Psycholingwistyka 3007-N374PL
Tematy zajęć:
1. Wstęp do psycholingwistyki: przedmiot, historia i metodologia badań psycholingwistycznych. Podstawowe terminy.
2. Elementy neurolingwistyki: budowa i funkcjonowanie mózgu w zakresie czynności odpowiedzialnych za mowę i myślenie.
3. Pamięć (podstawy biologiczne, cechy i rodzaje pamięci, zasady jej funkcjonowania; rozwój) i procesy uczenia się.
4. Kategoryzacja językowa i pojęcie prototypu.
5. Stereotyp językowy.
6. Organizacja słownika umysłowego.
7. Język ludzi a język zwierząt.
8. Filogeneza języka: powstanie i rozwój języka ludzkiego.
9. Ontogeneza języka: biologiczne i kulturowe uwarunkowania rozwoju mowy dziecka
- Chomskiego i Piageta spór o język.
- Kulturowo-społeczne uwarunkowania mowy (teoria B. Bernsteina i nowsze badania).
10. Wybrane zaburzenia rozwoju mowy (np. jąkanie i leworęczność, dysgrafia i dysleksja).
11. Bilingwizm: charakterystyka dwujęzyczności, uwarunkowania jej rozwoju, korzyści i ograniczenia w umiejętnościach językowych i poznawczych osoby bilingwalnej.
12. Psycholingwistyczna problematyka przekładu.
Warunki zaliczenia:
1. Udział w zajęciach.
2. Referaty cząstkowe.
3. Końcowe zaliczenie pisemne.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
J. Aitchison, Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, Warszawa 1991.
J. Aitchison, Ziarna mowy: początki i rozwój języka, Warszawa 2002.
Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów, red. G. Wales Shugar, M. Smoczyńska, Warszawa 1980 (artykuły B. Bernsteina; J. Brunera; M.A.K. Hallidaya).
J. Bartmiński, J. Panasiuk, Stereotypy językowe [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993.
M. Bogdanowicz, Realność dysleksji - historia badań, terminologia, definicja [w:] Zaburzenia mowy. Mowa teoria-praktyka, t.1, red. S. Grabias, Lublin 2001.
Z. Bokszański, A. Piotrowski, M. Ziółkowski, Socjologia języka, Warszawa 1977.
W. Budohoska, A. Grabowska, Dwie półkule - jeden mózg, Warszawa 1994.
E. Dąbrowska, W. Kubiński, Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego [w:] Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, red. E. Dąbrowska, W. Kubiński, Kraków 2003.
J. Diamond, Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem, Warszawa 1998.
Psycholingwistyka, red. J. Berko Gleason, N. Bernstein Ratner, Gdańsk 2005.
S. Grabias, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1994.
D. Hymes, Socjolingwistyka i etnografia mówienia [w:] Język i społeczeństwo, red. Michał Głowiński, Warszawa 1980.
M. Jagodzińska, Rozwój pamięci w dzieciństwie, Gdańsk 2003.
M. Kielar-Turska, Eleonory Rosch koncepcja kategorii semantycznych. Badania własne [w:] Studia z psycholingwistyki ogólnej i rozwojowej, red. I. Kurcz, Wrocław 1983.
I. Kurcz, Język a psychologia, Warszawa 1992.
G. Lakoff, M. Johnson, Metafory w naszym życiu, Warszawa 1988 (wstęp T.P. Krzeszowskiego).
J. Porayski-Pomsta, Psycholingwistyka, "Polonistyka" 1989, z. 7.
K. Rosner, Teoria języka i umysłu ludzkiego Noama Chomsky'ego i jej interdyscyplinarna doniosłość [w:] Noama Chomsky'ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, wybór K. Rosner, Warszawa, 1995 (t. l, rozdział Język i jego nabywanie, s. 7-53).
D.L. Schacter, Siedem grzechów pamięci, Warszawa 2003.
Stereotypy i uprzedzenia, red. Z. Chlewiński, I. Kurcz, Warszawa 1992.
Z. Tarkowski, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa 1992 (zwłaszcza cz. IV i V).
J.R. Taylor, Kategoryzacja w języku. Prototypy w kategorii językoznawczej, Kraków 2001.
M. Tomasello, Czy małe dzieci posiadają składniową kompetencję osób dorosłych? [w:] Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, red. E. Dąbrowska, W. Kubiński, Kraków 2003.
M. Tomasello, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, Warszawa 2002.
A. Wierzbicka, Język - umysł - kultura. Wybór prac, red. J. Bartmiński, Warszawa 1999 (jeden artykuł do wyboru).
M. Zagrodzki, Słownik umysłowy [w:] Psychologia a semiotyka. Pojęcia i zagadnienia, red. I. Kurcz, Warszawa 1993, s. 178-190.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: