Patofonetyka 3007-L1A3PT

WIEDZA
- znajomość międzynarodowej klasyfikacji artykulacyjnej samogłosek i spółgłosek oraz symboli IPA, ExtIPA i VoQS
- znajomość wad wymowy, zaburzeń głosu i jego zmian
UMIEJĘTNOŚCI
- wykonanie nagrania sygnału mowy,
- interpretacja słuchowa nagrań sygnału mowy z użyciem symboli transkrypcji międzynarodowej IPA, ExtIPA, VoQS,
- wskazanie przyczyn zaburzeń segmentalnych i suprasegmentalnych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- gotowość do okazywania zrozumienia dla różnic światopoglądowych i kulturowych oraz empatii w relacji z pacjentem/ podopiecznym/ uczniem, jego rodziną lub opiekunem;
- gotowość do wykonywania zawodu zgodnie z zasadami etyki ogólnej i zawodowej oraz holistycznego i zindywidualizowanego podejścia do pacjenta/ podopiecznego/ ucznia, uwzględniającego poszanowanie jego praw i potrzeb;

- ocena ciągła podczas zajęć (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)
- zaliczenie pisemne -nagranie osoby z wybranym zaburzeniem wymowy i/lub głosu i/lub cech prozodycznych mowy wraz z transkrypcją nagrania audio i/lub wideo oraz propozycją terapii
a) wykonanie nagrania audio (format .wav) i wideo.
b) transkrypcja fonetyczna nagrań realizacji zaburzonych w powiązaniu z diagnozą i propozycją terapii logopedycznej

Dopuszczalna jest 1 nieobecność w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Niedopuszczalne jest korzystanie z systemów SI podczas zaliczenia.

Podział punktów ECTS (1):
uczestniczenie w zajęciach 0,5 ECTS (15 h)
przygotowanie do zajęć: 0,25 ECTS (7,5 h)
przygotowanie do zaliczenia: 0,25 ECTS (7,5 h)

Bryndal M. 2015. Fonologiczna interpretacja procesów doskonalenia wymowy dziecięcej na tle współczesnych teorii fonologicznych. Gliwice: Komlogo.
IPA (International Phonetic Association). 1999. Handbook of the International Phonetic Association. A Guide to the Use of the International Phonetic Alphabet, Cambridge: Cambridge University Press.
Jassem W. 2003. Ilustration of the IPA: Polish, „Journal of the International Phonetic Association”, 33(1), s. 103–107.
Konopska L. 2007. Wymowa osób z wadą zgryzu. Szczecin: Wydawnictwo Media Druk.
Konopska L. 2015. Desonoryzacja w dyslalii. Analiza artykulacyjna, akustyczna i audytywna. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Krajna E. 2008. 100-wyrazowy Test Artykulacyjny. Gliwice: Komlogo.
Lorenc A. 2015. Wymowa dzieci niesłyszących [w:] Muzyka-Furtak E. (red.), Surdologopedia. Podręcznik akademicki, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 193–211.
Lorenc A. 2016a. Transkrypcja wymowy w normie i w przypadkach jej zaburzeń. Próba ujednolicenia i obiektywizacji [w:] Kamińska B., Milewski S. (red.) Logopedia artystyczna, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 107–143.
Lorenc A. 2016b. Kryteria diagnostyczne normy wymawianiowej [w:] Kamińska B., Milewski S. (red.) Logopedia artystyczna, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 107–143.
Lorenc A. 2018. Charakterystyka artykulacyjna polskich sybilantów retrofleksyjnych. Badanie z wykorzystaniem artykulografii elektromagnetycznej, „Logopedia” 47(2), s. 157-176.
Lorenc A., Żygis M., Mik Ł., Pape D., Sóskuthy M. 2023. Articulatory and acoustic variation in Polish palatalised retroflexes compared with plain ones, „Journal of Phonetics”, Volume 96, 101181, ISSN 0095-4470. Artykuł w otwartym dostępie:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0095447022000560
Lorenc A., Król D., Klessa K. 2018. An acoustic camera approach to studying nasality in speech: The case of Polish nasalised vowels, „Journal of Acoustical Society of America” 144 (6), s. 3603–3617.
Lorenc A., Stempień J. 2023a. Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób transpłciowych przechodzących tranzycję – wprowadzenie do problematyki oraz propozycja procedur [w:] J. Panasiuk (red.) Logopedia jako nauka Tom I – Przedmiot i metodologia badań. Warszawa: Polska Akademia Nauk, s. 263-277.
Monografia opublikowana w otwartym dostępie:
https://publikacje.pan.pl/book/148556/logopedia-jako-nauka-tom-i-przedmiot-i-
metodologia-badan
Lorenc, A., Stempień, J. 2023b. Kwestionariusz Samooceny Głosu dla Transpłciowych Kobiet („Trans Woman Voice Questionnaire”) – polska adaptacja i walidacja. „Logopaedica Lodziensia”, (8), 53–64.
Pluta-Wojciechowska D. 2019. Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń, Bytom (fragmenty).
Trochymiuk A., Święciński R. 2009. Artykulograficzne badanie wymowy grzbietowej. Studium przypadku, „Logopedia”, t. 38, s. 173–201.
Wojnarowska-Borowiec A. 2019. Sprzężona terapia czynnościowej dysfonii hiperfunkcjonalnej, "Logopedia", t. 48(2), s. 375-402.
Wybrane linki:
Ladefoged Peter. Materiały, podręczniki fonetyczne zebrane: http://www.phonetics.ucla.edu/index.html
Lorenc A., Stempień J., 2022, Kwestionariusz Samooceny Głosu dla Transpłciowych Kobiet. Tłumaczenie na język polski. Dostępny w internecie: http:// chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.latrobe.edu.au/__data/assets/pdf_file/0016/1421440/TWVQ-Polish-Authorised-Polish-Translation.pdf
The International Phonetic Association: http://www.langsci.ucl.ac.uk/ipa/index.html
Illustration of the IPA collection: https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-the-international-phonetic-association/illustrations-of-the-ipa
Interactive IPA chart: https://www.ipachart.com/
The World Atlas of Language Structures (WALS): https://wals.info/
Literatura uzupełniająca:
Cutler A. 2012. Native Listening. Language Experience and the Recognition of Spoken Words. Cambridge, MA: MIT. ( wybrane rozdziały).
Dukiewicz L, Sawicka I. 1995. Fonetyka i fonologia [w:] H. Wróbel (red.) Gramatyka współczesnego języka polskiego, Kraków.
Klebanowska B. 2007. Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim, Warszawa: WUW.
Klessa K., Lorenc A. 2020. Zasoby językowe i narzędzia wykorzystywane w akustycznej i audytywnej analizie zjawisk prozodycznych [w:] B. Kamińska, M. Wysocka (red.) Prozodia mowy. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Ladefoged, P. 2001. Vowels and Consonants: An Introduction to the Sounds of Languages. Oxford: Blackwell Publishers (wybrane rozdziały).
Laskowski R. 1999. System fonologiczny języka polskiego [w:] Encyklopedia języka polskiego, Wrocław.
Jassem W. 2003. Illustration of the IPA: Polish, „Journal of the International Phonetic Association”, 33(1), s. 103–107.
Łobacz P. 1996. Polska fonologia dziecięca, Warszawa: Energeia.
Łobacz P. 2005. Prawidłowy rozwój mowy dziecka. W: T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska (red.) Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 231−268.
Szpyra-Kozłowska J. 2001. Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3007-L1A3PT w USOSweb