Sycylia - wczoraj i dziś (archeologia, kultura i sztuka) 3101-DWSYC-OG

http://www.akrai.uw.edu.pl

Zajęcia realizowane są na platformie edukacyjnej dostępnej pod adresem: http://kampus.uw.edu.pl

Sycylia to największa wyspa na Morzu Śródziemnym, licząca ponad 25 tysięcy km kwadratowych, zamieszkała przez niecałe 5 milionów ludzi. Leży na południowy-zachód od Półwyspu Apenińskiego i jest jakby naturalnym, choć „dramatycznie” rozdzielonym, przedłużeniem „włoskiego buta”. Od kontynentu dzieli ją tylko wąziutka Cieśnina Mesyńska (Stretto di Messina), mierząca około 3 kilometrów. Cieśnina Mesyńska, która dzieli Sycylię od lądu jest wąska, ale jest również niezwykle głęboka. Analizy geologiczne potwierdzają, że podział nastąpił na długo przed czasami historycznymi.
Goethe twierdził, że jest „ona kluczem do wszystkiego” i bez Sycylii „Włochy nie wywierałyby żadnego wrażenia”.
Wyspa pozostawała pod dominacją wielu ludów, a skomplikowane losy sprawiły, że stała się kotłem cywilizacyjnym z wielokulturowym osadnictwem i ogromną ilością zabytków (sykulskie figurki bogini-matki, wieże i mury oraz tysiące skalnych grobów; greckie świątynie i teatry, fenickie porty i wraki okrętów; rzymskie wille; bizantyjskie kościoły; arabskie meczety; normańskie zamki czy barokowe kościoły.
Ponadto andegaweński gotyk i nieszpory sycylijskie z 1282 roku, aragońskie połączenie z gotykiem katalońskim i styl barokowy po trzęsieniu ziemi oraz angielską Marsalę. Ale na wyspie chronili się również Albańczycy, którzy w XVI wieku uciekali przed najazdem tureckim, czy Lombardowie, których potomkowie zamieszkują region pomiędzy Etną a górami Nebrodi i posługują się gallo-italskim dialektem.
Historia wyspy miała również wpływ na współczesną kulturę, obyczaje i życie codzienne (np. święto świętej Agaty w Katanii, uprawa oliwek, gaje owoców cytrusowych i produkcja epityrum).
Wraz z innymi wyspami (Wyspy Liparyjskie-Eolskie, Egady, Wyspy Pelagijskie i Pantelleria) Sycylia od 1946 roku stanowi we Włoszech autonomiczny region i podzielona jest na 9 prowincji: Palermo, Katania, Mesyna, Syrakuzy, Trapani, Ragusa, Caltanissetta, Agrigento i Enna.
Dodatkowo Sycylia od zawsze wzbudzała wśród Europejczyków ogromne zainteresowanie, kusiła antykiem fenickim, greckim i rzymskim i odrębnymi obyczajami, dlatego też ciekawym zagadnieniem mogą też być wiadomości o podróżnikach piszących o Sycylii, w tym obecności Polaków na wyspie. Od lat 70 XVIII wieku tereny tzw. Magna Graecia i Sycylii stały się mekką "pielgrzymek" europejskich arystokratów i artystów. Należy wymienić tutaj choćby wrażenia Stanisława Łaskiego (1491-1550) - opisane przez
Stanisława Warszewickiego, spostrzeżenia Jana Andrzeja Morsztyna (1621-1693), Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego, Kazimierza i Jerzego Lubomirskich , Michała Wiszniewskiego, Jarosława Iwaszkiewicza. Na kartach autorstwa tych i wielu innych wybitnych polskich postaci pojawiają się greckie Syrakuzy - stolica pierwszej rzymskiej prowincji, monumentalne świątynie Agrygentu, zapierający dech teatr w Taorminie. Ale także występują stanowiska archeologiczne, do których dotarli, bądź o których słyszeli Polacy - Kamaryna, Eloro, Segesta,Selinunt.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Założenia (opisowo)

Zajęcia dedykowane do wszystkich zainteresowanych tematem. Wykład ogólny, w ramach przedmiotów ogólnouniwersyteckich. Część materiałów w języku angielskim.

Efekty kształcenia

Studenci zdobędą wiedzę o geografii Sycylii, wpływie lokalizacji wyspy na jej historię i rozwój kulturowy. Zapoznają się z podstawowymi pojęciami i terminologią dt. historii i kultury m.in. Sykulów, Sykanów, Elymów, Greków, Kartagińczyków, Rzymian, Arabów, Normanów, jak również z elementami współczesnej kultury wyspy, na której piętno odcisnęły mieszkające na niej ludy. Pozyska podstawową wiedzę o głównych problemach historii, architektury, archeologii, kultury wyspy i najnowszym stanie badań. Zdobędzie podstawowe wiadomości o najważniejszych aspektach historii człowieka na Sycylii.

Kryteria oceniania

Obowiązkowe uczestniczenie w poszczególnych modułach (obecność), oddawanie prac w terminach podanych każdorazowo przez prowadzącego (można nie oddać tylko jednej pracy podczas całego kursu), oceniana będzie również jakość oraz prawidłowość oddawanych prac (o ocenie student zostanie poinformowany każdorazowo po zamknięciu terminu, zaś kryteria każdorazowo umieszczane są przy zadaniu), aktywność na forum. Wszystkie elementy będą miały wpływ na ocenę końcową z egzaminu ustnego. Osoby, które nie spełnią powyższych kryteriów nie zostaną dopuszczone do egzaminu.

Końcowe stacjonarne zaliczenie: egzamin ustny na ocenę, odbędzie się w Instytucie Archeologii UW, kampus główny UW, daw. Szkoła Główna, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28

Praktyki zawodowe

Literatura

1. Boeselager D., Antike Mosaiken in Sizilien. Hellenismus und römische Kaiserzeit, 3. Jahrhundert vor Chr.-3. Jahrhundert nach Chr., Archaeologica XL, Rome 1983.
2. Finley M.I., A History of Sicily. Ancient Sicily to the Arab Conquest, London 1968.
3. Holloway R.R., The Archaeology of Ancient Sicily, London-New York 2000.
4. Iwaszkiewicz J., Podróże do Włoch, Warszawa 1977
5. Iwaszkieewicz J., Książka o Sycylii, Warszawa 1956
6. Kaplan R., Śródziemnomorska zima. Uroki historii i krajobrazu Tunezji, Sycylii, Dalmacji oraz Peloponezu, 2009
7. Manni E., Geografia fisica e politica della Sicilia Antica, Testimonia Siciliae Antiqva I, 1, Roma 1981.
8. Safford Jenison E., The History of the Province of Sicily, Boston 1919.
9. Smith C., Serrati J., Sicily from Aeneas to Augustus. New Approaches in Archaeology and History, Edinburgh 2000.
10. Wilson R.J.A., Sicily under the Roman Empire. The archaeology of Roman province, 36 BC – AD 535, Warminster 1990.
11. Wiszniewski M., Podróż do Włoch, Sycylii i Malty, Warszawa 1982

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3101-DWSYC-OG w USOSweb