Seminarium licencjackie literaturoznawcze 3020-BA3SLL-IS
Seminarium ma za zadanie
1) pogłębiać wiedzę zdobytą podczas kursu historii literatury litewskiej,
2) ukazać rolę literatury w budowaniu i utrwalaniu mitów kulturowych,
3) wskazać zakres obecności mitów antycznych i Biblii w literaturze litewskiej,
4) wykształcić umiejętność samodzielnej interpretacji literackich wersji mitów personalnych ważnych postaci litewskiej historii,
5) syntetycznie ukazać podobieństwa i różnice w traktowaniu w/w problematyki kulturowej w literaturze litewskiej i polskiej, wynikające z gatunku, stylu, rodzaju narracji, kierunku literackiego czy uwarunkowań historycznych.
Zajęcia będą przebiegały według następujących bloków tematycznych:
I. Mit jako kategoria w badaniach literaturoznawczych – wprowadzenie,
II. Recepcja tradycji antycznej, chrześcijańskiej oraz wierzeń pogańskich w literaturze litewskiej,
III. W kręgu tradycji agrarnej i ziemiańskiej,
IV. Mitologizacja przestrzeni Litwy,
V. Literacki los bohaterów historii Litwy i Polski.
Nakład pracy studenta
a) zajęcia kontaktowe – 60 godzin (2 ECTS),
b) samodzielne przygotowanie do każdych ćwiczeń – 60 godz. (2 ECTS),
c) przygotowanie referatu na wybrany temat z wykorzystaniem dostępnych technik multimedialnych – 30 godz. (1 ECTS),
d) konsultacje z promotorem i przygotowanie pisemnej pracy dyplomowej = 240 godz. (8 ECTS),
e) przygotowanie się do egzaminu dyplomowego = 60 godz. (2 ECTS)
RAZEM – ok. 450 godzin. (15 ECTS)
Wdrażana będzie praca w grupie, rozwijane umiejętności interpretacji tekstów naukowych podczas dyskusji, wygłaszanie i obrona własnych opinii na wybrany temat z zakresu literaturoznawstwa, umiejętność przygotowania wybranego zagadnienia badawczego w formie referatu z wykorzystaniem dostępnym technik multimedialnych, umiejętność pisania pracy dyplomowej z literatur bałtyckich (lub tle porównawczym).
Podczas zajęć studenci mogą posługiwać się narzędziami SI np. do zbierania materiałów, opracowania stanu badań oraz tworzenia bibliografii. Wykluczone jest stosowanie narzędzi SI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania fragmentów tekstu.
W cyklu 2023:
Seminarium ma za zadanie |
W cyklu 2024:
Seminarium ma za zadanie Nakład pracy studenta Zajęcia będą przebiegały według następujących bloków tematycznych: |
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
W cyklu 2024: obowiązkowe seminaria licencjackie | Ogólnie: seminaria licencjackie | W cyklu 2023: seminaria licencjackie obowiązkowe |
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
WIEDZA
- zna i rozumie terminologię, teorie i metodologie badań z zakresu literaturoznawstwa
- zna i rozumie tematy i idee pisarskie wybranych twórców literatur litewskiej i łotewskiej oraz dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego w obrębie tych literatur
- zna i rozumie wpływ dzieł literackich na dzieje kultury litewskiej
- zna i rozumie metody interpretacji i analizy tekstu literackiego
- zna i rozumie rolę refleksji literaturoznawczej w kształtowaniu kultury
UMIEJĘTNOŚCI
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych
- potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego
- potrafi czytać, interpretować i analizować teksty o charakterze naukowym i poprawnie stosować poznaną terminologię literaturoznawczą
- potrafi właściwie dobierać argumenty, z wykorzystaniem poglądów innych autorów, oraz poprawnie formułować wnioski
- potrafi krytycznie spojrzeć na proces historycznoliteracki i właściwie usytuować w nim różne zjawiska społeczno-kulturowe z obszaru Litwy i Łotwy
- potrafi przytoczyć główne tezy badaczy historii literatury, stosownie do ich istotności
- potrafi przygotować wystąpienia ustne w języku polskim oraz językach bałtyckich zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomów kształcenia, z zakresu literatury, historii, kultury Litwy i Łotwy, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnorodnych źródeł
- potrafi pisać prace pisemne w języku polskim oraz w językach bałtyckich, dotyczące zagadnień szczegółowych z zakresu literatury, historii, kultury krajów bałtyckich, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnorodnych źródeł
- potrafi prowadzić na poziomie podstawowym pracę badawczą pod kierunkiem opiekuna naukowego
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- jest gotów do współpracy w grupie oraz prowadzenia dyskusji i zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów
- jest gotów do samodzielnego podejmowania i inicjowania prostych działań badawczych
- jest gotów do efektywnego organizowania własnej pracy i krytycznej oceny stopnia jej zaawansowania
- jest gotów do prowadzenia pracy naukowej i sporów ideowych, będąc świadomym problematyki etycznej związanej z uczciwością oraz rzetelnością naukową
Kryteria oceniania
Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) - 40% przygotowanie referatu na wybrany temat - 10 %, przygotowanie pisemnej pracy dyplomowej na wybrany temat na koniec II semestru - 50%.
Student (studentka) ma prawo do 2 nieobecności w semestrze, każda kolejna powinna być zaliczona w sposób uzgodniony z prowadzącą.
Zaliczenie.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Literatura podstawowa
2.1. E. Mieželaitis, Bakchas, Euridikė, [w tegoż:] Poezija (wyd. dowolne)
E. Mieželaitis, Eurydyka, przeł. B. Klog-Gogolewska, [w tegoż:] Wiersze, wstępem opatrzył Z. Stoberski, Warszawa: PIW, 1985, s. 232-233.
H. Radauskas, Apolonas, [w tegoż:] Poezija (wyd. dowolne)
J. Vaičiūnaitė, Orfėjas ir Euridikė, [w tejże:] Raštai, t. 1, Vilnius: Gimtasis žodis, 2005, s. 98-101.
2.2. V. Sirtautas, Mito samprata, [w:] Mitai lietuvių kultūroje. Straipsnių rinkinys, opr. V. Butkus, red. L. Mykolaitienė, Šiauliai: Rašteka, 2002.
3.1. J. Biliūnas, Laimės žiburys, [w tegoż:] Raštai, t. 1: Proza ir poezija, kom. red. K. Korsakas et al., Vilnius: Vaga, 1980.
M. Martinaitis, Ikaras ir artojas, [w tegoż:] Pareisiu su paukščiais: rinktinė aukštesniųjų klasių moksleiviams, opr. M. Mikalajūnas, Vilnius: Tyto alba, 2002.
3.2. M. Głowiński, „Ten śmieszny Prometeusz”, [w tegoż:] Mity przebrane: Dionizos, Narcyz, Prometeusz, Marchołt, labirynt, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990 (II wyd. – 1994).
4. 1. K. Saja, Sizifo akmuo, [w tegoż:] Rinktiniai raštai, t. 2 Proza, Vilnius: Vaga, 1990.
K. Saja, Kamień Syzyfa (Sizifo akmuo), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz i W. Kalita, B. Kalėda; wybór, wstęp i noty o autorach, M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
4.1. V. Žilinskaitė, Trys variacijos Sizifo tema, [w tejże:] Vaiduokliai: satyros, humoreskos, parodijos, Vilnius: Vaga, 1991 (wybrany utwór)
4.1. A. Camus, Mit Syzyfa, [w tegoż:] Dwa eseje, przeł. z fr. J. Guze, Warszawa: Krąg, 1991.
4.2. G. Viliūnas, Lietuvių literatūrinis egzistencializmas, [w:] Komparatyvistika šiandien: teorija ir praktika = Comparative literature today: theory and practice = L'état actuel de littérature comparée: théorie et pratique = Компаративистика сегодня: теория и практика : tarptautinė mokslinė konferencija-diskusija, opr. N. Kašelionienė, A. Žekonytė, red. R. Pabarčienė, Vilnius: Vilniaus pedagoginis universitetas, 2000.
5.1. A. Škėma, Apokaliptyczne wariacje, przeł. M. Gierałtowska, „Arterie” 2004, nr 1.
5.2. R. Pociūtė, A. Škėmos kūryba ir „aukštasis modernizmas” žvelgiant iš postmodernizmo „žemumų”, [w tejże:] Modernizmas lietaus šaly, Vilnius: Homo liber, 2006 (Vilnius: Akritas).
6.1. J. Erlickas, Kriminalinė kronika, [w tegoż:] Knyga, Vilnius: „Tyto alba”, 2007.
J. Erlickas, Kronika kryminalna, przeł. A. Rybałko, [w:] Sen Mendoga: antologia literatury litewskiej lat dziewięćdziesiątych, opr. przez A. Rybałko; wyboru tekstów dokonała A. Rybałko; z j. litewskiego przeł. B. Markuza-Białostocka et al., Warszawa: „Książka i Wiedza”, 2001.
J. Erlickas, Litewskie nowele: Knyga, fragmenty, przeł. K. Marczyk, „Tygiel Kultury” 1999, nr 10-12.
6.2. J. Tabor, „Książka” Juozasa Erlickasa – kronika współczesnej Litwy, „Prace Bałtystyczne. Język - Literatura - Kultura”, pod red. N. Ostrowskiego i A. Romančuk, Warszawa 2003.
7.1. Žemaitė, Sučiuptas velnias, [w tejże:] Raštai (wydanie dowolne)
Žemaitė, Sučiuptas velnias (Pojmany bies), [w:] Wiecznie zielony klon. Antologia opowiadań litewskich, przeł. M. Jackiewicz i W. Kalita, B. Kalėda; wybór, wstęp i noty o autorach M. Jackiewicz, Olsztyn: Pojezierze, 1989.
7.1. S. Kymantaitė-Čiurlionienė, Jūra, [w tejże:] Raštai, t. 1: apsakymai, apysakos, eilėraščiai, Vilnius: Vaga, 1986.
7.2. R. Bleizgienė, Privati tyla, vieši balsai. Moterų tapatybės kaita XIX a. pabaigoje - XX a. pradžioje, Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas, 2012. (fragmenty)
8.1. K. Bradūnas, Sonatos ir fugos: susitikimai su Čiurlioniu, Čikaga: M. Morkūnas, 1967 (wybór).
8.1. M. K. Čiurlionis, Bajka; Psalm, przeł. L. Kowalczyk, „Konteksty” 1993, nr 3-4.
8.1. S. Nėris, Iš M. K. Čiurlionio paveikslų, [w tejże:] Poezija, Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1954.
8.2. R. Okulicz-Kozaryn, Litwin wśród spadkobierców Króla Ducha: twórczość Čiurlionisa wobec Młodej Polski, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, 2007 (fragmenty).
9.1. S. Geda, Śpiewy Jadźwingów, wybór wierszy i posłowie I. Vedrickaitė, Warszawa: Ex-Libris – Galeria Polskiej Książki, 2002 (wybór).
S. Geda, Śpiący Teodendron: stare wiersze Jadźwingów – Miegantis Teodendronas: senieji jotvingių eilėraščiai, przeł. z j. lit. A. Rembiałkowska, opr. tekstu litewskiego V. Sventickas, Warszawa: Ex-Libris – Galeria Polskiej Książki; Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2006 (wybór).
9.2. I. Vedrickaitė, Szamanizm Sigitasa Gedy, [w:] Śpiewy Jadźwingów, wybór wierszy i posłowie I. Vedrickaitė, Warszawa: Ex-Libris – Galeria Polskiej Książki, 2002, s. 151-162.
10.1. M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana, Sename dvare, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 1995 (fragmenty w przekładzie).
10.2. V. Daujotytė, „Sename dvare” - daugiasluoksnis kūrinys, [w tejże:] Šatrijos Raganos pasaulyje: gyvenimo ir kūrinių skaitymai, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 1997.
11.1. A. Žukauskas, Rinktiniai raštai, t. 1-2, Vilnius: Vaga, 1986 [wybór]
11.2. A. Kalėda, W poszukiwaniu własnej czasoprzestrzeni (O znaczeniu przedwojennych wierszy w twórczości Albinasa Żukauskasa), [w tegoż:] Od M do M. Szkice o literaturze polskiej i litewskiej, Warszawa: „Ex Libris” – Galeria Polskiej Książki, 2005, s. 29-37.
12. R. Granauskas, Duonos valgytojai, Raudoni miškai, [w tegoż:] Duonos valgytojai: apysaka ir apsakymai, Vilnius: Vaga, 1975 (II wyd. – 1989).
12.2. M. Martinaitis, Paskutiniai duonos valgytojai, [w:] Romualdas Granauskas: kūrybos studijos ir interpretacijos, opr. R. Žilinskas, Vilnius: Baltos lankos, 2000.
13-14. Prezentacja i omówienie wstępnych tematów prac dyplomowych przygotowywanych przez uczestników zajęć.
15.1. Maironis, Vilnius. Prieš aušrą, [w tegoż:] Pavasario balsai, Vilnius: Vaga, 1976.
15.1. B. Sruoga, Giesmė apie Gediminą, [w tegoż:] Raštai, t. 1: Poezija, opr. A. Samulionis, Vilnius: Alma littera, 1996.
15.2. V. Toporov, Vilnius, Wilno: miestas ir mitas, [w:] Baltų mitologijos ir ritualo tyrimai, Vilnius: Aidai, 2000.
16.1. K. Sabaliauskaitė, Silva rerum, przeł. I. Korybut-Daszkiewicz, Kraków: Znak, 2015. [fragmenty]
16.1. E. Mieželaitis, Antakalnio barokas, Vilnius: Vaga, 1971. [fragment]
16.2. K. Sabaliauskaitė, Wilno – to miasto palimpsest, www.cultura.pl [wywiad]
17.1. Cz. Miłosz, Miasto bez imienia, [w tegoż:] Wiersze, t. 1-2, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985.
17.1. T. Venclova, Vilniaus vardai, Vilnius: R. Paknio leidykla, 2006 (fragmenty).
17.2. T. Venclova, Cz. Miłosz, Dialog o Wilnie, [w:] T. Venclova, Kształty nadziei, Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza, 1995.
18.1. J. Vaičiūnaitė, Witraż dla Uniwersytetu Wileńskiego: 1. Obserwatorium; 2. Ogród botaniczny; 3. Malarze; 4. Filomaci; Ulica Niemiecka; Ulice bez drzew; Podwórko z arkadami; Wileńska palmiarka; Opuszczona kenesa karaimska na Zwierzyńcu; Kasztanowiec przed kościołem Bonifratrów; Kafel z portretem; Dziedziniec; Antykwariat, przeł. M. Jackiewicz, „Lithuania” 1994,
nr 4. (oraz teksty oryginalne)
18.2. A. Kalėda, Mityczne miasto, [w tegoż:] Od M do M. Szkice o literaturze polskiej i litewskiej, Warszawa: „Ex Libris“ – Galeria Polskiej Książki, 2005.
19.1. Iš Vilniaus į Vilnių. Rinktinė poezija, opr. A. Marčėnas, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2008 (wybór).
19.2. T. Venclova, Wilno jako obiekt nostalgii, „Kultūros barai” 2009, nr 9 - http://www.eurozine.com/wilno-jako-obiekt-nostalgii/
20.1. Maironis, Kur bėga Šešupė, Minija, [w tegoż:] Pavasario balsai, Vilnius: Vaga, 1976.
20.1. K. Bradūnas, Poilsis, Skalbėjos, [w:] K. Bradūnas, A. Nyka-Niliūnas, Žemininkų poezija, Vilnius: Žaltvykslė, s. 62.
20.1. A. Marčėnas, Mano Neris, [w:] Eilinė. Rinktiniai eilėraščiai, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2006.
20.2. A. Kalėda, Wymiary literackiego akwatorium Wilna. Prolegomena, [w:] Zranieni przez czas. Współczesna literatura litewska, opr. i wstęp D. Mitaitė, J. Sprindytė, przekład I. Korybut-Daszkiewicz, J. Tabor, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2011, s. 152-163.
21.1. Maironis, Jūratė ir Kastytis, Nuo Birutės kalno, [w tegoż:] Pavasario balsai, Vilnius: Vaga, 1976.
21.1. K. Ostrauskas, Jūratė ir Kastytis, [w tegoż:] Čičinskas ir kiti. Dramos ir mikrodramos, Vilnius: Baltos lankos, 2002, s. 9-14.
21.2. M. Jackiewicz, Twórca litewskiego teatru absurdu: uwagi o dramaturgii Kostasa Ostrauskasa, „Studia i Materiały Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie” 1992, nr 41, s. 109-116.
22.1. K. Buchowski, Wzajemne postrzeganie do przełomu XIX i XX w., Narodziny litewskiej mitologii w polskiej kulturze, Mity u podstaw litewskiego ruchu narodowego, [w tegoż:] Litwomani i polonizatorzy: mity, wzajemne postrzeganie i stereotypy w stosunkach polsko-litewskich w pierwszej połowie XX wieku, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2006.
22.1. M. Kasner, Po co lituanistom „Kresy”?, „Prace Filologiczne”, t. LV, Seria Literaturoznawcza I, Warszawa 2008.
23.1. J. Marcinkevičius, Mindaugas: drama-poema, Vilnius: Vaga, 1968 (fragmenty).
23.2. G. Viliūnas, Istoriniai mitai lietuvių literatūroje, [w:] Mitai lietuvių kultūroje. Straipsnių rinkinys, opr. i kom red. V. Butkus et al., Šiauliai: Rašteka, 2002.
24.1. J. I. Kraszewski, Kunigas. Powieść z podań litewskich, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1955.
24.1. Maironis, Ant Punės kalno ties Nemunu, [w tegoż:] Pavasario balsai, Vilnius: Vaga, 1976.
24.1. K. Bradūnas, Pilėnai, [w tegoż:] Prie vieno stalo. Poezijos rinktinė, Vilnius: Vaga, 1990.
24.2. D. Baronas, D. Mačiulis, Pilėnai ir Margiris. Istorija ir legenda, Vilnius: VDA leidykla, 2010.
25.1. S. Valiūnas, Birutė, [w tegoż:] Ant marių krašto, wstęp i opr. R. Mikšytė, Vilnius: Vaga, 1976.
S. Valiūnas, Biruta, przeł. A. Stoberski, [w:] Tam, gdzie malwy lśnią czerwone. Antologia poezji litewskiej, opr. Z. Stoberski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
25.1. S. Geda, Birutė - imaginacinio paveikslo restauracija, [w tegoż:] Žalio gintaro vėriniai. Eilių romanas, Vilnius: Vaga, 1988.
25.2. I. Szulska, Biruta. Szkic do portretu Litwinki w polskiej literaturze XIX wieku, „Perspectives of Baltic Philology II” edited by Jowita Niewulis-Grablunas, Justyna Prusinowska, Ewa Stryczyńska-Hodyl, Poznań: Wydawnictwo Ryś, 2011, s. 239-251.
26.1. Maironis, Lietuva, [w tegoż:] Raštai, t. II: Poemos, wstęp, komentarze
i opr. I. Slavinskaitė, kom. red. J. Marcinkevičius et al., Vilnius: Vaga, 1988.
26.1. H. Sienkiewicz, Krzyżacy, t. 1-2, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992 (lub inne).
26.1. P. Vaičaitis, Kada Jagaila, pasigriebęs sostą, [w tegoż:] Raštai. Kūriniai, archyviniai dokumentai, laiškai, atsiminimai, wstęp, opracowanie tekstów i komentarze A. Zalatorius, opracowanie i posłowie Z. Šileris, Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 1996.
26.1. S. Geda, Senelis, vardu Jogaila - Staruszek o imieniu Jagiełło, przeł. I. Korybut-Daszkiewicz, [w tegoż:] Śpiewy Jadźwingów, wybór wierszy i posłowie I. Vedrickaitė, Warszawa: „Ex Libris” - Galeria Polskiej Książki, 2002.
26.2. A. Nikžentaitis, Historia kultu Witolda w XV-XX w. i jego odzwierciedlenie w pomnikach, [w tegoż:] Witold i Jagiełło. Polacy i Litwini we wzajemnym stereotypie, przeł. I. Fedorowicz, K. Korzeniewska-Wołek, K. Linka, seria „Mała Biblioteka. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk” t. 2, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2000.
27.1. J. Vaičiūnaitė, Kanonas Barborai Radvilaitei, [w tejże:] Raštai, t. 1, Vilnius: Gimtasis žodis, 2005, s. 214-218.
27.1. J. Grušas, Barbora Radvilaitė, [w:] XX a. lietuvių literatūros chrestomatija 1904-1989, opr. N. Klišienė, Vilnius: Vilniaus universitetas, s. 442-447. (fragmenty)
27.2. Z. Kuchowicz, Radziwiłłówna w dramacie polskim XIX-XX stulecia, [w tegoż:] Barbara Radziwiłłówna, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1976.
28-30. Prezentacja i omówienie prac dyplomowych przygotowywanych przez uczestników zajęć.
W cyklu 2023:
I semestr (literatura podstawowa) |
W cyklu 2024:
2.1. E. Mieželaitis, Bakchas, Euridikė, [w tegoż:] Poezija (wyd. dowolne) |
Uwagi
W cyklu 2024:
Warunkiem zaliczenia seminarium dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się zapisanych w sylabusie i złożenie pracy dyplomowej zgodnie ze aktualnie obowiązującymi szczegółowymi zasadami dyplomowania na studiach I stopnia na kierunku filologia bałtycka. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: