Dziedzictwo kulturowe - wokół teorii i praktyki 3102-LDZK
W trakcie zajęć studenci zapoznają się z: rozumieniem dziedzictwa materialnego i niematerialnego w konwencjach UNESCO, ich założeniami oraz lokalnym przełożeniem, z przykładami programów edukacji formalnej i nieformalnej dotyczących dziedzictwa regionalnego, projektami realizowanymi np. przez władze samorządowe (szlak kulturowy) i organizacje pozarządowe. Poznają również przykłady działań i poglądów indywidualnych na kwestie dziedzictwa. Ważnym elementem zajęć jest ich część warsztatowa, w której studenci poznają zasady wypełniania wniosku dot. zgłoszenia zjawiska niematerialnego dziedzictwa kulturowego na krajową Listę Dziedzictwa Niematerialnego; przygotują program zajęć poświęconych dziedzictwu, czy też opracują szlak kulturowy.
Zajęcia mają formę konwersatoryjno-warsztatową z elementami wykładu
Zagadnienia:
1. Dziedzictwo od teorii do praktyki (wprowadzenie).
2. Dziedzictwo kultury w świecie wirtualnym analiza wybranych stron internetowych.
3. Dziedzictwo materialne i niematerialne w rozumieniu Konwencji UNESCO oraz charakterystyka podejmowanych działań: identyfikacja dziedzictwa (kto, gdzie, jak), dokumentacja, procedury zgłaszania na krajową i światową listę dziedzictwa kulturowego.
4. Dziedzictwo kultury w edukacji formalnej i nieformalnej. Edukacja regionalna/wiedza o kulturze (założenia programowe), analiza wybranych programów i zajęć.
5. Dziedzictwo kultury w turystyce i o turystyce kulturowej. Co to jest turystyka kulturowa, szlak kulturowy (ABC szlaku kulturowego czyli: powstawanie/powoływanie, zarządzanie, marketing). Różne rodzaje szlaków kultowych (międzynarodowe, ponadregionalne, regionalne, lokalne) oraz refleksja nad sposobem wykorzystania/kreowania dziedzictwa kultury w kontekście szlaku kulturowego. Analiza konkretnych przykładów szlaków kulturowych.
6. Zachować i popularyzować dziedzictwo - działania: instytucji kultury; organizacji pozarządowych;indywidualne (przykłady osoby/osób działającej/działających na rzecz dziedzictwa kultury, m.in. grupy rekonstrukcyjne).
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student:
ma wiedzę na temat dziedzictwa kultury, czym jest, kto i jak je tworzy/konstruuje oraz w jaki sposób i do czego jest wykorzystywane;
potrafi wskazać i zanalizować działania, w których wykorzystywane są elementy dziedzictwa kultury;
potrafi samodzielnie przygotować projekt, w którym wyjaśnia znaczenie dziedzictwa kultury i popularyzuje je;
rozumie rolę jaką w społeczności lokalnej i ponadlokalnej pełni dziedzictwo kultury;
jest uwrażliwiony na zagadnienia dziedzictwa kultury, poddaje je refleksji i krytycznej ocenie.
Kryteria oceniania
obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione);
aktywne uczestniczenie w zajęciach konwersatoryjnych i warsztatowych;
zaliczeniem zajęć jest praca pisemna, na którą składa się przygotowanie autorskiego projektu z tematyki:
• Antropolog kultury a dziedzictwo - projekt popularyzacji zagadnienia dziedzictwa;
• Antropolog kultury wskazuje niematerialne dziedzictwo kultury warte ochrony UNESCO - opis wybranego zjawiska wraz z uzasadnieniem (zgodnie z wymogami Konwencji);
• Antropolog kultury a program edukacjyjny - projekt zajęć/spotkania dotyczącego dziedzictwa kulturowego;
• Antropolog kultury a szlak kulturowy - projekt szlaku/paszportu dla szlaku.
Literatura
Ashworth G.J., Sfragmentaryzowane dziedzictwo: sfragmentaryzowany instrument sfragmentaryzowanej polityki [w:] Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, red. M.A. Murzyn, J. Purchla, Kraków 2007, s.29-42.
Baraniecka-Olszewska K., Reko-rekonesans. Praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa historycznego drugiej wojny światowej w Polsce, Kęty 2018.
Brzezińska A.W., Linda K., Dziedzictwo kulturowe regionu - projekty z zakresu edukacji regionalnej i dziedzictwa kulturowego, [w:] Edukacja kulturowa. Społeczność-aktywizacja-uczenie się, red. A.W. Brzezińska, A.Hulewska, J.Słomska-Nowak, Wrocław 2010, s. 187-202.
Etnografie instytucji dziedzictwa kulturowego, red. Ł. Gaweł, M. Kostera, Kraków 2018.
Gaweł Ł., Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, Kraków 2011.
Kirschenblat-Gimblett B., Od etnologii do dziedzictwa. Rola muzeum, „Etnografia Nowa”, 2011: 3, s.125-136.
Klekot E., Zabytki dziedzictwa nrodowego a problem stosunku do przeszłości, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2004, t. 58, z. 3-4, s. 206-208.
Mokrzan M., Songin-Mokrzan M., Artykulacja lokalności. Konwencja UNESCO dotycząca ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego jako praktyka dyskursywna, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, 2012/2 (17), s. 55-67.
Potencjał dziedzictwa. Społeczno-gospodarcze przykłady z Europy Środkowej, red. J. Sanetr-Szeliga, K. Jagodzińska, Kraków 2017.
Smith L., „Zwierciadło dziedzictwa”: narcystyczna iluzja czy zwielokrotnione odbicie?, „Rocznik Antropologii Historii” 2016, rok VI (9), s. 25-44.
Szlendak T., Nowiński J., Olechnicki K., Karwacki A., Burszta J.W., Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa 2012.
Urry J., Spojrzenie turysty, Warszawa 2007.
Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa, Kraków 2012.
Tunbridg J., Czyje dziedzictwo? Czyje dziedzictwa?, [w:] tenże, Zmiana warty. Dziedzictwo na przełomie XX i XXI wieku, Kraków 2018, s.19-104.
Wieczorkiewicz A., Apetyt turysty: o doświadczaniu świata w podróży, Kraków 2008.
Vorbrich K., Stowarzyszenie jako forma działalności edukacyjnej, [w:] Edukacja kulturowa. Społeczność-aktywizacja-uczenie się, red. A.W.Brzezińska, A.Hulewska, J.Słomska-Nowak, Wrocław 2010, s. 129-146.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: