Antropologia rodzicielstwa 3102-LARO
Na zajęciach będziemy omawiać teksty dotyczące współczesnej rodziny i sposobów jej definiowania. Główny nacisk położymy na tworzenie rodziny, poszerzanie jej granic, udział medycyny i instytucji w procesach konstruowania rodzicielstwa. Podejmiemy tematy związane z niepłodnością, nowymi technologiami reprodukcyjnymi, macierzyństwem, tacierzyństwem, adopcją, rozwodem rodziców. Będziemy stawiać pytania o polską rodzinę, rodzinę biologiczną, „dobre” i „złe” rodzicielstwo.
Kontekstem dla naszych rozważań będą kino i literatura piękna.
Rodzaj przedmiotu
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
– frekwencja, dopuszczalne 3 nieobecności (nieusprawiedliwione), znajomość lektur
– udział w zajęciach
– krótki esej związany z tematyką zajęć
Literatura
Kamil Bałuk, Wszystkie dzieci Louisa, Wołowiec 2017.
Gay Becker, The Elusive Embryo. How Women and Men Approach New Reproductive Technologies, Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press 2000 (fragment).
Monica Bonaccorso , Conceiving Kinship : Assisted Conception, Procreation, and Family in Southern Europe, New York, Oxford: Berghahn Books 2009 (fragment).
Bogusława Budrowska, Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wrocław 2000.
Ewelina Ciaputa i in., Macierzyństwo kobiet z niepełnosprawnościami ruchu, wzroku i słuchu, „Studia Socjologiczne” 2014, 2 (213).
Agata Chałupnik, Pigułka, w: Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, red. M. Szpakowska, Warszawa 2008.
Jane Collier, Michelle Z. Rosaldo, Yanagisako Sylvia 2007, Czy rodzina istnieje? Nowe ujęcia antropologiczne, przeł. Anna Ostrowska, w: Gender. Perspektywa antropologiczna, t. 1, Organizacja społeczna, red. Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościańska, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 60–75.
Karolina Domagalska, Nie przeproszę, że urodziłam. Historie rodzin z in vitro, Wołowiec 2015.
Katarzyna Gawlicz, Płeć i naród. Dyskurs dotyczący aborcji w Naszym Dzienniku a konstruowanie tożsamości narodowej, w: Kobiety, feminizm, media, red. E. Zierkiewicz, I. Kowalczyk, Poznań, Wrocław 2005 (tekst dostępny tu: http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0004KGawlicz.pdf
Signe Howell, Adoption of the unrelated child: Some challenges to the anthropological study of kinship, “Annual Review of Anthropology” vol. 38, 2009, s. 149-166.
Marcia Inhorn, The „local” confronts the „global”: infertile bodies and the new reproductive technologies in Egypt, w: Infertility around the Globe, red. F. van Balen, M. Inhorn, Berkeley, University of California Press 2002, s. 263–283
Ann Kaplan, Look who’s talking, indeed: fetal images in recent North American visual culture,
w: Mothering: Ideology, Experience, and Agency, red. Evelyn Nakano Glenn, Grace Chang, Linda Rennie Forcey, New York, London: Routledge 1994, s. 121-137
Gail Kilgman, Polityka obłudy. Kontrola rozrodczości w Rumunii pod rządami Ceausescu, Kraków 2010 (fragment)
Agnieszka Król, Niepełnosprawność i sprawiedliwość reprodukcyjna. Zarys wybranych zagadnień dotyczących kobiet z niepełnosprawnościami, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia de Cultura” 10(1) 2018.
Margaret Lock i Patricia Kaufert, Menopause, Local Biologies and Cultures of Aging, „American Journal of Human Biology”, nr 13(4) 2001, s. 494–504
Esther Peperkamp, Płodne ciało i wzajemne zapładnianie reżimów dyscyplinarnych. „Techniki siebie” w pewnym polskim katolickim ruchu młodzieżowym, w: Antropologia seksualności: teoria, etnografia, zastosowanie, red. A. Kościańska, Warszawa 2012, s. 218–237
Rosalind Pollack Petchesky, Fetal images: the power of visual culture in the politics of reproduction, „Feminist Studies” 1987, t. 13, nr 2, s. 263–292.
Magdalena Radkowska-Walkowicz 2013, Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjne w perspektywie antropologicznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Adrienne Rich, Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, Warszawa 2000.
Nancy Scheper-Hughes, Death Without Weeping. The Violence of Everyday Life in Brazil, Berkeley, Los Angeles: University of California Press 1992.
Krystyna Slany, alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków 2008.
Katarzyna Suwada, Męskości opiekuńcze. Zaangażowanie w ojcostwo a rekonstrukcja modeli męskości, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2017, 18(2): 77–90.
Katarzyna Suwada, Mężczyzna, dzieci i dom, czyli o równości płciowej z perspektywy szwedzkiego taty, „Studia Humanistyczne AGH” 2014, T. 13, 2, s. 119-132
Sylwia Urbańska, Naturalna troska o ciało i moralność vs profesjonalna produkcja osobowości”. Konstruowanie modelu człowieka w dyskursach macierzyńskich w latach 70-ych PRL i na początku XXI wieku, w: Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, (red.) Renata E. Hryciuk, Elżbieta Korolczuk, Warszawa 2012.
Elly Teman, The social construction of surrogacy research: an anthropological critique of the psychosocial scholarship on surrogate motherhood, „Social Science and Medicine” 2008, nr 67
Dagmara Weinkiper-Hälsing, Dziecko ze szkła. In vitro – moja droga do szczęścia, Częstochowa 2012
Justyna Włodarczyk , Skąd się wziął syndrom?, „Krytyka Polityczna”, nr 7/8, 2005 s. 372–383.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: