Literatura litewska – wybrane tematy i formy 3020-LLW-OG

Po ukończeniu kursu student:
(WIEDZA)
- interpretuje utwory literackie i proces historycznoliteracki rozwoju literatury litewskiej ostatnich dwóch stuleci z perspektywy różnych koncepcji metodologicznych, ze znajomością najnowszych kierunków refleksji literaturoznawczej;
- posiada zdolność krytycznej analizy wybranych zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla ostatnich dwóch stuleci;
(UMIEJĘTNOŚCI)
- przedstawia referat omawiający wybrane zagadnienie literatury litewskiej w oparciu o samodzielnie opracowaną bibliografię, spełniający wymagania stawiane wypowiedzi naukowej;
- potrafi wyciągać wniosków, dyskutować, formułować sądy i argumentować;
- weryfikuje poprawność własnych wypowiedzi poświęconych zagadnieniom historycznoliterackim, a także prac innych autorów
- ocenia dawne i współczesne odczytania tradycji literackiej;
(POSTAWY)
- postrzega utwór literacki jako tekst spełniający właściwe danemu okresowi normy estetyczne, powstały w wyniku krzyżowania się wpływów literatury, sztuki, filozofii i kultury danego okresu.

Metody oceniania:
a) ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 50%,
b) przygotowywanie referatów 40 %,
c) kontrola obecności – 10%.

1. 1. D. Paszkiewicz, Chłop żmudzki, przeł. J. Wichert-Kajruksztisowa,
[w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr.
Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
A. Venclova, Gość z Wilna, przeł. Z Stoberski i L. Bauer, [w:] Kobieta i inne nowele litewskie, wybrał, wstępem i notami opatrzył Z. Stoberski; z lit. przeł. A. i Z. Stoberscy, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1975.
Sz. Staniewicz, Koń i niedźwiedź, Sława Żmudzinom!, przeł. przeł.
J. Wichert-Kajruksztisowa, M. Jurkowski, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
1. 2. P. Bukowiec, Dionizas Poška, Simonas Tadas Stanevičius [w tegoż:] Dwujęzyczne początki nowoczesnej literatury litewskiej: rzecz z pogranicza polonistyki, Kraków: Universitas, 2008.
2. 1. K. Proniewska, Do młodego poety, Do Wł. Syrokomli, Kalwaria Żmudzka, Tren, Wilno i Ostra Brama, [w:] „Litwo, nasza matko miła ...”: antologia literatury o Litwie, przedm., wybór i opr. tekstów
R. Koženiauskienė, M. Niedźwiecka, A. Kalėda; słowo wstępne
E. Ulčinaitė, Vilnius: Lietuvių rašytojų sąjungos leidykla, 1996.
Maironis, Znad Biruty, [w tegoż:] Raštai, t. II: Poemos, par. I. Slavinskaitė, Vilnius: Vaga, 1988.
2. 2. M. Pokorska-Iwaniuk, „Znad Biruty” – zapomniane dzieło Maironisa, „Prace Bałtystyczne. Język-literatura-kultura”, pod red. N. Ostrowskiego
i O. Vaičiulytė-Romančuk, Warszawa 2003.
3. 1. J. Biliūnas, Laska, przeł. A. Lau-Gniadowska, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
Lazdynų Pelėda, Krzywda (Skrauda); G. Petkevičaitė-Bitė, Małpka (Bezdžionaitė); M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana, Tragedia Irki (Irkos tragedija); Žemaitė, Sučiuptas velnias (Pojmany bies), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz
i W. Kalita, B. Kalėda; wybór, wstęp i noty o autorach M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
3. 2. A. Zalatorius, XX amžiaus lietuvių novelė (iki 1940 m.): semantinis aspektas, Vilnius: Vaga, 1980 (wybrane fragmenty)
4. 1. P. Cvirka, O tym, jak Vincelis gwizdaniem przywołał diabła (Prišvilptas velnias), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz, W. Kalita, B. Kalėda, wybór, wstęp i noty o autorach
M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
P. Cvirka, Jagódka, przeł. A. Stoberska, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
J. Grušas, Dziewczyna i samotny człowiek, przeł. A. Stoberska, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
J. Savickis, Złodziej (Vagis), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz i W. Kalita, B. Kalėda; wybór, wstęp i noty o autorach M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
4. 2. A. Zalatorius Lietuvių apsakymo raida ir poetika, Vilnius: Vaga, 1971 (wybrane fragmenty)
5. 1. K. Binkis, Lyrika, Vilnius: Vaga, 1983 (wybór wierszy)
V. Mykolaitis-Putinas, Tarp dviejų aušrų, Vilnius: Lietuvių rašytojų sąjungos leidykla, 1992. (wybór wierszy)
S. Nėris, Poezija, Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1954. (wybór wierszy)
S. Nėris, Wiersze wybrane, przeł. M. Stempkowska, Kaunas: Šviesa, 1989. (wybór wierszy)
5. 2. J. Mikołajtis, Putinas: zarys życia i twórczości oraz jego znajomosć w literaturze polskiej, „Prace Naukowe. Komunikaty Naukowe. Seria Literatura Powszechna, rok XI/XII, nr 3-4, Częstochowa: Towarzystwo Literackie Oddział, 1974.
R. Tūtlytė, Išliekanti lyrika: XX amžiaus lietuvių poezijos vidinių struktūrų kaita, Vilnius: Gimtasis žodis, 2006 (wybrane fragmenty)
6. 1. J. Aistis, Karawana, Podróż, „Odra” 1990, nr 6.
J. Aistis, Katarsis. Eilėraščiai, sud. V. Kubilius, Vilnius: Vaga, 1988. (wybór wierszy)
B. Radzevičius, W stronę Debesiji (Link Debesijos), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz, W. Kalita,
B. Kalėda, wybór, wstęp i noty o autorach M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
6. 2. R. Tūtlytė, Išliekanti lyrika: XX amžiaus lietuvių poezijos vidinių struktūrų kaita, Vilnius: Gimtasis žodis, 2006 (wybrane fragmenty)
Bronius Radzevičius: kūrybos studijos ir interpretacijos, sud. D.Vaitiekūnas, Vilnius: Baltos lankos, 2001. (wybrane artykuły)
7. 1. P. Širvys, Ilgesys – ta giesmė, Vilnius: Vaga, 1972 (wybór wierszy)
V. Šimkus Bitės pabėgėlės: humoristiniai eilėraščiai, Vilnius: Vaga 1973 (wybór wierszy)
7. 2. A. Kalėda, Powojenna literatura litewska. Droga strat i nadziei, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 1998 (fragmenty)
8. 1. K. Bradūnas, A. Nyka-Niliūnas: Žemininkų poezija, par.
A. Iešmantaitė, Vilnius: Žaltvykslė, 2005 (wybór wierszy)
H. Nagys, Ars et mors poetica, Brat opowiada, Listopad we mgle, Siostro, siostrzyco, siostrzyczko…, Zakryjmy włosami oczy, „Czas Kultury” 1991, nr 31.
8. 2. K. Bradūnas, R. Šilbajoris, Lietuvių egzodo literatūra (1945-1990),
2 popr. wyd., Vilnius: Vaga, 1997. (fragmenty)
9. 1. B. Brazdžionis, Tysiące obrazów, przeł. z j. litewskiego
M. Stempkowska, Kaunas: Šviesa, 1992. (wybór wierszy)
A. Mackus, Alegoria posuchy; Po rozstaniu, przeł. I. Korybut-Daszkiewicz, „Lithuania” 2000, Nr 3-4.
J. Mekas, Idylle semeniszkiańskie, przeł. K. Czyżewski, „Krasnogruda” 2001, nr 14.
9. 2. V. Bakaitis, Itaka nie istnieje, O poezji Jonasa Mekasa, „Krasnogruda” 2001, nr 14.
A. Kalėda, Bernardas Brazdžionis ir Lenkija: lenkų literatūra, [w:] „Per pasaulį keliauja žmogus”: Bernardo Brazdžionio šimtmečiui, sud.
R. Brūzgienė, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2008.
10. 1. J. Marcinkevičius, Przynoszę, ojcowizno moja, przynoszę…; Słoneczko moje, do wieczora idziesz…; Dwa wiersze: 1. Podniosłem pstre kukułki pióro…; 2. Łza w oku Boga…; Umierająca rzeka; Ziemia Bałtów; Na klęczkach przed stopami kwitnącego lata…; Nauczyciel; Mała trylogia:
1. Mendog; 2. Mażwydas; 3. Katedra; Wilia wzdłuż Wilna, przeł. A. Rolska, „Lithuania” 1990, nr 1.
J. Marcinkevičius, Witoldowy miecz, Giedymin, Spacer I, [w:] Sen Mendoga: antologia literatury litewskiej lat dziewięćdziesiątych, opr. przez A. Rybałko; wyboru tekstów dokonała A. Rybałko; z j. litewskiego przeł.
B. Markuza-Białostocka et al., Warszawa: Książka i Wiedza, 2001.
10. 2. Justinas Marcinkevičius: kūrybos studijos ir interpretacijos, sud.
J. Katkuvienė, Vilnius: Baltos lankos, 2001 (wybrane artykuły).

11. 1. Wybór przekładów na j. polski poezji V. Bložė, S. Gedy,
N. Miliauskaitė, „Tygiel Kultury”1999, Nr 10-12.
Wybór przekładów na j. polski poezji V. Bložė, S. Gedy, N. Miliauskaitė, [w:] Sen Mendoga: antologia literatury litewskiej lat dziewięćdziesiątych, opr. przez A. Rybałko; wyboru tekstów dokonała A. Rybałko;
z j. litewskiego przeł. B. Markuza-Białostocka et al., Warszawa: Książka
i Wiedza, 2001.
S. Geda, Śpiewy Jadźwingów, wybór wierszy i posłowie I. Vedrickaitė, Warszawa: „Ex Libris” Galeria Książki Polskiej, 2002. (wybrane wiersze)
J. Degutytė, Do miłości, Zanurzam się w listopadowej mgle, Hamlet,
w przekł. Z. Stoberskiego, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
11. 2. I. Vedrickaitė, Szamanizm Sigitasa Gedy, [w:] S. Geda, Śpiewy Jadźwingów, wybór wierszy i posłowie I. Vedrickaitė, Warszawa: „Ex Libris” - Galeria Książki Polskiej, 2002.
A. Kalėda, Powojenna literatura litewska. Droga strat i nadziei, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 1998 (fragmenty).
12. 1. J. Aputis, Zielony pociąg (Žalias traukinys), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz, W. Kalita,
B. Kalėda, wybór, wstęp i noty o autorach M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
S. T. Kondrotas, Opowiadania, przeł. Z. Mrozikowa, „Literatura na świecie” 2005, nr 1-2.
R. Granauskas, Drewniane oczy; Starzec zachodzącego słońca, przeł.
A. Rybałko, [w:] Sen Mendoga: antologia literatury litewskiej lat dziewięćdziesiątych, opr. przez A. Rybałko; wyboru tekstów dokonała
A. Rybałko; z j. litewskiego przeł. B. Markuza-Białostocka et al., Warszawa: Książka i Wiedza, 2001.
12. 2. A. Barūnaitė-Willeke, Nowe czasy i stare mity w twórczości Sauliusa Tomasa Kondrotasa, przeł. Z. Mrozikowa, „Literatura na świecie” 2005, nr 1-2.
Romualdas Granauskas: kūrybos studijos ir interpretacijos, opr.
R. Žilinskas, Vilnius: Baltos lankos, 2000. (wybrane artykuły)
13. 1. R. Gavelis, Wspomnienia młodego człowieka: powieść w czternastu listach, przeł. J. Tabor, Warszawa: „Ex Libris” - Galeria Książki Polskiej, 2002.
J. Ivanauskaitė, Dvi pasakos apie savižudžius: 1. Pranas N. (1958-1997), 2. Danguolė L. (1960-1987), [w tejże:] Pakalnučių metas, Vilnius: Vaga, 1985.
13. 2. A. Samalavičius, Proza Ričardasa Gavelisa a dekolonizacja: odkrycie ciała, przeł. J. Tabor, „Literatura na świecie” 2005, nr 1-2.
14. 1. N. Abrutytė, Neringos M.: eilėraščiai, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2003 (wybór wierszy)
Trzej poeci w przekładach I. Korybut-Daszkiewicz (G. Grajauskas,
A. Marčėnas, S. Parulskis), „Literatura na świecie” 2005, nr 1-2.
Wiersze A. Marčėnasa, S. Parulskisa w przekł. A. Rybałko, J. Rogoży, „Tygiel Kultury” 1999, nr 10-12.
14. 2. M. Kvietkauskas, Pędząc przez tunel czasu: nowe kierunki
w literaturze litewskiej, przeł. Z. Mrozikowa, „Literatura na świecie” 2005,
nr 1-2.

Literatura uzupełniająca:
1. M. Jackiewicz, Dzieje literatury litewskiej, t. 1: do 1917 roku, Warszawa: „Ex Libris“ – Galeria Polskiej Książki, 2003.
2. A. Kalėda, Dzieje literatury litewskiej, t. 2: 1918-2000, Warszawa: „Ex Libris“ – Galeria Polskiej Książki, 2003.
3. A. Kalėda, Powojenna literatura litewska. Droga strat i nadziei, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 1998.
4. V. Kubilius, XX amžiaus literatūra, Vilnius: Alma littera, 1995 (II wyd., III wyd. – 1996).
5. Lietuvių literatūros enciklopedija, red. V. Kubilius, V. Rakauskas,
V. Vanagas, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2001 (Vilnius: „Vilspa“).

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
• Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
• Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
• Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3020-LLW-OG w USOSweb