Celem konwersatorium jest omówienie roli ikonografii i ikonologii w badaniach kultury; uniwersalnych reakcji na przedstawienie / sprawczości wizerunku. Zajęcia mają pomóc w rozpoznawaniu symbolicznych kodów kulturowych w czasie badań etnograficznych i inspirować interpretacje ikonosfery.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Kryteria oceniania
esej na uzgodniony temat, z wykorzystaniem omówionej literatury i odwołaniami do przykładów muzealnych
Literatura
Bułgakow, Sergiusz
1992 Prawosławie. Zarys nauki Kościoła Prawosławnego. Przeł. Ks. H. Paprocki. Białystok-Warszawa. (Ikona i kult ikony w prawosławiu, s. 155-160).
Dobrzeniecki, Tadeusz
1966 Legenda o Secie i Drzewie Życia w sztuce średniowiecznej, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, t. 10, s. 165-202.
Freedberg, David
2005 Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania. Tłum. Ewa Klekot. Wyd. UJ, Kraków. (Roz.1: „Potęga wizerunków: reakcja i stłumienie”, s. 1-16; Roz. 2: "Bóg w wizerunku", s. 27-40; Roz. 3: „Potęga wizerunku", s. 41-53; "Wartość stereotypu", s. 41-53; 7. Wizerunek wotywny 138-162; 8. Invisibilia per visibilia 163-194 (Przypisy do 4-cd., 7 i 8: 460-464; 473-480; Roz. 14: "Idolatria i ikonoklazm”, s. 384-434).
Gębarowicz, Mieczysław
1986 Mater Misericordia Pokrow Pokrowa w sztuce i legendzie środkowo-wschodniej Europy, PAN Instytut Sztuki, Ossolineum.
Janocha, Michał (ks.)
2001 Ukraińskie i białoruskie ikony świąteczne w dawnej Rzeczypospolitej. Problem kanonu. Wyd. Neriton, Warszawa. (Roz. 1: Wschód i Zachód. Dwie koncepcje sztuki sakralnej; Roz. 2: Między Wschodem a Zachodem. Unia brzeska i malarstwo ikonowe, s. 33-64).
Kałamajska Saeed, Maria
2014 Ostrobramska i Częstochowska, czyli dwie matki Polki. Rozmowa z Marią Kałamajską – Saeed, "Newsweek Historia" nr 8.
Kibish-Ożarowska, Krystyna
1999 Mały przewodnik po sztuce religijnej. Prószyński i S-ka, Warszawa.
Klinger, Michał
2017 Ikona- tajemnica ciała. Kilka tez [w:] IX Międzynarodowe Warsztaty Ikonopisów Nowica. Przebóstwione ciało. Red. K. Jakubowska-Krawczyk i M. Sory, Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy, 2017.
Kunczyńska-Iracka, Anna
1980 Chrystus Frasobliwy i jego miejsce w tradycyjnej religijności ludowej, PSL, R. 34, nr 3-4, s. 143-153.
1988 Madonna w dawnej polskiej sztuce ludowej, „PSzL”, R. 42, nr 4, s. 243-254.
Knapiński, Ryszard
2004 Biblia pauperum – rzecz o dialogu słowa i obrazu, „Nauka”, Nr 4, s. 133-164.
http://www.pan.poznan.pl/nauki/N_404_09_Knapinski.pdf
Panofsky, Erwin
1971 Studia z historii sztuki, PIW, Warszawa, (Ikonografia i ikonologia, s. 11-31; Imago Pietatis. Przyczynek do historii typów przedstawieniowych Mąż Boleści i Maria Pośredniczka. Tłum. T. Dobrzeniecki. s. 95-121).
Przybył, Elżbieta
2000 Prawosławie. Wyd. ZNAK, Warszawa (Świątynia i ikona, s. 91-108); (Cykl roczny. Święta, s. 130-152).
Réau, Louis
1955-59 Iconographie de l’art chrétien, t. 1-3, Paris.Seweryn, Tadeusz
Ikonografia etnograficzna, ”Lud”, t. 39 (1948-51), s, 291-354, t. 41, cz. 1 (1952)s. 5 22-523, 1954, 1955 [wybrane hasła]
De Voragine, Jakub
1983 Złota Legenda, Pax, Warszawa.
Wirtualne muzeum drzeworytów ludowych (Muz. Etnograficzne w Krakowie)
http://www.drzeworyty.pl/
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: