Antropolodzy w galeriach sztuki 3102-LAGS
Galerie sztuki traktować będziemy jako teren etnograficznych eksploracji, postrzegając ja jako przestrzenie wytwarzane społecznie przez wielorakich aktorów: architektów, kuratorów, twórców, dzieł oraz ich aury oraz widzów. Wychodząc od doświadczeń widzów, postaramy się poddać antropologicznej konceptualizacji różnorakie ich elementy składowe, poszukując kategorii analitycznych pozwalających na możliwie szerokie ich interpretacje.
Omawiane na zajęciach lektury podejmować będą takie zagadnienia jak: postrzeganie obiektów wystawianych w galeriach sztuki i jego uwarunkowania społeczno-kulturowe, problemy związane z konceptualizowaniem tego doświadczenia, oddziaływanie obiektu w galerii sztuki (jakie „jest”? Z czego wynika? Co ewokuje? Co może na jego temat powiedzieć antropolog?), motywacje i rola kuratorów w tworzeniu wystaw, motywacje odwiedzających (sztuka jako terapia?/spędzanie wolnego czasu?/ Powinność?/zaznaczenie społecznego statutu?), znaczenie przestrzeni i materialności w odbiorze dzieła.
Na zajęciach studenci zapoznają się z literaturą przedmiotu, która wyposaży ich w podstawowe dyspozycje analityczne pozwalające nazywać interakcje i doświadczenia, do których dochodzi w przestrzeni galerii. Terminy te będą w trakcie zajęć w terenie (oraz w ich efekcie) poddawane rewizji, a nasz antropologiczny SŁOWNIK będzie stale ewoluował. Kluczową role odgrywać będą tu rozmowy i dyskusje na zajęciach.
Odwiedzając galerie sztuki, studenci będą prowadzili obserwacje dotyczące m.in.:
- koncepcji wystawy, jej układu, oświetlenia, opisu obiektów, kolorów, wszystkiego co dotyczy jej materialności i oddziaływania,
- zachowań odwiedzających: przed którymi obrazami, eksponatami najdłużej się zatrzymują? Jakie jest tempo zwiedzania wystawy? Stopień zaangażowania (oczywiście ocena tych kwestii jest dosyć subiektywna, ale nie szkodzi – liczy się to, jak będzie uargumentowana lub opisana),
- emocjonalne, ideowe, snobistyczne, ideologiczne, artystyczne, ludyczne, intelektualne – motywacje obejrzenia wystawy i przebieg tego doświadczenia
- jak przebiegają interakcje miedzy widzami, widzami a dziełami/eksponatami, widzami/eksponatami a przestrzenią galerii; jaką rolę odgrywają opisy, dźwięki w postrzeganiu danej wystawy?
- będziemy też śledzić opisy i opinie dotyczące odwiedzanych przez nas wystaw w mediach społecznościowych i w prasie
Wybór wystaw i miejsc, w których będziemy prowadzić badania, uzgodniony zostanie z uczestnikami zajęć na pierwszych zajęciach.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
- student rozumie, jaką rolę odgrywają galerie sztuki w życiu społecznym,
- student potrafi zastosować antropologiczną teorię do analizy praktyk kulturowych rozgrywanych w przestrzeni galerii sztuki do analizy prezentowanych tam wystaw,
- student nabywa umiejętność prowadzenia etnograficznych badań w przestrzeni galerii i stawiania pytań o te obszary jej doświadczania, które wymagają zastosowania antropologicznego warsztatu badawczego,
- student uczy się pracy w zespole,
- student uczy się gromadzenia źródeł wywołanych, które wymagają kreatywnego podejścia i postrzegania terenu przez pryzmat wyszukanych intelektualnie konceptualizacji,
- student uczy się nazywać i konceptualizować doświadczenia związane z postrzeganiem i wytwarzaniem obiektu sztuki za pomocą antropologicznej epistemologii,
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
• Dozwolone są maksymalnie dwie nieobecności.
• Aktywność na zajęciach i dokładna znajomość zadanej lektury.
• Regularne uzupełnianie katalogu MOJE WIZYTY W GALERII, w którym każda osoba studencka przechowuje materiały źródłowe (zdjęcia zrobione w przestrzeni galerii, notatki terenowe, ew. nagrania, materiały prasowe, wszystko co będzie pomocne w napisaniu eseju i przygotowaniu prezentacji). Indywidualne katalogi będą zamieszczona na naszym wspólnym dysku.
• Po obejrzeniu każdej wystawy studenci w parach (regularnie rotowanych i ustalanych przed każdą wizytą w galerii) przygotowują ok. 15-minutową antropologiczną prezentację o wizycie w galerii.
Na zakończenie semestru:
• przygotowanie przez uczestników zajęć wspólnej prezentacji multimedialnej zawierającej slajdy z dokumentacją wizualną (zdjęciami studentów wykonanymi w galeriach sztuki). Prezentacja powinna zawierać pytania badawcze, wiodące kategorie analityczne, zdjęcia i cytaty z pobytu w galerii, zdjęcia o opisy wyróżniających się z jakiegoś powodu obiektów, opisy jak społecznie rezonują, wnioski, pytania na później.
• Esej na ok 5000 znaków napisany indywidualnie albo w parach na uzgodniony z prowadzącą temat. Wymagania: czcionka Times New Roman 12, odstępy między wierszami 1,15. Marginesy lewy i prawy: 2,5 cm, oceniane będą jedynie teksty poprawny gramatycznie i ortograficznie, sformatowane, starannie przygotowane!
Literatura
Baudrillard Jean, Przemoc wirtualnej i zintegrowanej rzeczywistości, „Sztuka i filozofia” 26 (2006).
Bjerregard Peter, Exhibitions as research, curator as distraction, [w:] Curatorial Challenges. Interdisciplinary Perspecives of Contemporary Curating, red. M. vest Hansen, A. Folke Henningsen. A. Gregersen, London. NY: Routledge 2019
Belting, Hans. Po co obrazy? Problematyka obrazu i praktyki religijne u schyłku starożytności [w:] Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2010, 39-58.
Bourdieau Pierre, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa: Scholar 2005, (fragmenty)
Coles Ali, What do Museums Mean? Public Perceptions of the Purposes of Museums and Implications for their Use in Art Therapy [w :] Art Therapy in Museums and Galleries. Reframing Practice, red. A. Coles, H. Jury, Londyn I Filadelfia: Jessica Kingsley Pubishers 2020, 44-62.
Chodań, Przemysław. "Codzienność i polityka. Społeczny wymiar nowej duchowości w polskiej sztuce współczesnej." Sztuka i Dokumentacja 16 (2017): 81-89.
Georges Didi-Huberman, Obraz jako rozdarcie i śmierć Boga Wcielonego, [w:] Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2011, 97-154
Foster, Hal. Powrót realnego, Kraków: Universitas 2000 (fragmenty).
Gajda, Kinga. "Postnuklearna przestrzeń: fotografia o zagrożeniu nuklearnym." Didaskalia 179 (2024) DOI: 10.34762/zvmw-1m66
Gańko, Anna, and Anna Wandzel. Chwasty i ruiny. O związkach krajobrazu i pamięci w projekcie Chwasty Karoliny Grzywnowicz. „Przegląd Humanistyczny” 62 (2018): 105-120.
Errington Shelly, What Became Authentic Primitive Art? Cultural Anthropology 9 (1994), 201-26
Gell Alfred, Art and Agency: An Anthropological Theory. Oxford 1988 (fragment)
Guest, Kenneth J. , What is Unique about How Anthropologists Study Art? The Ethnography of Art; How do Art and Media intersect; Toolkit. Thinking like Anthropologist: the Landscape of World Art [w:] Essentials of Cultural Anthropology: A Toolkit for a Global Age: Second Edition, red. Guest, Kenneth J. WW Norton & Company, 2017. 434-435, 443-453
Eileen Hooper-Greenhill, Studying Visitors, [w:] A Companion to Museum Studies, red. Sharon Macdonald, Blackwell Publishing
Kuspit, Donald. Koniec sztuki, Gdańsk: Muzeum Narodowe 2006 (fragmenty).
Glinkowska, Joanna. "Jak się rzeczy mają?." Sztuka i Dokumentacja 14 (2016): 168-171.
Hottum Sue, Art Therapy in Museums and Galleries, Evidence and Research, [w:] Art Therapy in Museums and Galleries. Reframing Practice, red. A. Coles, H. Jury, Londyn I Filadelfia: jessica Kingsley Pubishers 2020, 26-43
Ingold, Tim. "Czytanie, pisanie, malowanie." teksty drugie 6 (2022): 121-141.
Ingold, Tim, and Marta Rakoczy. "Rysowanie, pisanie i kaligrafia." Teksty Drugie 4 (2015): 371-392.
Jonaitis Aldona, Sacred Art and Spiritual Power An Analysis of Tlingit Shamans’ Masks, w:] The Anthropology of Art. A Reader, red. Howard Morphy, Morgan Perkins, Blackwell Publishing 2006,
Kirsheblatt-Gimblett Barbara, Exhibitionary Complexes, [w:] Museum Frictions, Durham, London: Duke University Press 2006, 35-45
Klekot Ewa, Dziedzictwo i jego antropologia Rocznik Antropologii Historii, 2016, rok VI, (9), ss. 7–13.
Klekot Ewa, Etnodizajn a ludowość w polskim wzornictwie, Artium Quaestiones 32, 2021: 229–250.
Klekot Ewa, Kirshenblatt-Gimblett Barbara, Muzeum, przedmiot, doświadczenie. Ewa Klekot rozmawia z Barbarą Kirshenblatt-Gimblet, Zbiór wiadomości do antropologii muzealnej, nr 3/2016, 47-54
Klekot, Ewa. "Żyd na szczęście." Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej 1.2 (2015): 211-220..
Kwiatkowska-Tybulewicz Barbara, "Sztuka przyjazna człowiekowi. Świat sztuki współczesnej-świat odbiorcy. Próba porozumienia." Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji 11 (2016): 249-271.
Kowalska, Małgorzata Zofia. "Antropologia więcej niż ludzka jako praktyka badawcza i propozycja etyczna." Etnografia Polska 66.1-2 (2022): 93-109
Lehrer, Erica, and Ewa Klekot. "Niepokojące pamiątki: kurator i muzeum w strefie konfliktów kulturowych." Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej 1.2 (2015): 175-200.
Lehrer, Erica, and Monika Murzyn-Kupisz. "Tworzenie przestrzeni dla kultury żydowskiej w polskich muzeach etnograficznych. Działania kuratorskie związane z pokazywaniem pluralizmu kulturowego w kontekście utraty różnorodności etnicznej." Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja 4 (2020): 155-187.
Lehrer, Erica. "Materialny krewny: wspólnoty uwikłania w postkolonialnych, postholokaustowych polskich zbiorach etnograficznych." Prace Kulturoznawcze 27.4 (2023): 159-190.
Lehrer, Erica. "Muzeum jako dzieło otwarte: Odpowiedź Ewie Klekot." Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej 3.1 (2016): 195-202.
Malene van Hanse et al. Introduction. Thinking and doing exhibitions, Curatorial Challenges. Interdisciplinary Perspecives of Contemporary Curating, red. M. vest Hansen, A. Folke Henningsen. A. Gregersen, London. NY: Routledge 2019, 1-6
Latour Bruno, Lowe Adam, Migracje aury, albo jak badać oryginał poprzez jego faksymilie, Artium Quaestiones, 2022, 239-260.
Latour Bruno, Ostrożny Prometeusz? Kilka kroków ku filozofii dizajnu, ze specjalnym uwzględnieniem Petera Sloterdijka,” Stan rzeczy” 2(23) 2022, 23-40
Munn Nancy D., Visual Categories: An Approach to the Study of Representational Systems, [w:] The Anthropology of Art. A Reader, red. Howard Morphy, Morgan Perkins, Blackwell Publishing 2006, 326-339
Nacher, Anna. "Teletechnologie, linie i cyfrowe ślady. Od sytuacjonizmu i land artu do sztuki mediów lokacyjnych." Sztuka i dokumentacja 11 (2014): 71-78.
Pierzchalski, Filip. "Estetyzacja polityki: między jednostkowym doświadczeniem… a upolitycznieniem wartości estetycznych." Studia Politologica 297.22 (2019): 3-18.
Popczyk, Maria. "Przestrzenne praktykowanie muzeum." Anthropos? 14-15 (2010): 82-91.
Rakowski Tomasz, Etnografia przedtekstowa, “Teksty drugie”
Slaney, Frances M. "Psychoanalysis and cycles of" subversion" in modern art and anthropology." Dialectical anthropology (1989): 213-234.
Sztabiński, Grzegorz. "Dylematy tolerancji w sztuce współczesnej." , [w:] Granice tolerancji w sztuce iw wychowaniu, red. Zalewska-Pawlak M., Sieczych-Kukawska A, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020, 15-31
Taussing Michael, In Some Way or Another One Can Protect Oneself from Spirits by Potraying Them, [w: ] Mimesis and Alterity. A Particular History of the Senes, New York, Routledge: 1993, 1-18.
Kopytoff Igor. Kulturowa biografia rzeczy–utowarowienie jako proces [w:]: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, M. Kempny, E. Nowicka (wybór) (2003): 249-274
Sobchak Vivian, The Passion of the Material. Toward a Phenomenology of Intersubjectivity, [w:] Carnal Thoughts. Embodiment and Moving Image Culture, Berkely, Los Angeles: University of California Press 2004, 286-318
Shelton Anthony, Museums and Anthropologists: Practices and Narratives, [w:] A Companion to Museum Studies, red. S. Macdonald, Malden: Blackwell Publishing 2006, s. 64-80.
Flynn, Alex. "The curator, the anthropologist:'presentialism'and open-ended enquiry in process. [w:] The Anthropologist as Curator. Routledge, 2020. 173-193.
Walter Benjamin, Dzieło sztuki w epoce technicznej reprodukcji, [w:] Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, tłum. K. Krzemieniowa, H. Orłowski i J. Sikorski, Poznań 1996, s. 201–239
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: