Zmierzch faraonów:ostatni Ptolemeusze i pierwsi cesarze nad Nilem 3101-DM0008
Przedmiotem wykładu jest historia polityczna i dzieje kultury Egiptu w czasach
panowania dynastii ptolemejskiej (323-30 p.n.e.) oraz przyczyny i przebieg
rzymskiego podboju Egiptu w czasach Juliusza Cezara a następnie Oktawiana.
Wydarzenia te omawiane są na tle pewnych zjawisk dotyczących
wcześniejszych dziejów Egiptu z uwzględnieniem zwłaszcza pobytu w Egipcie
Aleksandra Wielkiego w latach 332 - 331 p.n.e. Przedstawiona zostanie
chronologia omawianego okresu. Charakterystyka społeczeństwa i kultury w
Egipcie grecko-rzymskim uwzględnia wzajemne stosunki między ludnością
rdzennie egipską a napływową - zwłaszcza grecką. Współistnienie różnych
tradycji kulturowych jest ważną cześcią obrazu Egiptu w tym okresie. Religia i
świątynie są jednym z elementów tego tematu. Rola Aleksandrii i dworu
krółewskiego jako ośrodka życia politycznego należy do zagadnień poruszanych
w czasie wykładu. Uwaga wykładowcy obok wewnętrznej sytuacji w kraju nad
Nilem koncentruje się na polityce zewnętrznej Egiptu z uwzględnieniem
stosunków z Rzymem, zwłaszcza pod koniec okresu ptolemejskiego. Obszerne
omówienie stanowiące zasadniczą część wykładu poświęcone jest panowaniu
ostatnich Ptolemeuszów, a zwłaszcza Ptolemeusza XII i Kleopatry VII, a
następnie okresowi podboju rzymskiego i organizacji Egiptu jako nowej
prowincji rzymskiej w czasach Augusta, a także najważniejszym wydarzeniom
za panowania jego bezpośrednich następców. W ramach wykładu przekazywane
są wiadomości związane z polskimi badaniami archeologicznymi w Egipcie.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
W czasie wykładu słuchacze zapoznają się z podstawowym zasobem danych
dotyczących historii politycznej i historii kultury Egiptu w okresie
późnoptolemejskim i wczesnorzymskim, z uwzględnieniem charakterystyki
ważnych postaci historycznych oraz realiów życia w Egipcie w omawianych
czasach. Wykład zawiera dane umożliwiające lepszą orientację w geografii
historycznej Egiptu a zwłaszcza w lokalizacji ważnych zabytków architektury
omawianego okresu. Fakty przekazane w czasie wykładu będą przydatne w
czasie ewentualnych pobytów na wykopaliskach w Egipcie oraz ułatwią
słuchaczom dalsze kształcenie szczegółowe, wspomagając zwłaszcza
zdobywanie orientacji niezbędnej np. do wejścia w dziedzinę papirologii.
Wiedza nabyta w czasie wykładu to ważny instrument służący poznaniu
starożytnego Egiptu. Pozwoli też podnieść poziom ogólnego wykształcenia
humanistycznego i wiedzy o świecie starożytnym.
Kryteria oceniania
Sprawdzenie wiedzy nabytej w czasie wykładu odbędzie się w czasie rozmowy
zaliczeniowej kończącej semestr. Wymagana będzie znajomość podstawowych
danych przekazanych w czasie wykładu i pochodzących z literatury podanej w
czasie zajęć.
Zaliczenie wykładu na ocenę odbędzie się w formie ustnej.
Literatura
A.K. Bowman, Egypt after the Pharaohs, London 1986, rozdz. 2 i 3
N. Lewis, Life in Egypt under Roman Rule, Oxford 1983, rozdz. 2, 3 i 5
J. Baines, J. Malek, Atlas of Ancient Egypt, Oxford 1984
R.S. Bagnall, D. Rathbone, Egypt from the Pharaohs to the Copts, London 2004
Maurice Sartre, Wschód rzymski, Warszawa 1997
Anna Świderkówna, Życie codzienne w Egipcie greckich papirusów, Warszawa
1983
A. Łukaszewicz, Kleopatra. Ostatnia królowa starożytnego Egiptu, Warszawa
2005
A. Łukaszewicz, Egipt Greków i Rzymian, Warszawa 2006
A. Łukaszewicz, W słońcu Egiptu. Z dziejów podróży nad Nil, Warszawa 2020,
rozdz. 1-3.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: