Metodologia badań nauki o informacji 3100-00007
1. Nauka o informacji (informatologia) jako dyscyplina badawcza. Próby definiowania pola badawczego. Nomenklatura. Pojęcia centralne. Charakterystyka problemów badawczych. Mapy wiedzy. Związki z innymi dyscyplinami
2. Współczesne kierunki, nurty i obszary badań informatologii w świetle piśmiennictwa badawczego. Analizy naukometryczne
3. Główne paradygmaty badawcze informatologii: badania pozytywistyczne i postpozytywistyczne, strategie fenomenologiczne i podejścia intrerpretatywne, paradygmat humanistyczny i paradygmat technologiczny
4. Teorie informatologiczne, teoria w nauce o informacji
5. Badania podstawowe i badania stosowane w nauce o informacji
6. Metody ilościowe i metody jakościowe. Metody mieszane.
7. Wybór metody badawczej i projektowanie badań. Przegląd i analiza krytyczna piśmiennictwa. Cele i hipotezy badawcze. Pytania badawcze. Zarządzanie i prezentacja danych. Weryfikacja wyników badań
8. Techniki gromadzenia danych: wywiad, ankieta, obserwacja, dzienniki uczestników badań, analiza logów, grupy fokusowe, analiza dokumentów i analiza tekstu
9. Metody analizy danych: analiza jakościowa, analiza ilościowa. Kodowanie danych
10. Etyka badań naukowych. Kodeksy etyczne w nauce
11. Metody bibliometryczne, informetryczne i webometryczne
12. Analiza metod szczegółowych i ich zastosowania: analiza treści, studium przypadku, badania sondażowe, badania eksperymentalne, testowanie użyteczności, badania efektywności, badania funkcjonalności, badania etnograficzne, badania delfickie, action research i teoria ugruntowana
13. Badania historyczne w nauce o informacji
14. Konkursy na projekty badawcze dla młodych badaczy: analiza ofert i wymagań
15. Tworzenie wniosku o sfinansowanie projektu badawczego
16. Tematy szczegółowe prac badawczych doktorantów
Wymienione tematy składają się na zakres seminarium metodologicznego, prowadzonego co 2 tygodnie przez cały okres studiów doktoranckich, po 15 godzin w każdym semestrze.
Seminarium prowadzone jest wspólnie przez samodzielnych pracowników ZSI IINiSB UW: dr hab., prof. UW Katarzynę Materską i prof. dr hab. Barbarę Sosińską-Kalatę.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia: Głównym celem seminarium jest nauka samodzielnego myślenia, krytycznej analizy piśmiennictwa badawczego oraz samodzielnego formułowania i rozwiązywania problemów badawczych. Doktorant powinien opanować dogłębną wiedzę o specyfice problemów badawczych podejmowanych we współczesnej nauce o informacji i ukształtowanych w niej paradygmatach badawczych oraz szczegółową wiedzę o metodach badań informatologicznych i stosowanych w nich technikach gromadzenia, zarządzania, interpretacji i prezentacji danych. Powinien umieć ustalać kontekst wybranych problemów badawczych w dotychczasowym stanie badań dyscypliny. Powinien umieć dokonywać i uzasadniać wybór podejścia i metod badawczych dla określonych problemów badawczych, tworzyć projekty badawcze i aplikować o sfinansowanie ich realizacji.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania: Podstawą zaliczenia jest obecność i aktywność na seminarium oraz przygotowanie projektu badawczego i wniosku o sfinansowanie jego realizacji.
Literatura
1. Babbie, E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN
2. Bates, Marcia J. (2012). The information professions: knowledge, memory, heritage. Presented at Association of Library and Information Science Education conference, Dallas, TX, Jan. 18, 2012 [online]. University of California, Graduate School of Education and Information Studies [dostęp: 20.10.2012]. Dostępny w WWW: http://pages.gseis.ucla.edu/faculty/bates/articles/pdf/InfoProfessions.pdf
3. Borko, Harold (1968). Information science – What is it? American Documentation vol. 19 nr 1 s. 3-5
4. Buckland Michael (2012). What kind of science can Information Science be? Journal of the American Society for Information Science and Technology vol. 63 nr 1 s. 1-7.
5. Cisek, S. (2002). Filozoficzne aspekty informacji naukowej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
6. Cisek, S. (2007). Teoria ugruntowana w nauce o informacji – wybrane aspekty. W: M. Próchnicka; A. Korycińska-Huras (red.). Między przeszłością a przyszłością. Książka, biblioteka, informacja naukowa – funkcje społeczne na przestrzeni dziejów. Kraków: Wydaw. UJ, s. 233-239.
7. Cisek, S. (2008). Badanie zachowań informacyjnych użytkowników bibliotek: metodologia Sense-Making W: M. Kocójowa (red.). Biblioteka: klucz do sukcesu użytkowników. [CD-ROM]. Kraków: Instytut INiB UJ. Dostęp także online: http://eprints.rclis.org/handle/10760/13708
8. Cisek, S. (2009). Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej 2009 nr 4 s. 3-11.
9. Cisek, S. (2009). Metoda delficka w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa w XXI wieku. Zagadnienia Informacji Naukowej nr 1 (93), s. 25-32.
10. Cisek, S. (2009). Nauka o informacji na świecie w XXI wieku: badania metanaukowe. W: Od książki dawnej do biblioteki wirtualnej. Przeobrażenia bibliologii polskiej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 47-56.
11. Cisek, S. (2010). Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i bibliotekoznawstwie w XXI wieku. Przegląd Biblioteczny vol. 78 nr 3, s. 273-284.
12. Cisek, S. (2010). Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa. W: M. Kocójowa (red.). Biblioteki, informacja, książka: interdyscyplinarne badania i praktyka w 21. wieku. [CD-ROM]. Kraków: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ.
13. Cisek, S.; Próchnicka, M. (2011). Metoda studium przypadku (case study) w badaniach kultury informacyjnej (Information Literacy) na przykładzie projektu EMPATIC. http://www.slideshare.net/sabinacisek/metoda-studium-przypadku-w-badaniach-kultury-informacyjnej-final
14. Dembowska, M. (1991). Nauka o informacji (informatologia). Organizacja i problematyka badań w Polsce. Warszawa: Instytut INTE.
15. Dillon, Andrew (2007). LIS as a Research Domain: Problems and Prospects. Information Research vol. 12 nr 4. http://InformationR.net/ir/12-4/colis/colis03.html
16. Głowacka, E. (1986). Metoda "case study" w badaniach i dydaktyce bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Przegląd Biblioteczny 1986 z. 1, s. 25-32.
17. Hjørland, B. (2002). Domain analysis in information science. eleven approaches – traditional as well as innovative. Journal of Documentation vol. 58 no. 4 pp. 422-462.
18. Janiak, M. (2010). Informacja naukowa w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Dynamika zmian w świetle piśmiennictwa. Kraków: Wydawnictwo UJ
19. Konecki, T. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
20. Kruszewski, T. (2008). Etnografia i jej wybrane zastosowania w badaniach bibliologicznych. Przegląd Biblioteczny, R. 76 z. 3, s. 405-417. Dostęp także w Bibliologicznej Bibliotece Cyfrowej http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=445
21. Larivière, V.; Sugimoto, C.R.; Cronin, Blaise (2012). A bibliometric chronicling of Library and Information Science’s First Hundred Years. Journal of the American Society for Information Science and Technology vol. 63 nr 5 s. 997-1016
22. Materska, K. (2008). Modelowe koncepcje informacji naukowej (information science) na początku XXI wieku. W: K. Materska, E. Chuchro i B. Sosińska-Kalata (red.) Organizowanie środowiska informacji i wiedzy. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 19-40.
23. Mauer-Górska, B. (2007). Evidence-based: nowa metoda analityczno-syntetycznego opracowania publikacji naukowych. Przegląd Biblioteczny R. 75 z. 2 s.261-270.
24. Nowak, P. (2006). Bibliometria. Webometria. Podstawy. Wybrane zastosowania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
25. Nowak, S. (2007). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN
26. Pickard, A. J. (2013). Research methods in information. 2nd. ed. London: Facet Publishing.
27. Pindlowa, W. (1994). Informetria w nauce o informacji. Metody i problemy. Kraków: Universitas.
28. Sapa, R. (2005). Benchmarking w doskonaleniu serwisów www bibliotek akademickich. Kraków: Wyd. UJ, s. 37-47.
29. Sapa R.( 2009). Metodologia badań obszaru pośredniczenia w komunikacji naukowej z perspektywy nauki o informacji. Kraków, Wydaw. UJ.
30. Silverman, D. (2007). Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
31. Silverman, D. (2008). Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
32. Skalska-Zlat, M. (2004). Cybermetria, netometria, webometria – nowe pojęcia i zadania informetrii. W: Przestrzeń informacji i komunikacji społecznej. Kraków: Wydawnictwo UJ, s. 159-168.
33. Sosińska-Kalata, Barbara (2007). Współczesne oblicze nauki o informacji w Polsce i za granicą. W: E. Gondek i D. Pietruch-Reizes (red.) Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych. Katowice: Wyd. UŚ, s. 93-119.
34. Stefaniak, B. (1987). Studium bibliometryczne piśmiennictwa z zakresu informacji naukowej. Warszawa: IINTE.
35. Wiorogórska Z.: Teoria ugruntowana i jej wybrane zastosowania w badaniach z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa Przegląd Biblioteczny 2012 z. 1 s.47-57
36. Zins, Ch. (2006). Knowledge map of information science: issues, principles, implications. In: Advances in Knowledge Organization vol. 10 s. 141-149.
37. Zins, Ch. (2007a). Classification schemes of information science: twenty-eight scholars map the field. Journal of the American Society for Information Science and Technology vol. 58 nr 5 s. 645-672.
38. Zins, Ch. (2007b). Knowledge map of information science. Journal of the American Society for Information Science and Technology vol. 58 nr 4 s. 526-535.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: