Mozaika grecko-rzymska 3101-DWMOZ-OG

Wykład poświęcony jest historii mozaiki greckiej (V/IV w. p.n.e.), hellenistycznej, rzymskiej i późnoantycznej (aż do pocz. VII w. n. e.) na wschodzie i zachodzie obszarów cesarstwa rzymskiego. Omówione są różne kategorie mozaik ze względu na technikę ich wykonania oraz ze względu na ich charakter dekoracyjny. Na wykładzie poruszone jest również - miejsce jakie mozaika zajmuje w źródłach pisanych antycznych. Specjalnemu wyjaśnieniu podlega historia badania mozaiki antycznej w literaturze naukowej aż do dnia dzisiejszego. Z kolei nacisk jest położony na chronologiczny rozwój mozaiki, jej różnych technik oraz omówienia bogactwa ornamentyki figuralno-geometrycznej jako integralnej części architektury antycznej. Tematem wykładu jest również funkcja mozaiki, podłogowej, ściennej i sufitowej. Omówione są obrazy mozaikowe, z jednej strony te rzadkie i wyjątkowe, a z drugiej strony te produkowany w sposób masowy. Na specjalne miejsce zasługują również najnowsze odkrycia mozaik w trakcie wykopaliskach archeologicznych, w ciągu ostatnich miesięcy. Te ostatnie są jeszcze niepublikowane. Bogactwu przedstawień mitologicznych towarzyszy komentarz dotyczący samego mitu oraz ilustracje obiektów analogicznych w sztuce antycznej. Tutaj jest również miejsce na wyjaśnienia, dlaczego Grecy i wieloetniczni „Rzymianie” wybierali poszczególne mity w ich domach, miejscach publicznych i miejscach kultu i jaki miały one sens dla ówczesnych zamawiających i odbiorców. Ikonografia mozaik jest jednym ze źródeł do poznania mentalności Greków, Rzymian pogan, Rzymian chrześcijan i Żydów o czym wielokrotnie przypominamy analizując poszczególne zabytki rzemiosła artystycznego.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

ogólna znajomość mozaiki grecko-rzymskiej w jej kontekście geograficznym, historycznym, architektonicznym oraz cywilizacyjnym społecznym.

Efekty kształcenia

Na zajęciach student zdobywa wiedzę ogólną o mozaice antycznej na tle historii, geografii i zjawisk kulturowo-społecznych cywilizacji grecko-rzymskiej. Poza tym poznaje kwestie techniczne, jest wprowadzony w dyskusję na temat zakładów produkujących mozaiki oraz zapoznaje się z kontekstem architektonicznym poszczególnych zabytków. Uczy się podstawowych zasad funkcjonowania domu greckiego i rzymskiego wraz z jego wielorakimi odmianami. Poznaje mitologię grecką i italską, jak również elementy religii świata pogańskiego rejonu Morza Śródziemnego. Zapoznaje się także z pewnymi elementami filozofii antycznej oraz z elementami retoryki ówczesnych czasów

Kryteria oceniania

: Egzamin ustny polegający na omówieniu problematyki rozwoju mozaiki w świecie antycznym oraz skomentowaniu kilku zabytków na podstawie ilustracji oraz osadzenia ich w kontekście epoki.

Literatura

A. Zarysy, podręczniki, dzieła ogólne:

Ph. BRUNEAU, La Mosaïque antique, Paris, 1987.
H. LAVAGNE, La Mosaïque, Paris, 1987.
R. LING, Ancient Mosaics, Princeton, 1998.
K.M.D. DUNBABIN, Mosaics of the Greek and Roman World, Cambridge, 1999 (cf. bibliografia uzupełniajaca na ss. 344-347, gdzie znajdują się m.in. poszczególne katalogii mozaik opracowanych dla różnych regionów świata antycznego).
B. ANDREAE, Antike Bidmosaiken, Mainz am Rhein, 2003.

B. Literatura szczegółowa:
Akta z konferencji miedzynarodowych (AIEMA) wychodzących od 1965 roku aż po dzień dzisiejszy (ostania 13 z kolei konferencja odbyła się w Wenecji w 2012, (tylko dla studentów bardzo zainteresowanych tematyką rzemiosła antycznego; nie obowiązkowo).
Bulletin de l'Association internationale pour l'étude de la mosaïque antique (AIEMA), wymagane jest tylko ogólne zapoznanie sie z rocznikiem wychodzącym od 1968 roku (podczas wykładu); do dnia dzisiejszego posiadamy 22 numery (wykładowca dostarcza egzemplarze rocznika).
M.T. OLSZEWSKI, Uwagi na temat mozaiki z Domu Aiona w Nea Paphos (Cypr), Meander XLII, 9-10, 1987, pp. 421-438, cf. http://www.academia.edu/3256649
M.T. OLSZEWSKI, L'image et sa fonction dans la mosaïque byzantine des premières basiliques en Orient. L'iconographie chrétienne expliquée par Cyrille de Jérusalem (314-387), Cahiers Archéologiques 43, 1995, p. 9-35, cf http://www.academia.edu/2644969
M.T. OLSZEWSKI, The Historical Background of the Zodiac Mosaic Calendar in the Lower Synagogue at Hammath-Tiberias, Newsletter of American Schools of Oriental Research, Fall 2005, vol. 55, n° 3, p. 18, cf. http://www.academia.edu/1760071
M.T. OLSZEWSKI, Rzymskie mozaiki w „Domu Leukaktiosa”, cf. http://54.243.93.232/3530298
M.T, OLSZEWSKI, The Orpheus Funerary Mosaic from Jerusalem in the Archaeological Museum at Istanbul, in: The 11th international colloquium on ancient mosaics october 16th – 20th, 2009, bursa turkey: M. Şahin (ed. by), Mosaics of Turkey and Parallel Developments in the Rest of the Ancient and Medieval World: Questions of Iconography, Style and Technique from the Beginnings of the Mosaic until the Late Byzantine Era, Bursa 2011 (2012), pp. 655-664, cf. http://www.academia.edu/1752827
M.T. OLSZEWSKI, P. ZAKRZEWSKI, The Decoration of the Dining Rooms at Ptolemais in Cyrenaica (Libya) in the Light of the Last Researches, The 11th international colloquium on ancient mosaics october 16th – 20th, 2009, bursa turkey: M. Şahin (ed. by), Mosaics of Turkey and Parallel Developments in the Rest of the Ancient and Medieval World: Questions of Iconography, Style and Technique from the Beginnings of the Mosaic until the Late Byzantine Era, Bursa 2011 (2012), pp. 665-674, cf. http://www.academia.edu/1752801

Efekty uczenia: Na zajęciach student zdobywa wiedzę ogólną o mozaice antycznej na tle historii, geografii i zjawisk kulturowo-społecznych cywilizacji grecko-rzymskiej. Poza tym poznaje kwestie techniczne, jest wprowadzony w dyskusję na temat zakładów produkujących mozaiki oraz zapoznaje się z kontekstem architektonicznym poszczególnych zabytków. Uczy się podstawowych zasad funkcjonowania domu greckiego i rzymskiego wraz z jego wielorakimi odmianami. Poznaje mitologię grecką i italską, jak również elementy religii świata pogańskiego rejonu Morza Śródziemnego. Zapoznaje się także z pewnymi elementami filozofii antycznej oraz z elementami retoryki ówczesnych czasów

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3101-DWMOZ-OG w USOSweb