Od trupa do relikwii. Kultura funeralna Polaków w XIX w. 3007-B753ES2
Jednym ze zjawisk organizujących świadomość narodową Polaków doby niewoli oraz ograniczonej suwerenności był kult przeszłości. W nim miejsce szczególne zajmowało rozpamiętywanie wszelkiego rodzaju ofiar, które przynosiło kolejne zrywy narodowe. Kult bohatera stwarzał natomiast potrzebę uroczystego organizowania jego pogrzebów (z reguły kilku). Ważnym elementem ówczesnej kultury były natomiast utwory literackie oraz motywy funerologiczne w sztukach plastycznych. Efektem tego były narodziny zjawiska świeckiego kultu szczątków bohaterów/zmarłych oraz przedmiotów do nich należących. Osobnym wątkiem rozważań na seminarium będzie analiza wyjątkowej w tej części Europy mody funeralnej, która miała patriotyczne i polityczne konotacje.
Tematem refleksji na seminarium będzie również odbicie tego zjawiska w tekstach kultury oraz literatury polskiej XIX i XX w. Podstawą rozważań będą druki okolicznościowe, wspomnienia, przekazy ikonograficzne, twórczość okolicznościowa, jak również relacje prasowe i filmowe.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
1) rozpoznanie i zdefiniowanie zjawisk kulturalnych na ziemiach polskich XIX i XX w.
2) wskazanie zależności między wydarzeniami politycznymi a zjawiskami kulturalnymi w XIX i XX w.
Efekty ukończenia przedmiotu:
Praca licencjacka o interdyscyplinarnym profilu.
Kryteria oceniania
Samodzielna praca i analiza poszczególnych zjawisk kulturalnych; sporządzanie bibliografii, kwerendy biblioteczne, badania terenowe.
Literatura
Michel Vovelle, Śmierć w cywilizacji Zachodu, Gdańsk 2004
Alfonso Di Nola, Tryumf śmierci : antropologia żałoby red. nauk. Monika Woźniak ; tł. Jolanta Kornecka, Kraków 2006.
Juliusz Chrościcki, Pompa funebris, z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974
Śmierć w kulturze dawnej Polski: od średniowiecza do końca XVIII wieku, katalog wystawy, pod red. Przemysława Mrozowskiego, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2001.
Obrazy śmierci w sztuce polskiej XIX i XX wieku; katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, red. Ewa Ryżewska, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2000.
„Czasy! Ludzie! Ich Dzieła!” Teatr obrazów księżnej Izabeli Czartoryskiej. Obrazy i miniatury z Domu Gotyckiego i Świątyni Sybilli w Puławach. Katalog wystawy jubileuszowej, Kraków 2001
Żygulski Z., (jun.), Dzieje zbiorów puławskich (Świątynia Sybilli i Dom Gotycki), w: „Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie” 1962, t. VII, s. 5-261.
H. Mościcki, Pozgonna cześć dla księcia Józefa; (pogrzeb-pomniki-pieśń i legenda), Warszawa [1922]
Michał Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977.
Powtórny pogrzeb Aleksandra Fredry : (działalność Komisji Fredrowskiej), oprac. tekstu Ewa Gawlikowska-Świechowska, Warszawa 1993
Bolesław Faron, Pośmiertny powrót Juliusza Słowackiego do kraju [S.l. : s.n., 2000]
Stanisław Rosiek, Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety, Gdańsk 1997
G.P. Bąbiak, Funeralia narodowe. Pogrzeby patriotyczne Polaków w XIX w., Warszawa 2016
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: