Scenariusze dzieł filmowych 3007-M1A3SF
Celem zajęć jest pokazanie, jakie teksty mogą być użyteczne w procesie rozwijania projektu, produkcji i dystrybucji dzieła filmowego oraz zaznajomienie studentów, na bardzo elementarnym poziomie, z regułami pisania, oceny i metodami wykorzystywania tych tekstów.
Humanista zainteresowany zrozumieniem mediów i pracą w nich (dla nich) powinien dobrze poznać rolę, jaką odgrywa tekst w dziele audiowizualnym, a także tekst będący planem tego dzieła, zapisem jego struktury. Znajomość reguł rządzących pisaniem takich tekstów, umiejętność rozróżniania ich gatunków, jak również umiejętność oceny ich wartości artystycznej i sprawności autora tekstów - współautora dzieła audiowizualnego pozwala nie tylko na twórczy udział w realizacji dzieł filmowych i telewizyjnych, ale też zmusza do poznania procesu powstawania tych dzieł (w tym mechanizmów rynku, który miałby produkcję dzieła sfinansować) i reguł ich istnienia w relacji z publicznością medialną. Publiczność ta w coraz większym stopniu postrzega świat poprzez nabyte wykształcenie w duchu tzw. "kultury obrazkowej", wykorzystującej chętnie stereotypy kultury popularnej, zwłaszcza romantycznej. Zadanie przeto humanisty - autora tekstów "dla dzieł audiowizualnych" - jest dwojakie. Z jednej strony, musi on opanować w jak największym stopniu rzemiosło pisania i warsztat oceny takich tekstów - opierając się na analizach przykładów i doświadczeniach nie tylko polskich, lecz także europejskich i amerykańskich, bardziej wszechstronnych i wyrastających z potrzeby uniwersalizacji mediów. Z drugiej strony, powinien być rzecznikiem postawy artystycznej w mediach, czyli umieć wykorzystać poznane mechanizmy do wprowadzania na rynek audiowizualny dzieł sztuki, w szczególności filmów (dokumentalnych, fabularnych, animowanych, eksperymentalnych) o wysokich walorach artystycznych. Realizacja tych zadań będzie możliwa o tyle, o ile piszący zrozumie zarówno rolę tekstu jako scenariusza - zapisu struktury dzieła (i innych tekstów potrzebnych do jego produkcji), jak i znaczenie tekstu będącego integralną częścią dzieła (komentarzem, dialogiem, napisem, wizytówką). Znaczenie, którego nie można przecenić, jednak przy akceptacji nadrzędnej reguły mówiącej, że dzieło audiowizualne to ciąg obrazów (i dźwięków), jego twórca winien więc opanować sztukę myślenia przede wszystkim za pomocą obrazu, a nie tekstu.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
- potrafi wymienić, odróżnić i scharakteryzować teksty potrzebne do wyprodukowania filmu
- wie, jaką rolę odgrywa scenarzysta w produkcji filmu
- rozumie reguły pisania tekstów potrzebnych do produkcji filmu
- rozumie zasady dramaturgii filmowej
- potrafi zanalizować scenę filmową
- potrafi napisać pomysł filmu, treatment i scenariusz sceny
- wie, co to jest format scenariusza i umie go zastosować
- rozumie zasady oceny tekstów potrzebnych do produkcji filmowej
- potrafi wskazać polskie i europejskie źródła finansowania rozwijania projektów filmowych
Kryteria oceniania
Metodą zajęć jest w większym stopniu analiza przykładów niż refleksja teoretyczna. Będą zatem wykorzystywane liczne cytaty filmowe (a nawet całe filmy). Studenci prowadzą swoje badania z wykorzystaniem technik informacyjno-komunikacyjnych.
Kryteria egzaminacyjne:
1. Twórcza obecność na wszystkich zajęciach.
2. Prezentacja pomysłów na film dokumentalny i film fabularny na zajęciach.
3. Egzamin on-line w zakresie określonym na zajęciach.
Literatura
Animacja filmowa, "Kwartalnik Filmowy" nr 19/20: zima 1997/wiosna 1998 (Prezentacje - Piotr Dumała, Zbigniew Rybczyński)
Linda Aronson, Scenariusz na miarę XXI wieku. Obszerny przewodnik po technikach pisania nowoczesnych scenariuszy filmowych, Warszawa 2019
Arystoteles, Poetyka, Wrocław 1983
Sheila Curran Bernard, Film dokumentalny. Kreatywne opowiadanie, Warszawa 2011
Piotr Dumała, Kafka, którego nie było, "Kwartalnik Filmowy" nr 26/27: lato/jesień 1999
Zygmunt Duś, Podstawy montażu filmowego, Katowice 2002
Encyklopedia kina. Red. Tadeusz Lubelski, Kraków 2003
Syd Field, Rolf Rilla, Pisanie scenariusza filmowego, Warszawa 1998
Barbara Giza, Między literaturą a filmem. O scenariuszach filmowych Tadeusza Konwickiego, Warszawa 2007
Marek Hendrykowski, Scenariusz filmowy. Teoria i praktyka, Poznań 2016
Tom Jeffrey (ed.), Film Business. A Handbook for Producers, Crows Nest 2006 (Film categories, Development Heaven - From an idea to a proposal)
Genevieve Jolliffe, Andrew Zinnes (ed.) The Documentary Film Makers Handbook, New York 2006 (Research & development, Writing)
Maciej Karpiński, Niedoskonałe odbicie. O sztuce scenariusza filmowego dla scenarzystów, dla przyszłych scenarzystów i dla wszystkich, którzy kochają kino, Warszawa 1995
Grażyna Kędzielawska, Przewodnik dokumentalisty. Podstawy warsztatu, Łódź 2014
Krzysztof Kieślowski, O sobie, Kraków 1997
Krzysztof Kieślowski, Przypadek i inne teksty, Kraków 1998
Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Piesiewicz, Trzy kolory. Niebieski, Biały, Czerwony. Scenariusze filmowe, Warszawa 1997
Andrzej Kołodyński, Konrad J. Zarębski, Słownik adaptacji filmowych, Bielsko Biała 2005
Bolesław W. Lewicki, Scenariusz. Literacki program struktury filmowej, Łódź 1970
Robert McKee, Story. Substance, Structure, Style, and the Principles of Screenwriting, New York 1997
Metody dokumentalne w filmie, Łódź 2013
Bolesław Michałek, Film - sztuka w ewolucji, Warszawa 1975
James Monaco, How to Read a Film. The World of Moovies, Media, and Multimedia, New York-Oxford 2001
Jill Nelmes (ed.), An Introduction to Film Studies, London and New York 2001 (Institutions, Audiences and Technology, Approaches to Studying Film Texts, Genre Forms - Realism and Illusion)
Philip Parker, The Art & Science of Screenwriting, London 1999
Polskie seriale telewizyjne 2005. Red. Jerzy Uszyński, Warszawa 2005
Mirosław Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk-Słupsk 2004
Michael Rabiger, Developing Story Ideas, Amsterdam 2006
Alan Rosenthal, Writing, Directing and Producing Documentary Films and Videos, New York 2002 (From idea to first draft)
Robin U. Russin, Wiliam Missouri Downs, Jak napisać scenariusz filmowy?, Warszawa 2005
Martin Schabenbeck, Format scenariusza filmowego, Warszawa 2008
Myrl A. Schreibman, The Indie Producer's Handbook. Creative Producing From A To Z, Los Angeles 2001 (Looking at the written project)
Linda Seger, Doskonalenie dobrego scenariusza, Warszawa 2012
Linda Seger, Scenariusz dla zaawansowanych. Jak osiągnąć poziom oskarowy, Warszawa 2013
Jerzy Stefan Stawiński, Notatki scenarzysty. T. 1, Warszawa 1979, t. 2, Warszawa 1983
Jerzy Stefan Stawiński, Scenariusze filmowe, Warszawa 2009
Ewa Szczęsna, Poetyka reklamy, Warszawa 2001
Jerzy Uszyński, Telewizyjny pejzaż genologiczny, Warszawa 2004
Christopher Vogler, Podróż autora. Struktury mityczne dla scenarzystów i pisarzy, Warszawa 2010
Zbigniew Rybczyński - podróżnik do krainy niemożliwości. Wokół twórczości Zbigniewa Rybczyńskiego. Red. Zbigniew Benedyktowicz, Warszawa 1993
www.screendaily.com
www.screenplay.com
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: