Najnowsza literatura powszechna 3007-S1A2LP
Celem zajęć jest ukazanie głównych zjawisk w najnowszej literaturze powszechnej.
Wykłady poświęcone będą przede wszystkim ogólnym zagadnieniom i problemom związanym z literaturą powszechną oraz jej funkcjonowaniem na polskim rynku książki, a także wybranym szerszym nurtom zauważalnym w obrębie najnowszej literatury powszechnej. W zakres tematyczny wykładu wchodzą m.in. następujące zagadnienia:
- O czym mówimy, gdy mówimy o literaturze powszechnej
- Globalny rynek literacki, nagrody literackie, czyli materialne uwarunkowania literatury powszechnej
- Instytucje literatury powszechnej w Polsce
- Literatura powszechna a kanon(y)
- Literatura powszechna a krytyka przekładu
- Literatura powszechna a globalne kryzysy
Ćwiczenia będą skupiały się na dyskusji nad najważniejszymi/najgłośniejszymi dziełami najnowszej literatury powszechnej. Ważnym elementem zajęć będzie również refleksja nad funkcjonowaniem danej książki lub osoby autorskiej w bieżących dyskusjach krytycznoliterackich.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA. Student/ka zna i rozumie:
- najważniejsze zjawiska i tendencje w najnowszej literaturze powszechnej, ze szczególnym uwzględnieniem przemian po roku 2000;
- cechy estetyczne i ideowe wybranych nurtów oraz prądów literackich obecnych w najnowszej prozie i poezji;
- główne strategie twórcze i tematyczne stosowane przez współczesnych autorów oraz sposoby ich ewolucji; podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie niezbędne do analizy i interpretacji tekstów najnowszej literatury;
- wpływ współczesnych przemian cywilizacyjnych (m.in. globalizacja, media cyfrowe, mobilność, zmiany społeczne) na kształtowanie form i tematów literackich
UMIEJĘTNOŚCI. Student/ka potrafi:
- rozpoznawać i klasyfikować teksty literackie zgodnie z ich przynależnością do nurtów, konwencji i gatunków charakterystycznych dla najnowszej literatury powszechne;
- zastosować narzędzia i terminy z zakresu poetyki oraz teorii literatury do pogłębionej analizy współczesnych utworów prozatorskich, poetyckich i paraliterackich;
- analizować wybrane teksty literackie w kontekście ich historycznoliterackiego i kulturowego osadzenia;
- wyszukiwać oraz krytycznie porządkować informacje dotyczące najnowszych twórców, trendów oraz tematów w literaturze powszechnej;
- formułować interpretacje utworów literackich, wykorzystując wiedzę o przemianach współczesnej kultury i literatury.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE. Student/ka jest gotów/gotowa do:
- dostrzegania znaczenia najnowszej literatury jako formy refleksji humanistycznej, istotnej dla rozumienia współczesnego świata i relacji społecznych;
- świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w dyskusjach dotyczących najnowszych zjawisk literackich oraz otwartości na różnorodne perspektywy interpretacyjne;
- samodzielnego poszerzania wiedzy o bieżących procesach i zmianach zachodzących w literaturze oraz kulturze współczesnej.
Kryteria oceniania
Wykład: udział w dyskusji
Ćwiczenia: ocena aktywności i przygotowania do zajęć, esej
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym w sesji letniej, obejmującym wiedzę z wykładu oraz z ćwiczeń
Informacja o szacunkowym nakładzie pracy studenta:
Udział w ćwiczeniach – 30 godzin (1 ECTS)
Udział w wykładzie – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie pracy rocznej – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do ćwiczeń i do egzaminu – 120 godzin (4 ECTS)
1. Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.
2. Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia z zajęć.
3. Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).
4. Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
1. Jeśli student chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
2. Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.
Literatura
China Miéville, Miasto i miasto, przeł. M. Jakuszewski, Poznań 2010
Annie Ernoux, Lata, przeł. K. Jarosz, M. Budzińska, Wołowiec 2022
Didier Eribon, Powrót do Reims, przeł. M. Ochab, Kraków 2019
Louis Gluck, Ararat, przeł. K. Dąbrowska, Kraków 2021
Anne Carson, Autobiografia czerwonego. Powieść wierszem, przeł. M. Topolski, Wrocław 2023 lub Słodko-gorzki eros. Esej, przeł. R. Lis, Wrocław 2020
Claudia Rankine, Obywatelka, przeł. J. Mąkowska, Kraków 2025
Karl Ove Knausgård, Moja walka, przeł. I. Zimnicka, Kraków 2014-2018
David Foster Wallace, Krótkie wywiady z paskudnymi ludźmi, przeł. J. Kozak, Warszawa 2015 lub Rzekomo fajna rzecz, której nigdy więcej nie zrobię. Eseje i rozważania, przeł. J. Kozak, Warszawa 2016
John Maxwell Coetzee, Elizabeth Costello, przeł. Z. Batko, Kraków 2006 lub Hańba, przeł. M. Kłobukowski, Kraków 2001
Jon Fosse, Drugie imię. Septologia. Cz. 1 i 2, przeł. I. Zimnicka, Warszawa 2023
Mark Fisher, Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, przeł. A. Karalus, Warszawa 2020 lub Dziwaczne i osobliwe, przeł. A. Karalus i T. Adamczewski, przekł. przejrzał M. Wojtyna, Gdańsk 2023
Serhij Żadan, Antena, przeł. B. Zadura, Wrocław 2020 lub Internat, przeł. M. Petryk, Wołowiec 2019
Alain Mabanckou, Kielonek, przeł. J. Giszczak, Wrocław 2008
W.G. Sebald, Austerlitz, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2007
Elfriede Jelinek, Dane odosobowe, przeł. A. Kowaluk, Warszawa 2024
Sally Rooney, Normalni ludzie, przeł. J. Kozłowski, Warszawa 2022
Han Kang, Wegetarianka, przeł. J. Najbar-Miller, Choi Jeong In, Warszawa 2021
Judith Schalansky, Rozchwiane kanarki, głębokie doły, przeł. K. Idzikowski, Kraków 2025
Percival Everett, James, przeł. K. Gucio, Warszawa 2025
Maggie Nelson, Argonauci, przeł. K. Gucio, Wołowiec 2020
Swietłana Aleksijewicz, Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości, przeł. J. Czech, Wołowiec 2018 lub Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. J. Czech, Wołowiec 2018
Antonio Tabucchi, Przyszedłem do ciebie, ale cię nie zastałem. Opowiadania wybrane, przeł. J. Ugniewska, Warszawa 2024
George Saunders, Lincoln w bardo, przeł. M. Kłobukowski, Kraków 2018 albo Sielanki, przeł. M. Kłobukowski, Kraków 2021
Rebeka Kuang, Yellowface, przeł. G. Komerski, Lublin; Warszawa 2023
Adania Shibli, Drobny szczegół, przeł. H. Jankowska, Okoniny 2023
Olga Szmidt, Eksplorowanie ruchomych piasków. Krytyka przekładu i krytyka literacka wobec petryfikacji współczesnej literatury światowej, „Przekładaniec” 2021 nr 42
Joanna Orska, „Polityczne” kłopoty ze zwrotem transnarodowym. „Transnational Studies” a badania literatur narodowych, „Teksty Drugie” 2022 nr 6
Przemysław Czapliński, Literatura światowa i jej figury, „Teksty Drugie” 2014 nr 4
Literatura światowa i przekład. Historie i teorie nowoczesnej komparatystyki od szkoły amerykańskiej do biohumanistyki, red. T. Bilczewski, A. Hejmej, E. Rajewska. Kraków 2022
Arkadiusz Żychliński, Zwrot przez współczesną. Pryzmaty, Wrocław 2020
David Damrosch, Literatura światowa w dobie kanonicznej i postkanonicznej [w:] Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, pod red. T. Bilczewskiego, Kraków 2010
Franco Moretti, Przypuszczenia na temat literatury światowej „Teksty Drugie” 2014 nr 4
Pascal Casanova, Światowa republika literatury, przeł. E. Gałuszka, A. Turczyn, Kraków 2017
Dipesh Chakrabarty, Humanistyka planetarna między dekolonialnością i postkolonialnością; Klimat historii. Cztery tezy; Kryzysy planetarne i trud bycia nowoczesnym [w:] tegoż, Humanistyka w czasach antropocenu, red. E. Domańska, M. Sugiera, Kraków 2023
Nivedita Majumdar, The World in a Grain of Sand: Postcolonial Literature and Radical Universalism, London; New York 2021
Emily Apter, Against World Literature: On the Politics of Untranslatability, London; New York 2013
Debating World Literature, ed. C. Prendergast, London; New York 2004
Fredric Jameson, Postmodernizm. Logika kulturowa późnego kapitalizmu, przeł. M. Płaza, Kraków 2011
Fredric Jameson, Inventions of a Present: The Novel in Its Crisis of Globalization, London; New York 2024
Nicholas Brown, Utopian Generations: The Political Horizon of Twentieth-Century Literature, Princeton 2005
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: