Gramatyka opisowa polskiego języka migowego 2 3020-J1B1g2
Omawiane zagadnienia:
1. Opis wybranych zjawisk gramatycznych PJM z wykorzystaniem terminologii i narzędzi metodologicznych współczesnej lingwistyki migowej
2. Składnia jako podstawa kompetencji komunikacyjnej
3. Gramatyka a struktura informacyjna w polskim języku migowym (rozczłonkowanie tematyczno-rematyczne)
4. Szyk zdaniowy
5. Struktura zdań migowych i ich typy
6. Złożone konstrukcje zdaniowe (parataksa i hipotaksa)
7. Typy zdań podrzędnych (np. warunkowe, względne)
8. Procesy gramatykalizacyjne zachodzące w PJM
9. Wariantywność form gramatycznych używanych w PJM
10. Kształtowanie komunikatu migowego przez czynniki o charakterze gramatycznym i pragmatycznym
11. Analiza danych korpusowych pod względem wybranych właściwości gramatycznych PJM
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student/studentka:
[w zakresie wiedzy:]
ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki metodologicznej, terminologii i metod stosowanych w badaniach nad gramatyką wizualno-przestrzenną;
ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych aspektów struktury gramatycznej polskiego języka migowego (PJM), jej cech charakterystycznych, a także różnic i podobieństw między PJM a innymi językami migowymi oraz językami fonicznymi;
ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat związków między gramatyką a innymi wymiarami komunikacji migowej;
ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o najważniejszych nowych odkryciach naukowych w zakresie badań nad gramatyką PJM;
[w zakresie umiejętności:]
posiada umiejętność samodzielnego zdobywania i rozwijania wiedzy w zakresie analizy gramatycznej;
potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł i sposobów;
potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu gramatyki wizualno-przestrzennej, rozwijając swoje umiejętności badawcze;
posiada umiejętność przygotowania i prowadzenia prostych badań z zakresu gramatyki migowej, zna i rozumie terminologię gramatyczną i potrafi ją stosować;
posiada umiejętności krytycznego odwoływania się do poglądów innych autorów;
potrafi posługiwać się terminologią oraz narzędziami teoretycznymi i analitycznymi potrzebnymi do przygotowania oryginalnej pracy pisemnej o charakterze naukowym z zakresu lingwistyki migowej;
[w zakresie kompetencji społecznych:]
dobrze zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i swoich umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się;
docenia wartość zdobywanej wiedzy i potrafi wykorzystywać tę wiedzę do weryfikowania odbieranych treści;
rozumie i docenia znaczenie uczciwości intelektualnej w badaniach naukowych.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania:
- obowiązkowa obecność na zajęciach,
- aktywne uczestnictwo w zajęciach,
- systematyczne przygotowywanie zadanego materiału.
Forma zaliczenia przedmiotu: test zaliczeniowy i ocena ciągła. Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Zgodnie z uchwałą nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia oraz uchwałą Rady Dydaktycznej Wydziału Polonistyki z dn. 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty oraz redakcji tekstu pisemnych prac i prezentacji zaliczeniowych pisanych w języku polskim lub tłumaczonych z polskiego języka migowego na język polski.
Wyrażony w punktach ECTS nakład pracy studenta:
- udział w wykładzie: 1 ECTS,
- udział w ćwiczeniach: 1 ECTS,
- przygotowanie do wykładu: 1,5 ECTS,
- przygotowanie do ćwiczeń: 1,5 ECTS,
- przygotowanie do testu zaliczeniowego z wykładu: 1 ECTS,
- przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 1 ECTS.
Literatura
A. Baker, R. Pfau (2016), red., The linguistics of sign languages: An introduction. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
J. Łacheta, M. Czajkowska-Kisil, J. Linde-Usiekniewicz, P. Rutkowski (2016), red., Korpusowy słownik polskiego języka migowego, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (publikacja online: http://www.slownikpjm.uw.edu.pl).
R. Pfau, M. Steinbach, B. Woll (2012), red., Sign language: An international handbook. Berlin: De Gruyter Mouton (wybrane rozdziały).
P. Rutkowski (2017), red., Ikoniczność w gramatyce i leksyce polskiego języka migowego (PJM) (Lingwistyka Migowa w Polsce / Sign Linguistics in Poland: 1), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
P. Rutkowski, S. Łozińska (2011), O niedookreśloności semantycznej migowych predykatów klasyfikatorowych, w: Różne formy, różne treści, red. M. Bańko, D. Kopcińska, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 211-223.
P. Rutkowski, S. Łozińska (2014), red., Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
P. Rutkowski, A. Kuder, M. Czajkowska-Kisil, J. Łacheta (2015), The structure of nominal constructions in Polish Sign Language (PJM): A corpus-based study, Studies in Polish Linguistics 10 (1), 1-15
P. Rutkowski, A. Kuder, J. Filipczak, P. Mostowski (2015), Analiza suprasegmentalnych wykładników negacji w polskim języku migowym (PJM) jako przykład wykorzystania metod korpusowych w badaniach nad komunikacją wizualno-przestrzenną, w: Metodologie językoznawstwa. Od dialektologii do dialektyki (Łódzkie Studia z Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego / Łódź Studies in English and General Linguistics: 4), red. P. Stalmaszczyk, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 109-130.
P. Rutkowski, S. Łozińska (2016), Argument linearization in a three-dimensional grammar: A typological perspective on word order in Polish Sign Language (PJM), Journal of Universal Language, 17.1, 109-134.
M. Świdziński, P. Rutkowski (2022), Korpus ogólny jako model danego języka naturalnego: korpusy języków fonicznych a Korpus Polskiego Języka Migowego, Poradnik Językowy 3, 7-22
P. Tomaszewski (2011), Lingwistyczny opis struktury polskiego języka migowego, w: Język jako przedmiot badań psycholingwistycznych. Psycholingwistyka i neurolingwistyka, red. I. Kurcz, H. Okuniewska, Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica, 184-238.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: