Praktyczna stylistyka 3007-N1A2PS
1. Pojęcia: styl, stylistyka. Cechy (wartości) stylu. Style indywidualne i typowe. Styl funkcjonalny - istota pojęcia, charakterystyka wybranych stylów funkcjonalnych polszczyzny. Zróżnicowanie wewnętrzne polszczyzny (różne ujęcia).
2. Potoczność i oficjalność w języku. Kolokwializacja współczesnej komunikacji - przyczyny, funkcje w różnego typu tekstach, następstwa.
3. Mówiona, pisana i zapisana odmiana języka.
4. Błąd stylistyczny w teorii i w praktyce szkolnej.
5. Tekst i jego spójność. Typy akapitów. Plan tekstu.
6. Streszczenie i notatka: ponadgatunkowe przetwarzanie komunikatu.
7. Gatunkowy wzorzec wypowiedzi (aspekt pragmatyczny, kompozycyjny, stylistyczny i kulturowy). Pochodzenie i ewolucja gatunków.
8. Gatunki użytkowe: życiorys, podanie, CV, list motywacyjny.
9. Rozprawka - wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
10. Język w środkach masowego przekazu. Styl publicystyczno-dziennikarski - czy istnieje? Rola i poetyka tytułu i lidu. Notatka prasowa.
11. Recenzja - wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
12. Felieton - genologia, wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
13. Reportaż - genologia, wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
14. Wywiad - genologia, wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
15. Esej – genologia, wyznaczniki gatunkowe, kształcenie kompetencji odbiorczo-nadawczej.
16. Elementy retoryki. Polska etykieta językowa, formy adresatywne. Życzenia, gratulacje, toast. Typy mów okolicznościowych
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć ze stylistyki student umie określić gatunek stylistyczny wypowiedzi, zanalizować ją stylistycznie i wskazać cechy gatunkowe tekstu, umie skonstruować tekst o określonych cechach stylistycznych, umie dokonać przekształceń stylistycznych tekstu, umie oddzielić warstwę retoryczną od właściwej treści tekstu.
Kryteria oceniania
Znajomość lektur oceniana na zajęciach, (ocena ciągła – ¼ oceny końcowej), umiejętność sporządzenia tekstu o określonej charakterystyce gatunkowej oceniana w trakcie semestru (jeden tekst) i po zakończeniu zajęć (drugi tekst), prace mają charakter prac semestralnych (1/2 oceny końcowej); udział w zajęciach rozumiany jako wkład w analizę stylistyczną tekstów przeprowadzaną podczas zajęć (ocena ciągła – ¼ oceny końcowej). Umiejętność analizy i świadomego, funkcjonalnego konstruowania tekstu jest warunkiem zaliczenia na ocenę dostateczną. Kontrola obecności na zajęciach – nie ma wpływu na wysokość oceny, jest obowiązkiem studenta.
Literatura
Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska i A. Mikołajczuk, Warszawa 2003.
J. Bartmiński, Styl potoczny [w:] Język a kultura, t. V, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław 1992, s. 37-54.
S. Bortnowski, Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 1999.
T. Dobrzyńska, Tekst [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 293-314.
Dziennikarstwo od kuchni, red. A. Niczyperowicz, Poznań 2001.
S. Gajda, Gatunkowe wzorce wypowiedzi [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 255-268.
W. Lubaś, Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Opole 2003.
G. Majkowska, H. Satkiewicz, Język w mediach [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
W. Marciszewski, Sposoby streszczania i odmiany streszczeń [w:] Studia semiotyczne, wydał i wstępem opatrzył J. Pelc, Wrocław 1970, s. 151-167.
M. Marcjanik, Etykieta językowa [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 281-292.
A. Markowski, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa 1992.
M. Nagajowa, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Warszawa 1985 (rozdział o rozprawce).
F. Nieckula, Język mówiony a pisany [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
K. Ożóg, Ekspansywna potoczność [w:] tegoż, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku, Rzeszów 2001.
K. Ożóg, Ustna odmiana języka ogólnego [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
J. Podracki, Potoczne elementy językowe w polszczyźnie radia i telewizji [w:] Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000, s. 135-142.
M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005.
E. Sękowska, Praktyczna stylistyka (wybrane zagadnienia) [w:] Nauka o języku dla polonistów, red. S. Dubisz, Warszawa 1999, s. 412-448.
J. Warchala, Kategoria potoczności w języku, Katowice 2003.
A. Wilkoń, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.
M. Wojtak, Gatunki prasowe, Lublin 2004.
T. Wróblewska, P. Wróblewski, Błąd stylistyczny w teorii i w praktyce szkolnej, "Poradnik Językowy", 1991, z. 7-8, s. 287-297.
H. i T. Zgółkowie, Językowy savoir-vivre, Poznań 2001.
U. Żydek-Bednarczuk, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: