Historia archeologii pradziejowej 3101-DO403X
W ostatnich latach coraz wyraźniej dostrzegana jest odrębność "archeologii protohistorycznej", zajmującej się epokami, dla których istnieją już przekazy źródeł pisanych, lecz tworzone "z zewnątrz", przez autorów odległych terytorialnie i cywilizacyjnie od opisywanych ludów. Sytuacja ta pozwala na synchronizowanie zjawisk archeologicznych z wydarzeniami opisywanymi przez źródła historyczne, umożliwia też podejmowanie prób interpretacji etnicznej. Jednocześnie właśnie ten odcinek pradziejów był "od zawsze" obszarem daleko idących zniekształceń interpretacyjnych, a nawet nadużyć i zwykłych fałszerstw, powodowanych sytuacją polityczną
Wykład będzie dotyczył postrzegania społeczeństw "protohistorycznych" przez starożytników i archeologów od czasów Oświecenia aż po koniec XX wieku. Poświęcony będzie systemom periodyzacyjnym oraz próbom rekonstrukcji pradziejowych społeczeństw i zmieniającym się interpretacjom etnicznym; nie będą natomiast poruszane - poza szczególnymi wypadkami - ówczesne sposoby prowadzenia wykopalisk.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Opanowanie, w stopniu co najmniej dostatecznym, wiedzy w historii rozwoju archeologii pradziejowej; uzyskanie wiedzy o powiązaniach archeologii z innymi dziedzinami oraz dyscyplinami naukowymi z obszaru nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych i ścisłych; zrozumienie związku między osiągnięciami innych dziedzin nauki a możliwościami ich wykorzystania w archeologii; świadomość przyswojonej wiedzy i zrozumienie potrzeby ciągłego dokształcania się; uznanie zjawiska zróżnicowanego postrzegania zjawisk, determinowanego różnym podłożem kulturowym (np. różnego spojrzenia na wydarzenia militarne); świadomość kompleksowej natury kultury i jej złożoności i zrozumienie potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka.
Kryteria oceniania
1 termin - pisemny
2 termin - pisemny
Ocena bardzo dobra: uzyskanie 91-100% punktów
Ocena dobra plus: uzyskanie 81-90% punktów
Ocena dobra: uzyskanie 71-80% punktów
Ocena dostateczna plus: uzyskanie 61-70% punktów
Ocena dostateczna: uzyskanie 51-60% punktów
Ocena niedostateczna: uzyskanie 0-50% punktów
Literatura
A. Abramowicz, Urny i ceraunie, Acta Archaeologica Lodziensia 27, Łódź 1979.
A. Abramowicz, Dzieje zainteresowań starożytniczych w Polsce. Część I: Od średniowiecza po czasy saskie i świt oświecenia, Wrocław 1983.
A. Abramowicz, Jerzy Andrzej Helwing jako archeolog, "Rocznik Olsztyński" XVI, 1989, 49-64.
A. Abramowicz, Historia archeologii polskiej. XIX i XX wiek, Warszawa-Łódź 1991.
J. Czekanowski, Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologii, etnografii, archeologii i językoznawstwa, wyd. 2, Poznań 1957.
M. Hałub, Johann Gustav Gottlieb Büsching 1783-1829. Ein Beitrag zur Begründung der schlesischen Kulturgeschichte, Wrocław 1997.
M.J. Hoffmann, Otto Tischler - w stulecie śmierci, "Pomorania Antiqua" XV, 1994, 313-338.
G. Kossinna, Die vorgeschichtliche Ausbreitung der Germanen in Deutschland, "Zeitschrift des Vereins für Vöklkerkunde" 6, 1896, 1-14.
G. Kossinna, Die Herkunft der Germanen. Zur Methode der Siedlungsarchäologie, Würzburg 1911; 2 wyd. Mannus-Bibliothek 6, Leipzig 1920.
J. Lelewel, Dzieje Litwy i Rusi aż do unji z Polską, Poznań 1862.
H. Steuer, Mestorf Johanna, Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 19, Berlin-New York 2001, 616-617.
J.N. Sadowski, Drogi handlowe greckie i rzymskie przez porzecza Odry, Wisły, Dniepru i Niemna do wybrzeży Morza Bałtyckiego, "Pamiętnik Akademii Umiejętności, Wydział Filologiczny i Historyczno-Filozoficzny" III, Kraków 1876.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: