Gramatyka kontrastywna (język angielski) 3007-T1A2GK
1. Podstawowe informacje o charakterystyce typologicznej języków polskiego i angielskiego. Zestawienie kategorii gramatycznych.
2. Zestawienie inwentarza fonologicznego polszczyzny i angielszczyzny: najważniejsze różnice. Zabiegi związane z brzmieniem tekstu (m.in. rym, rytm, aliteracja) jako wyzwanie translatorskie.
3. System słowotwórczy polszczyzny i angielszczyzny - środki formalne.
4. Neologizmy i jak sobie z nimi radzić w tłumaczeniu.
5. Kategoria rodzaju. Zasób i funkcje zaimków w polszczyźnie i angielszczyźnie. Formy adresatywne. (A)symetria rodzajowo-płciowa.
6.. Kategorie nominalne - cd. Przypadek i liczba oraz ich funkcje. Określoność w języku angielskim.
7. Konstrukcje syntetyczne i analityczne. Tendencja do analityzacji polszczyzny.
8. Kategorie czasu i aspektu w polszczyźnie i angielszczyźnie.
9. Konstrukcje osobowe i nieosobowe. Diateza bierna.
10. Schematy składniowe. Wymagania konotacyjne czasowników.
11. Wielość funkcji czasowników modalnych.
12. Typy zdań podrzędnie złożonych.
13. Tematyzacja. Clefting.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu osoba studiująca:
• zna podstawowe pojęcia gramatyki kontrastywnej
• zna zasób kategorii gramatycznych języków polskiego i angielskiego
• potrafi wskazać podstawowe różnice typologiczne między językiem angielskim a polskim
• używa podstawowej terminologii gramatycznej w języku angielskim
• potrafi wskazać struktury gramatyczne, które mogą stanowić wyzwanie tłumaczeniowe
• potrafi uzasadnić swój wybór określonej struktury w funkcji ekwiwalentu tłumaczeniowego
• wskazuje i koryguje błędy tłumaczenia syntagmatycznego w tekście przetłumaczonym
• jest gotowa podjąć dyskusję w grupie na temat funkcji poszczególnych struktur gramatycznych
Kryteria oceniania
Podstawowe wymagania
- obecność (zob, zasady poniżej)
- aktywny udział w zajęciach (dyskusja, zadania problemowe, praca indywidualna i grupowa w trakcie zajęć)
Szacunkowy wkład pracy
- uczestnictwo w zajęciach: 30 godzin (1 ECTS),
- przygotowanie do zajęć i do końcowego zaliczenia (samodzielna praca w domu): 15 godzin (0,5 ECTS).
Zasady dotyczące obecności
1. Osoba studiująca ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.
2. Jeśli osoba studiująca ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia z zajęć.
3. Jeśli osoba studiująca chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).
4. Osoba studiująca ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:
a. pkt. 17 par. 2,
b. pkt. 4.5 par. 17,
c. par. 33.
Ocena końcowa z przedmiotu zostanie wystawiona na podstawie końcowego testu pisemnego, składającego się z pytań wyboru i pytań otwartych. Próg zaliczenia: 60%.
Zasady dotyczące sztucznej inteligencji
1. Jeśli osoba studiująca chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
2. Osoba studiująca nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli osoba studiująca wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.
Podstawa:
1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki
2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia
3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Gramatyka kontrastywna – wybór opracowań
Fisiak, J. (Ed.). (1980). Contrastive linguistics: prospects and problems. Walter de Gruyter.
Fisiak, J., Lipińska-Grzegorek, M., & Zabrocki, T. (1978). An introductory English-Polish contrastive grammar. PWN.
Krzeszowski, T. (2011). Contrasting Languages: The Scope of Contrastive Linguistics. De Gruyter Mouton.
Krzeszowski, T.P. (1988). Gramatyka angielska dla Polaków. PWN.
Taylor, J. R. (2007). Gramatyka kognitywna. Universitas.
Wierzbicka, A. (2009). Cross-cultural pragmatics. De Gruyter Mouton.
Willim, E., Mańczak-Wohlfeld, E. (1997). A contrastive approach to problems with English. PWN.
Wiraszka, Ł. (Ed.). (2022). Gramatyka w przekładzie. Universitas.
Podręczniki do gramatyki języka angielskiego (wybór)
Graver, B.D. (2000). Advanced English practice. Oxford University Press.
Huddleston, R., Pullum, G. K., & Reynolds, B. (2021). A student's introduction to English grammar. Cambridge University Press.
Leech, G., & Svartvik, J. (2002). A Communicative Grammar of English (3rd ed.). Routledge.
Swan, M. (2005). Practical English usage. Oxford University Press.
Thomson A.J., Martinet A.V. (2000). A practical English grammar. Oxford University Press
Podręczniki do gramatyki języka polskiego (wybór)
Bańko M. (2002). Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa.
Grzegorczykowa, R., Laskowski, R., & Wróbel, H. (red.). (1999). Gramatyka współczesnego języka polskiego: morfologia. PWN.
Grzegorczykowa, R. (2011). Wykłady z polskiej składni. Warszawa.
Nagórko, A. (2010). Podręczna gramatyka języka polskiego. PWN
Inne prace (wybór)
Biały, P. (2017). Polish and English diminutives in literary translation: pragmatic and cross-cultural perspectives. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Blasi, D. E., Henrich, J., Adamou, E., Kemmerer, D., & Majid, A. (2022). Over-reliance on English hinders cognitive science. Trends in cognitive sciences, 26(12), 1153-1170.
Jakobson, R. (2021). On linguistic aspects of translation. In The translation studies reader (pp. 156-161). Routledge.
Jarniewicz, J. (2018). Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze, Wrocław
Jarniewicz, J., (2012). Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków
Kowalewski, H., & Prażmo, E. (2025). Navigating construal in translation: defamiliarization in Miron Białoszewski’sa Memoir of the Warsaw Uprising. Journal of Literary Semantics, 54(2), 63-80.
Pajdzińska, A. (2018). Kategorie gramatyczne a językowy obraz świata. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury, 30(30), 41-54.
Tabakowska, E. (2015). Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie. Wybór prac, P. de Bończa Bukowski, M. Heydel (red.), Universitas.
Tabakowska, E. (2019). Tłumacz (literatury) i gramatyka–śmieszy, tumani, czy przestrasza?. Wydawnictwo Prymat, Wydział Filologiczny. Uniwersytet w Białymstoku.
Wierzbicka, A. (1985). Different cultures, different languages, different speech acts: Polish vs. English. Journal of pragmatics, 9(2-3), 145-178.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: