Architektura romańska i wczesnogotycka na ziemiach polskich 3101-DMAR
Wykłady są poświęcone rozwojowi architektury romańskiej i wczesnogotyckiej na ziemiach polskich. Celem jest ukazanie jej w świetle wczesnej chrystianizacji ziem polskich i w strukturach wczesnej państwowości. Problematyka wykładów opracowana jest na podstawie starszej i najnowszej literatury przedmiotu oraz na wynikach badań własnych wykładowcy. Uwzględnia ona budowle świeckie i sakralne w podziale chronologicznym, regionalnym i funkcjonalnym. Szczególny akcent jest położony na architekturę monastyczną. Całość jest bogato ilustrowana tematycznymi prezentacjami przygotowanymi w programie PowerPoint.
Tematy:
1. Wiadomości ogólne: terminologia, periodyzacja architektury kamiennej i ceglanej, techniki budowlane, strefy i programy architektoniczne, typy budowli
2. Wczesno romańskie założenia rezydencjonalne
3. Kościoły grodowe: rotundy, bazyliki
4. Architektura monastyczna romańska: benedyktyńska (Tyniec pod Krakowem)
5. Architektura monastyczna romańska: cysterska (Wąchock, Sulejów, Lubiąż)
6. Architektura nastyczna wczesnogotycka: cysterka (Lubiąż, Trzebnica, Pelplin, Mogiła)
7. Architektura monastyczna: dominikańska (Sandomierz, Poznań, Gdańsk, Elbląg)
8. Architektura monastyczna: franciszkańska w Małopolsce (Nowy Korczyn, Zawichost, Kraków)
9. Architektura romańska Pomorza Wschodniego (Strzelno, Kałdus)
10. Architektura późnoromańska na Pomorzu Zachodni
11. Architektura romańska na Śląsku
12. Architektura pogranicza polsko-ruskiego (Przemyśl, Chełm, Stołpie, Grodno, Zwienigorod i inne)
13. Malowidła romańskie i gotyckie na ziemiach polskich (Czersk, Tum pod Łęczycą i inne)
14. Posadzki w kościołach romańskich
15. Dekoracje tympanonów romańskich
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po wysłuchaniu cyklu wykładów i zapoznaniu się z literaturą przedmiotu student zdobędzie podstawową widzę na temat kształtowania się i rozwoju architektury kamiennej oraz ceglanej w dorzeczu Wisły i Odry w okresie od X/XI do XIII/XIV w. Nabędzie też umiejętności rozpoznawania cech technologicznych, form przestrzennych (zewnętrznych i wewnętrznych) i funkcjonalnych poszczególnych typów średniowiecznych obiektów murowanych. Da mu to podstawę do podjęcia dalszych, ukierunkowanych studiów i stworzy podwaliny do badań architektoniczno-archeoloigcznych
Kryteria oceniania
Uczestnictwo w wykładach i znajomość poleconej literatury. Przedmiot kończy się egzaminem ustnym składającym się z pytań poświęconych: 1/cechom formalnym architektury romańskiej i wczesnogotyckiej, 2/charakterystyce poszczególnych obiektów typowych dla budownictwa świeckiego sakralnego i poszczególnych regionów ziem polskich, omówionych na wykładach oraz opisanych w poleconym piśmiennictwie, 3/ części ilustracyjnej polegającej na rozpoznaniu podstawowych elementów architektury (budowli, dekoracji, technik budowlanych, itd.)
Literatura
1/ Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII w.), (red.) T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno 2016
2/ T. Rodzińska-Chorąży, Zespołu rezydencjonalne i kościoły centralne na ziemiach polskich do połowy XII wieku, Kraków 2009
3/ Początki architektury monumentalnej w Polsce, (red.) T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno 2014
4/ Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XII wieku, (red.) M. Walicki,
Warszawa
5/ Z. Świechowski, Architektura romańska w Polsce, Warszawa 2000
6/ Lapides viventes. Zaginiony Kraków wieków średnich, (red.) K. Kolowca-Chmura, Kraków 2005
7/ Od cerkwi katedralnej króla Daniela Romanowicza do bazyliki pw. Narodzenia NMP w Chełmie, (red.) A. Buko, Chełm 2016
8/ Zespół wieżowy w Stołpiu. Badania 2003-2005, (red.) A. Buko, Warszawa 2009
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: