Retoryka i erystyka 3007-B053RT2
Seminarium będzie poświęcone dociekaniom nad istotą argumentacji erystycznej, zarówno w wymiarze teoretycznym jak i pragmatycznym. Będziemy się zastanawiać nad miejscem erystyki wśród innych dyscyplin związanych z komunikowaniem publicznym. Badaniu poddane zostaną teksty debat polskich i obcych; teksty dyskusji naukowych, wypowiedzi publicystów, dyskusje i wywiady w mediach.
Zagadnienia szczegółowe:
1. Definicje retoryki i erystyki
2. Typologia argumentów
3. Erystyka jako kooperacja negatywna
4. Idea sporu w życiu publicznym; spór a dialog
5. Spór a perswazja i manipulacja
6. Dwutorowość procesu perswazyjnego
7. Pejrastyka (sztuka zadawania pytań)
8. Debata jako forma erystyczna
9. Debata – format i gatunek
10. Wielkie debaty publiczne
11. Debaty przedwyborcze (prezydenckie (polskie i amerykańskie), na stanowisko premiera (polskie i brytyjskie)
12. Erystyka a problem audytorium
13. Miejsce erystyki w systemie retorycznym
14. Erystyka w mediach (felieton, komentarz, talk show, wywiad, debata)
15. Erystyka w komunikacji niewerbalnej
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu seminarium student:
- analizuje argumentację centralną i peryferyjną
- wskazuje elementy erystyczne w gatunkach publicystycznych
- wymienia podstawowe taktyki erystyczne
- rozpoznaje kody zachowań niewerbalnych związanych z argumentowaniem erystycznym
- opisuje formaty debat przedwyborczych
- analizuje funkcje i typy pytań w wywiadach i dyskusjach publicznych
Kryteria oceniania
Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność (50%), egzamin końcowy (50%)
Literatura
Arystoteles, O dowodach sofistycznych, przeł. K. Leśniak, w: Dzieła wszystkie, t. 1. Warszawa 1990.
Budzyńska-Daca A., Kwosek J., Erystyka czyli o sztuce prowadzenia sporów. Komentarze do Schopenhauera, Warszawa 2009
Hołówka T., Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej, Warszawa 1998.
Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach, Warszawa 2007
J. Z. Lichański, Retoryka. Historia-teoria-praktyka, t.1-2, Warszawa 2007.
Kamińska-Szmaj I., Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław 2007.
Kochan M., Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2005. Jacko J.F., Erystyka jako sztuka unikania nieporozumień, „Podlaskie Zeszyty Pedagogiczne” nr 3: 165 – 77.
Korolko M., Retoryka i erystyka dla prawników, Warszawa 2001.
Pirie M., Logika zwyciężania sporów. Broń przeciwko kłamcom i krętaczom, przeł. T. Misiorek, Gliwice 2006.
Platon, Gorgiasz, przeł. P. Siwek, Warszawa 1991.
Pszczołowski T., Umiejętność przekonywania i dyskusji, Gdańsk 1998.
Schopenhauer A., Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, przeł. B. i Ł Konorscy, przedmowa T. Kotarbiński, Kraków 1973.
Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa 2001.
Tanner D, Cywilizacja kłótni, Poznań 2003
Tokarz M, Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji, Gdańsk 2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: