Ekolingwistyka 3003-EL(KZ)-OG

Einar Haugen porównał interakcje występujące między danym językiem a jego środowiskiem do ekologicznych relacji zachodzących między różnymi gatunkami roślin i zwierząt w środowisku i do środowiska, w którym żyją. Na bazie tej koncepcji zaczęła rozwijać się nowa dyscyplina w obrębie językoznawstwa - ekolingwistyka. Na zajęciach z tego przedmiotu studenci zapoznają się z takimi zagadnieniami, jak pielęgnacja języka, idea lingworóżnotodności, antropocentryzm w języku czy „zielona gramatyka”.
Przedmiot skupia się na przybliżeniu studentom podstawowych pojęć związanych z ekolingwistyką. Zajęcia koncentrować się będą na następujących kwestiach:
1. Ewolucja pojęcia „ekologia’” i znaczenie przyrostka eko- we współczesnej polszczyźnie. Analiza dyskursu z perspektywy ekologicznej. Badanie słownictwa ekologicznego w korpusach, jego kolokacji i wartościowania.
2. Metafora JĘZYK TO ŻYWY ORGANIZM. Ewolucja języków, umieranie i narodziny nowych języków, języki i dialekty zagrożone wyginięciem na terytorium Polski. Znaczenie lingworóżnorodności. Ekosystem językowy.
3. Antropocentryzm w języku. Językowy obraz człowieka, zwierząt i roślin w polszczyźnie. Ekologizacja języka - “zielona gramatyka”.
4. Pielęgnacja i ochrona polszczyzny. Pojęcie normy językowej, kodyfikacja języka, etyka mowy. Problemy z wulgaryzacją języka i mową nienawiści.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

zdalnie

Koordynatorzy przedmiotu

Magdalena Zawisławska

Efekty kształcenia

WIEDZA
Student/ka zna
- problemy związane z ekologicznym podejściem do badania i opisu języków oraz dialektów;
- uwarunkowania kulturowe związane z wizją człowieka i innych istot żywych utrwaloną w języku;
- czynniki wpływające na ewolucję, umieranie i powstawanie nowych języków;
- podstawowe zagadnienia związane z pielęgnacją języka polskiego.
UMIEJĘTNOŚCI
Student/ka potrafi
- analizować słowa klucze związane z ekologią;
- analizować dyskurs ekologiczny;
- przeprowadzić rekonstrukcję językowego obrazu człowieka, roślin i zwierząt.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student/ka jest gotów/gotowa
- przekazywać informację o istotności ekologizacji języka;
- tworzyć teksty zgodne z etyką języka;
- uwrażliwiać innych na potrzebę pielęgnacji polszczyzny;
- inspirować zmiany polegające na wprowadzaniu w życie rozwiązań zgodnych z ideą ekolingwistyki.

Kryteria oceniania

Pretest, posttest.
Aby zaliczyć przedmiot, studenci muszą:
- uczestniczyć w zajęciach,
- wykazywać się aktywnością na zajęciach,
- przygotować końcową pracę zaliczeniową.

Literatura

Długosz, Natalia. "Język jako narzędzie kształtowania postaw proekologicznych–o polskich i bułgarskich złożeniach z komponentem eko-w dyskursie publicystycznym." Poznańskie Studia Slawistyczne 8 (2015): 333-348.
Gajda, Stanisław. "Lingwoekologia; ochrona języka przed człowiekiem i człowieka przed językiem." Poradnik Językowy 03 (2021): 85-98.
Głuszkowski, Michał. "Całościowe badania społeczności językowych." LingVaria 13.25 (2018): 227-241.
Puppel, Stanisław. "Uwagi w sprawie strategii zachowania lingworóżnorodności w kontekście bioróżnorodności." humanistica 21 3.3 (2019): 59-71.
Puppel, Stanisław. "Postrzeganie, zasada antropiczna, język i źródła jego zasilania, i co z tego wynika dla ekolingwistyki?." Scripta Neophilologica Posnaniensia 23.1 (2023): 61-67.
Steciąg, Magdalena. "Ekolingwistyka w dobie antropocenu: w stronę integracji i konsiliencji." Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 77.77 (2021): 59-71.
Steciąg, Magdalena. "„How Dare You!” Retoryka środowiskowa w dobie nowych mediów–przypadek Grety Thunberg." Roczniki Humanistyczne 71.6 (2023): 307-322.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3003-EL(KZ)-OG w USOSweb