Historia literatury i kultury polskiej XIX wieku 3004-HLIK19-PL+
Zajęcia poświęcone będą podstawowym zagadnieniom dotyczącym literatury i kultury polskiej XIX wieku. Mają one za zadanie zapoznać słuchaczy z wybranymi problemami literatury i kultury polskiej tego okresu oraz pokazać, jak sytuują się one na tle europejskim. Teksty kultury XIX wieku są niezwykle istotne dla zrozumienia wielu kodów i odwołań kulturowych w teraźniejszości i właśnie na rozumienie współczesności poprzez przeszłość będzie tu położony nacisk. Uczestnicy zostaną zapoznani z postaciami ważnymi dla ówczesnej literatury i kultury oraz ich dziełami w porządku chronologicznym (z zachowaniem podziału tradycyjnego periodyzacyjnego podziału na romantyzm, pozytywizm i Młodą Polskę), co ma na celu ułatwić studentom przyswojenie i zrozumienie kolejnych zagadnień i pomóc w interpretacji kolejnych tekstów.
Materiał uporządkowany zostanie z zachowaniem kolejności historycznej, najważniejszy będzie tu klucz „osobowy”, personalny – każde zajęcia będą skupione wokół innego pisarza/ twórcy i jego dzieł, pokazywanych studentom na wybranych fragmentach. Bohaterowie poszczególnych zajęć odegrają rolę swoistych przewodników po polskiej literaturze i kulturze tego okresu.
W czasie zajęć będą omawiane i wykorzystywane różne teksty kultury i nowoczesne pomoce multimedialne (np. filmy, piosenki, mapy, fotografie, malunki), które pozwolą studentom w lepszy i bardziej kompleksowy sposób przyswoić omawiane zagadnienia oraz dadzą możliwość stworzenia pewnego rodzaju dziewiętnastowiecznego kolażu.
Przykładowy plan zagadnień (konkretny plan zostanie ustalony ze studentami):
I. Co było przed wiekiem XIX? Zajęcia wprowadzające
II. Romantyzm – rys epoki
III. Adam Mickiewicz
IV Juliusz Słowacki
V Zygmunt Krasiński
VI Cyprian Kamil Norwid
VII Pozytywizm – wprowadzenie do epoki
VIII Bolesław Prus
IX Eliza Orzeszkowa
X Henryk Sienkiewicz
XI Młoda Polska – wprowadzenie do epoki
XII Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz
XIII Stanisław Wyspiański
XIV Władysław Reymont
XV Stefan Żeromski
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu kursu student:
• ma podstawową wiedzę dotyczącą zjawisk zachodzących w literaturze i kulturze polskiej XIX wieku
• zna nazwiska i dzieła najważniejszych polskich twórców XIX wieku oraz podstawowe pojęcia związane z omawianymi epokami
• rozumie znaczenie XIX wieku w polskiej kulturze i potrafi wskazać wpływ tego okresu na współczesność
• potrafi czytać i interpretować proste dziewiętnastowieczne teksty
• potrafi konstruować dłuższą wypowiedź ustną dotyczącą literatury i kultury polskiej XIX wieku
Kryteria oceniania
a) obecność i aktywność na zajęciach
b) test końcowy
Literatura
Podana literatura jest przykładowa, ostateczna wersja tej listy będzie ustalona razem ze studentami i dopasowana do ich potrzeb edukacyjnych.
1. Adam Mickiewicz, Romantyczność
2. Adam Mickiewicz, Oda do młodości,
3. Adam Mickiewicz, Dziady
4. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
5. Juliusz Słowacki, wybór poezji
6. Juliusz Słowacki, Kordian
7. Zygmunt Krasiński, Nie-boska komedia
8. Cyprian Kamil Norwid, wybór poezji
9. Bolesław Prus, Lalka
10. Bolesław Prus, Kamizelka
11. Eliza Orzeszkowa, wybór nowel
12. Henryk Sienkiewicz, Quo Vadis
13. Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem
14. Henryk Sienkiewicz, Potop
15. Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski
16. Stanisław Przybyszewski, Confiteor
17. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, wybór poezji
18. Jan Kasprowicz, wybór poezji
19. Stanisław Wyspiański, Wesele
20. Władysław Reymont, Chłopi
21. Stefan Żeromski, Siłaczka
22. Stefan Żeromski, Przedwiośnie
Dodatkowo studenci będą poproszeni o zapoznanie się z materiałami wizualnymi, np. obrazami Jana Matejki, Artura Grottgera, Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego; fotografiami z epoki czy filmami odnoszącymi się do XIX wieku.
Literatura uzupełniająca:
1. Leszek S. Kolek, Polish Culture. An Historical Introduction
2. Na wyrywki. 100 cytatów z polskiej poezji i dramatu, które powinien znać także cudzoziemiec, red. Cudak Romuald, Hajduk-Gawron Wioletta, Madeja Agnieszka,
3. Michał J. Mikoś, Literatura polska od średniowiecza do końca XVIII wieku. Antologia w języku polskim i angielskim
4. Leonard A. Polakiewicz, Intermediate Polish. A Cultural Reader with Exercises
5. Seria Czytaj po polsku, red. serii Romuald Cudak, Wioletta Hajduk-Gawron, Jolanta Tambor, tomy 01-04
6. Julian Krzyżanowski, Historia literatury polskiej (po polsku lub angielsku)
I inne.
Dodatkowo studenci będą proszeni o zapoznanie się z fragmentami artykułów i publikacji związanych z literaturą polską XIX wieku, których lista będzie ustalana wraz ze słuchaczami na bieżąco. (Przykładowe publikacje: Jarosław Krawczyk, Jan Matejko. Mistrz Legendy św. Stanisława, Warszawa 1998, Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Warszawa 2007, Marek Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Warszawa 1991, Charles Baudelaire, Rozmaitości estetyczne, przeł. Joanna Guze, Gdańsk 2000)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: