Scenariusze dzieł telewizyjnych i filmowych oraz ich realizacje 3007-M172ST
Celem zajęć jest pokazanie, jakie teksty mogą być użyteczne w procesie rozwijania projektu, produkcji i dystrybucji dzieła audiowizualnego oraz zaznajomienie studentów, na bardzo elementarnym poziomie, z regułami pisania, oceny i metodami wykorzystywania tych tekstów.
Humanista zainteresowany zrozumieniem mediów i pracą w nich (dla nich) powinien dobrze poznać rolę, jaką odgrywa tekst w dziele audiowizualnym, a także tekst będący planem tego dzieła, zapisem jego struktury. Znajomość reguł rządzących pisaniem takich tekstów, umiejętność rozróżniania ich gatunków, jak również umiejętność oceny ich wartości artystycznej i sprawności autora tekstów - współautora dzieła audiowizualnego pozwala nie tylko na twórczy udział w realizacji dzieł filmowych i telewizyjnych, ale też zmusza do poznania procesu powstawania tych dzieł (w tym mechanizmów rynku, który miałby produkcję dzieła sfinansować) i procesu ich istnienia w relacji z publicznością medialną. Publiczność ta w coraz większym stopniu postrzega świat poprzez nabyte wykształcenie w duchu tzw. "kultury obrazkowej", wykorzystującej chętnie stereotypy kultury popularnej, zwłaszcza romantycznej. Zadanie przeto humanisty - autora tekstów "na rzecz dzieł audiowizualnych" - jest dwojakie. Z jednej strony, musi on opanować w jak największym stopniu rzemiosło pisania i warsztat oceny takich tekstów - opierając się na analizach przykładów i doświadczeniach nie tylko polskich, lecz także europejskich i amerykańskich, bardziej wszechstronnych i wyrastających z potrzeby uniwersalizacji mediów. Z drugiej strony, powinien być rzecznikiem postawy artystycznej w mediach, czyli umieć wykorzystać poznane mechanizmy do wprowadzania na rynek audiowizualny dzieł sztuki, w szczególności filmów (dokumentalnych, fabularnych, animowanych, eksperymentalnych) o wysokich walorach artystycznych. Realizacja tych zadań będzie możliwa o tyle, o ile piszący zrozumie rolę tekstu jako scenariusza - zapisu struktury dzieła (i innych tekstów potrzebnych do jego produkcji), jak i znaczenie tekstu będącego integralną częścią dzieła (komentarzem, dialogiem, napisem, wizytówką) - znaczenie, którego nie można przecenić, jednak przy akceptacji nadrzędnej reguły mówiącej, że dzieło audiowizualne to ciąg obrazów (i dźwięków), jego twórca winien więc opanować sztukę myślenia przede wszystkim za pomocą obrazu, nie tekstu.
Kolejno podjęte będą następujące tematy:
1. Definicje pojęć wykorzystywanych w produkcji audiowizualnej. Teksty w dziełach audiowizualnych i teksty potrzebne w procesie produkcji. Gatunki audiowizualne. Najważniejsze lektury.
2. Skąd wziąć pomysł na film, serial albo program telewizyjny. Uwarunkowania technologiczne, rynkowe i prawne. Służebna rola scenarzysty. Praca nad rozwinięciem pomysłu. Źródła finansowania. Zasady publicznej prezentacji projektów filmowych (pitching forum).
3. Pomysł, drabinka, treatment, scenariusz, scenopis, storyboard, synopsis. Praca nad strukturą dzieła filmowego. Budowa scenariusza. Rola głównego bohatera.
4. Pomysł, treatment, scenariusz i komentarz filmu dokumentalnego. Rola montażu.
5. Pomysł, drabinka, treatment, scenariusz filmu fabularnego. Budowa sceny fabularnej. Praca nad scenariuszem cyklu filmowego, serialu i telenoweli.
6. Pomysł, scenariusz, storyboard filmu animowanego.
7. Pomysł, scenariusz, storyboard spotu reklamowego.
8. Kryteria oceny projektów filmowych. Ocena prac studentów.
Metodą zajęć jest w większym stopniu analiza przykładów niż refleksja teoretyczna. Będą zatem wykorzystywane liczne cytaty filmowe (a nawet całe filmy).
Warunki zaliczenia:
1. Twórcza obecność na wszystkich zajęciach.
2. Zaliczenie pracy.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Lektury podstawowe:
P. Dumała, Kafka, którego nie było, "Kwartalnik Filmowy" 1999, nr 26/27.
The Documentary Film Makers Handbook, red. G. Jolliffe, A. Zinnes New York 2006 (Research & development, Writing).
M. Karpiński, Niedoskonałe odbicie. O sztuce scenariusza filmowego dla scenarzystów, dla przyszłych scenarzystów i dla wszystkich, którzy kochają kino, Warszawa 1995.
K. Kieślowski, Przypadek i inne teksty, Kraków 1998.
K. Kieślowski, K. Piesiewicz, Trzy kolory. Niebieski, Biały, Czerwony. Scenariusze filmowe, Warszawa 1997.
M. DiMaggio, How to Write for Television, New York 1990 .
A. Rosenthal, Writing, Directing and Producing Documentary Films and Videos, New York 2002 (From idea to first draft).
R.U. Russin, W.M. Downs, Jak napisać scenariusz filmowy?, Warszawa 2005.
M.A. Schreibman, The Indie Producer's Handbook. Creative Producing From A To Z, Los Angeles 2001 (Looking at the written project).
F. Syd, R. Rilla, Pisanie scenariusza filmowego, Warszawa 1998.
Lektury uzupełniające
Animacja filmowa, "Kwartalnik Filmowy" 1997, nr 19/20 (prezentacje: Piotr Dumała, Zbigniew Rybczyński).
Z. Duś, Podstawy montażu filmowego, Katowice 2002.
Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Kraków 2003.
Film Business. A Handbook for Producers, red. T. Jeffrey, Crows Nest 2006 (Film categories, Development Heaven - From an idea to a proposal).
K. Kieślowski, O sobie, Kraków 1997.
E. Kindler-Jaworska, Przewodnik po telewizji cyfrowej, Warszawa 2000.
A. Kołodyński, K.J. Zarębski, Słownik adaptacji filmowych, Bielsko-Biała 2005.
K. Kopczyński, Dlaczego Sędzia nie chichocze? Glosa do interpretacji "Czerwonego", "Kwartalnik Filmowy" 2004, nr 45.
K. Kopczyński, Kafka animowany. Glosa do interpretacji filmów Piotra Dumały i Zbigniewa Rybczyńskiego [w:] Twórczość Franza Kafki. Tożsamość kulturowa i literacka, red. D. Kalinowski, Słupsk 2005.
B.W. Lewicki, Scenariusz. Literacki program struktury filmowej, Łódź 1970.
B. Michałek, Film - sztuka w ewolucji, Warszawa 1975.
J. Monaco, How to Read a Film. The Wolrd of Moovies, Media, and Multimedia, New York-Oxford 2001.
An Introduction to Film Studies, red. J. Nelmes, London and New York 2001 (Institutions, Audiences and Technology, Approaches to Studying Film Texts, Genre Forms - Realism and Illusion).
Polskie seriale telewizyjne 2005, red. Jerzy Uszyński, Warszawa 2005.
M. Przylipiak, "Gadające głowy" w filmie dokumentalnym, "Zeszyty Telewizyjne" 2004, nr 4.
M. Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk - Słupsk 2004.
J.S. Stawiński, Notatki scenarzysty, t. 1, Warszawa 1979, t. 2, Warszawa 1983.
E. Szczęsna, Poetyka reklamy, Warszawa 2001.
J. Uszyński, Telewizyjny pejzaż genologiczny, Warszawa 2004.
Zbigniew Rybczyński - podróżnik do krainy niemożliwości. Wokół twórczości Zbigniewa Rybczyńskiego, red. Zbigniew Benedyktowicz, Warszawa 1993.
www.hollywoodreporter.com
www.indiewire.com
www.inktip.com
www.filmpolski.pl
www.pisf.pl
www.scenario.art.pl
www.scenariusze.stopklatka.pl
www.screendaily.com
www.screenplay.com
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: