Etyka słowa 3007-ESL-OG

1. Etyka słowa jako dyscyplina humanistyczna zajmująca się komunikacją. Podstawy filozoficzne i językoznawcze etyki słowa.
2. Modele komunikacji etycznej. Myśl P. Grice’a, J.R. Searle’a, P. Brown i S.C. Levinsona, koncepcja demokracji deliberatywnej J.Habermasa. Model komunikacji J. Puzyniny i A. Pajdzińskiej Racjonalność i skuteczność kontaktu językowego a jego wymiar etyczny.
3. Podmiotowość człowieka i wynikające z niej normy etycznego użycia słowa. Normy poszanowania godności, uwzględniania wielowymiarowości człowieka oraz jego autonomiczności.
4. Dominacja, przemoc i dogmatyzm w komunikacji. Dlaczego wypowiedzi publiczne nie respektują zasad etycznych?
5. Nieetyczne zabiegi językowe o charakterze redukującym.
6. Jak powstaje obraz świata i narracja o nim? Co ogranicza naszą suwerenność poznawczą? Odpowiedzialność nadawcy i odpowiedzialność odbiorcy komunikatu.
7. Strategia walki za pomocą języka. Jak można stworzyć wroga i jakie są z tego korzyści?
8. Etyka słowa a poprawność polityczna. Etyka słowa a etykieta językowa.
9. Na czym polega wolność słowa? W jaki sposób można wpływać na etykę komunikacji?
10. Dlaczego niektórych sporów nie można zakończyć kompromisem? Analiza polskich sporów publicznych.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Koordynatorzy przedmiotu

Grzegorz Bąbiak
Anna Cegieła

Efekty kształcenia

Po ukończeniu zajęć z przedmiotu etyka słowa student:
– zna zasady etycznego posługiwania się słowem
– umie wskazać wypowiedzi etyczne i nieetyczne
– potrafi zanalizować wypowiedź pod względem etycznym i wyjaśnić, na czym polega jej nieetyczność lub dlaczego jest ona tylko pozornie szkodliwa
– zna sposoby nieetycznego wartościowania
– umie sformułować wypowiedź wartościującą negatywnie w taki sposób, by spełniała wymagania etyczne i normy etykiety językowej
– wobec osób, o których mówi i do których mówi, przyjmuje postawę partnerską.
Szukanie przykładów – 5 godzin w semestrze, analityczna pisemna praca zaliczeniowa 15 godzin.

Kryteria oceniania

Studenci są oceniani za udział w wykładzie oraz za pisemną analizę zaobserwowanych przez siebie wypowiedzi publicznych pod kątem etyczności i poprawności komunikacyjnej.

Literatura

– A. Cegieła, Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa 2015.
– A. Cegieła, P. Kuciński, L. Polkowska, M. Stępień, Studia z etyki słowa, Warszawa 2015.
– M. Karwat, O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika, Warszawa 2006.
– L. Polkowska, Konflikt wokół spektaklu Golgota Picnic, [w:] „Studia pragmalingwistyczne” VII, Warszawa 2015.
– J. Puzynina, Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa, Kraków 2013 (wybrane fragmenty).
– A. Rytel, Gra w etykiety część pierwsza i druga, [w:] „Studia pragmalingwistyczne” VII, Warszawa 2015.
– M. Smoleń-Wawrzusiszyn, Kim jest człowiek w świecie marketingu? Etyka a profesjolekt marketerów, [w:] „Studia pragmalingwistyczne” VII, Warszawa 2015.
– A. Najdecka, Językowe sposoby, [w:] „Studia pragmalingwistyczne” VII, Warszawa 2015.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3007-ESL-OG w USOSweb