Grobowiec dla żyjących czy streszczona historia Europy? Podróże po Italii i różne oblicza Włoch w relacjach polskich artystów od XVII wieku do współczesności 3006-GDŻ-OG

Fakultet przeznaczony jest dla studentów, którzy chcą poznać historię podróżopisarstwa o Włoszech z różnych perspektyw, często odbiegających od standardowych opracowań tematyki „Voyage en Italie”. Na zajęciach dyskutowane będą zagadnienia poświęcone obrazowi Włoch w różnorodnych edycjach polskich tekstów podróżniczych (wydań dzieł zebranych poszczególnych autorów, wielotomowych edycji pism z podróży, wspomnień umieszczanych przy okazji wydania osobnego dzieła).

Włochy, jako jedna z najpopularniejszych destynacji europejskich elit intelektualnych, posiadały dwojaką symbolikę. Kraj często opisywany jako streszczona historia Europy, księga, z której można wyczytać tajemnice antyku, nierzadko bywał również nazywany „grobowcem dla żyjących”. Za przestrogę dla świata uważali je m.in. Bartłomiej Orański, Antoni Karśnicki i Łucja Rautenstrauchowa. Brzmi to dość paradoksalnie, biorąc pod uwagę, jak funkcjonował mit Włoch, a przede wszystkim Rzymu, od XVII wieku.

Analiza różnorodnych tekstów z podróży na przestrzeni wieków — zarówno polskich, jak i niemieckich oraz francuskich elit intelektualnych — pozwoli nie tylko na weryfikację mitu, ale również przyczyni się do innego, wielopłaszczyznowego spojrzenia na zagadnienie znajomości „słonecznej Italii”.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

W trakcie zajęć każdy student nabywa podstawowe wiadomości z polskiego edytorstwa historycznoliterackiego i podróżopisarskiego, fenomenów i mechanizmów podróży jako elementu życia literackiego oraz teorii literaturoznawstwa porównawczego. Zajęcia posłużą również „rozchwianiu” stereotypów na temat historii literatury podróżniczej i otwarciu nowych perspektyw interpretacyjnych.

Po zakończeniu zajęć każdy student rozumie już, że krytyczne odczytywanie tekstów z podróży to również zrozumienie procesu historii i problematyki z nią związanej. Rozpoznaje konteksty kulturowe i historycznoliterackie polskich tekstów z podróży. Wskazuje i komentuje związki pomiędzy literaturoznawstwem a pokrewnymi dziedzinami humanistycznymi.

Student poznaje stosowaną terminologię związaną z podróżopisarstwem (dzienniki, pamiętniki, szkice, wspomnienia z podróży) i edytorską (dzieła zbiorowe, monografie, osobne edycje) oraz uczy się patrzenia na literaturę przez pryzmat historii i strategii jej wydań. Przypatruje się wiedzy związanej z historią podróży jako zjawisku ogniskującemu różnorodne konteksty literaturoznawstwa. Ponadto ma świadomość odczytywania dziedzictwa kulturalnego Polski i Europy.

Kryteria oceniania

Ocena ciągła: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność, praca zaliczeniowa.

Literatura

Wybrana bibliografia (źródła i opracowania):

Burkot Stanisław, Polskie podróżopisarstwo romantyczne, Warszawa 1998.
Herling-Grudziński Gustaw, Dziennik pisany nocą 1980-1983, Warszawa 1990.
Iwaszkiewicz Jarosław, Podróże do Włoch, Warszawa 1980;
Karśnicki Antoni, Wyciąg z dziennika powtórnej podróży do Włoch, Lwów 1842.
Kleiner Juliusz, Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości, t.2., Kraków 1999.
Konopnicka Maria, Korespondencja, t.1, komitet red. K. Górski et al., Wrocław 1971.
Kowalczyk Małgorzata, Obraz Włoch w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku, Szczecin 2005.
Krasiński Zygmunt, Dzieła literackie, t.1, oprac. P. Hertz, Warszawa 1973.
Miłosz Czesław, Wiersze wybrane, Warszawa 1996.
Norwid, Cyprian Kamil, Pisma wybrane, t.4, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1983.
Orański Ludwik, Wspomnienia Włoch i Szwajcaryi z podróży odbytych przez Bartłomieja-Ignacego-Ludwika Orańskiego magistra byłego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1832 i 1839 : dzieło pośmiertne, t.2, Poznań 1845.
Płaszczewska Olga, Przestrzenie komparatystyki – italianizm, Kraków 2010.
Płaszczewska Olga, Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu (1800-1850), Kraków 2003.
Rautenstrauchowa Łucja, W Alpach i za Alpami, t. 4, Warszawa 1847.
Słowacki Juliusz, Dzieła, t. 1, pod red. J. Krzyżanowskiego, Wrocław 1952.
Stefanowska Zofia, Norwid-pisarz wieku kupieckiego i przemysłowego, [w:] Literatura, komparatystyka, folklor, pod red. M. Bokszczanin, S.Frybesa, E. Jankowskiego, Warszawa 1968.
Wyka Kazimierz, Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.
Wyka Kazimierz, Podróżopisarstwo i temat włoski, [w:] Różewicz parokrotnie, oprac. M. Wyka. Warszawa 1977.
A. Zieliński, Pod urokiem Italii. O Stefanie Żeromskim, Warszawa 1973.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3006-GDŻ-OG w USOSweb