Epoka kamienia bez ceramiki i krzemienia 3101-DWEPO
Epoka kamienia bez ceramiki – to niemal synonim paleolitu i mezolitu, a paleolit i mezolit –nie musi sprowadzać się do rozważań o krzemieniarstwie. Proponowany wykład będzie zatem dotyczył ludów zbieracko-łowieckich epoki kamienia, a konkretnie późnego paleolitu, mezolitu i paraneolitu na Niżu Europejskim (od Wysp Brytyjskich po Karelię i górną Wołgę). Zgodnie z tytułem nie będą tu poruszane kwestie związane z ceramiką i wytworami krzemiennymi, a co za tym idzie podziałami kulturowymi. Wykład będzie więc obejmował takie zagadnienia jak: zmiany klimatu, charakteru roślinności i świata zwierzęcego po ustąpieniu lodowca i wynikający stąd podział chronologiczny epoki kamienia, kolonizacja nowych obszarów Europy środkowej i północnej po ustąpieniu lodowca, zaludnianie wysp (odcięcie lądu od kontynentu lub przeprawy morskie), formy osadnictwa a charakter gospodarki łowiecko-zbierackiej w późnym paleolicie, mezolicie i paraneolicie, sezonowość, mobilność a osiadłość grup łowieckich epoki kamienia, manifestacje terytorializmu i oznaki władzy lub rozwarstwienia społecznego, cmentarzyska, groby i „luźne” kości ludzkie, ekstremalne zróżnicowanie form pochówków, charakter wyposażenia i jego symbolika, struktura łowiectwa a ogólne i lokalne warunki środowiska, ekologiczne, ekonomiczne i kulturowe uwarunkowania łowiectwa wybranych gatunków, „egzotyczne” i nietypowe gatunki w zbiorach kostnych ze stanowisk łowieckich, oswajanie i zaczątki chowu niektórych gatunków miejscowej fauny, rola i status psa w społeczności łowców, metody i sprzęty do rybołówstwa, rola i struktura zbieractwa (konfrontacja domniemania z danymi archeologicznymi), użytkowanie drewna, drewniane konstrukcje i sprzęty, środki transportu, wytwory kościane, ozdoby, sztuka.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
- student rozumie, że epoka kamienia nie musi się ograniczać do badań krzemieniarstwa (paleolit i mezolit) i ceramiki (paraneolit i neolit),
- umie wymienić kolejne okresy klimatyczne późnego plejstocenu i holocenu i typowe dla nich cechy środowiska naturalnego,
- dostrzega złożoność tego środowiska i podstawowe prawa ekologiczne w nim zachodzące oraz uwarunkowania łowcy, który selektywnie wykorzystuje to środowisko,
- rozumie związek między formą osadnictwa a strategią gospodarczą w zdobywaniu żywności,
- zna wytwory i sprzęty wytwarzane w epoce kamienia z surowców organicznych,
- umie scharakteryzować mezolityczną sztukę,
- zna różnorodne formy obrządku pogrzebowego praktykowane przez łowców epoki kamienia,
- zna przykłady mogące świadczyć o strukturze społecznej i zachowaniach lub wytworach o charakterze symbolicznym
Kryteria oceniania
Końcowy egzamin sprawdzający wiedzę i rozumienie poruszanych zagadnień.
Literatura
Literatura będzie podawana sukcesywnie na zajęciach
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: