Antropologia współczesności 3102-LANW-OG

Każdy wykład poświęcony będzie innemu problemowi, który zostanie przedstawiony z różnych punktów widzenia.Celem wykładu jest przedstawienie studentom wybranych zagadnień, którymi zajmują się badacze kultury współczesnej, w kontekście antropologicznym, socjologicznym i kulturoznawczym. Podczas zajęć studenci poznają podstawowe kategorie dotyczące omawianych zagadnień oraz nazwiska najważniejszych badaczy związanych z tematem spotkań. Każdy wykład poświęcony będzie innemu problemowi, który zostanie przedstawiony z różnych punktów widzenia. Podejmowane będą następujące tematy:

Antropologia współczesności i globalizacja
Zarys problematyki, przedstawienie literatury i kierunków badawczych. Najważniejsze przełomy we współczesnej antropologii; antropologia w kontekście globalizacji
Co robi antropolog? Zjada
Prezentacja filmu Rozmowy kuchenne i dyskusja. Antropologia i antropofagia – wokół książki Williama Arensa. Postkolonializm w kontekście antropologicznym.
Postmodernizm, ponowoczesność
Postmodernizm, ponowoczesność, płynna nowoczesność – wyjaśnienie terminologii, zakres czasowy. Postmodernizm w sztuce, architekturze, literaturze i antropologii. Cechy estetyki postmodernistycznej. Omówienie najważniejszych cech, teoretyków i prac postmodernizmu
Antropologia ciała
Przegląd najważniejszych zagadnień związanych z badaniem kulturowych wymiarów ciała i cielesności. Przegląd prac z zakresu antropologii i socjologii ciała. Cielesność w kontekście kultury konsumpcyjnej i popularnej oraz studiów nad płcią kulturową
Wiek w kulturze
Wiek jako kategoria kulturowa, współcześni starsi ludzie. Prezentacja fragmentów programu „Jak się nie ubierać” dotyczącego ubioru starszych kobiet
Antropologia medyczna
Nowe technologie medyczne jako wyzwanie antropologiczne. Reprodukcja technologicznie wspomagana w perspektywie takich kategorii jak: pokrewieństwo, rodzina, gender.
Eugenika liberalna i biotechnologia
Badania genetyczne i inżynieria genetyczna jako nowy problem kultury. Antropologia wobec inżynierii genetycznej i biotechnologii. Eugenika liberalna i Habermasowska wizja zagrożeń z niej wynikających. Genoizm; fragment filmu Gattaca. Szok przyszłości
Kultura masowa, kultura popularna
Najważniejsze teorie dotyczące kultury masowej i popularnej; zagadnienia przemysłu kulturowego, kapitału kulturowego; konsumeryzm i amerykanizacja kultury; rola mediów
Mitologie popularne
Problematyka współczesnych mitów. Strukturalistyczne oraz semiologiczne podejście do zagadnienia mitu. Omówienie wybranych mitów w kulturze popularnej; reklama i ikonosfera
Mit dzisiaj
Przedstawienie zagadnienia dzisiejszych mitów na przykładzie mitu sztucznego człowieka zaprezentowanego w literaturze i filmie science-fiction. Prezentacja fragmentów wybranych filmów SF
Studia kulturowe
Wstęp do studiów kulturowych (culture studies); przegląd zagadnień; szkoła frankfurcka
Media – telewizja
Rola telewizji w kulturze współczesnej, antropologia filmu i telewizji. Kształtowanie „ja” w świecie zmediatyzowanym
Technologie, nowe media
Kulturowy wymiar świata technologii, światopogląd technokratyczny; mity nowoczesności związane z rozwojem technologii; nowe środki komunikacji, internet
Hiperrealność
Sylwetka i teorie Jeana Baudrillarda; symulakry; tożsamość zapośredniczona; tożsamość multifreniczna. Decentralizacja podmiotu

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

Student zna nazwiska ważnych badaczy (antropologów, socjologów, filozofów) XX i XXI w.
Student umie znaleźć się w wielości i różnorakości współczesnych kierunków badawczych
Student potrafi analizować wybrane zagadnienia kultury współczesnej z perspektywy antropologicznej.

Kryteria oceniania

egzamin pisemny, 5 pytań otwartych, zaliczenie: trzeba dostać 5 pkt. na 10
dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione

Literatura

William Arens, Mit ludożercy. Antropologia i antropofagia, Warszawa 2011
Chris Barker, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005 (fragmenty)
Roland Barthes, Mitologie, Warszawa 2000
Jean Baudrillard, Symulakra i symulacja, rozdz. Precesja symulakrów, Warszawa 2005
Zygmunt Bauman, Wieloznaczność nowoczesna. Nowoczesność wieloznaczna, Warszawa 1995
Wojciech J. Burszta, Tożsamość narracyjna w dobie ekranu, w: Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004, s. 26-37
Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX w., Kraków 2006
James Clifford, Kłopoty z kulturą, Warszawa 2000
Stanisław Czerniak, Lorenz, Plessner, Habermas. Dylematy antropologiczne filozofii współczesnej, Lubicz 2002
Clifford Geertz, Zastane światło, rozdz.: Stan antropologicznej sztuki, Świat w kawałkach – kultura i polityka u schyłku wieku, Kraków 2003
Tamże: Zbigniew Pucek, Wstęp. Clifford Geertz i antropologiczny Zeitgeist
Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2002
Michael Herzfeld, Antropologia, rozdz. Media, Kraków 2004
Alexandra Howson, The Body in Society, Cambridge 2004
Antonina Kłoskowska, Kultura masowa, rozdz. Obraz kultury masowej, Warszawa 1980
Waldemar Kuligowski, Antropologia współczesności, Kraków 2007 (fragmenty)
Neil Postman, Technopol¸ Warszawa 2004
Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Kraków 1997
Magdalena Radkowska-Walkowicz, Od Golema do Terminatora. Wizerunki sztucznego człowieka w kulturze, Warszawa 2008
Rayna Rapp, Gender, Body, Biomedicine: How Some Feminist Concerns Dragged Reproduction to the Center of Social Theory, „Medical Anthropology Quarterly”, vol. 15, nr 4, Dec. 2001
Chris Shilling, Antropologia ciała, Warszawa 2010
Dominic Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań 1998
Elly Teman, The social construction of surrogacy research: an anthropological critique of the psychosocial scholarship on surrogate motherhood, „Social Science and Medicine” 2008, nr 67, s. 1104-1112
John B. Thompson, Społeczeństwo i media, rozdz. 3 i rozdz. 7, Wrocław 2006
Anna Zadrożyńska, Targowisko różności, rozdz. Znamię starości, s. 99–124, Warszawa 2001

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3102-LANW-OG w USOSweb