Perswazja i manipulacja w różnych typach dyskursu 3003-C4K-GO1

Na konwersatorium będą omawiane najważniejsze zagadnienia z teorii tekstu i retoryki. Celem jest zapoznanie studentów z różnymi technikami oddziaływania na odbiorcę wypowiedzi ustnej lub pisemnej za pomocą określonych środków językowych i pozawerbalnych oraz ze sposobami obrony przed atakiem słownym. Na zajęciach będą łączone problemy teoretyczne z praktyką językową, toteż oprócz korzystania z wykładu i wspólnego omawiania poruszanej problematyki uczestnicy zajęć będą sami przygotowywali krótkie wystąpienia o funkcji perswazyjnej oraz uczestniczyli w reżyserowanych na użytek zajęć debatach oraz negocjacjach.

W cyklu 2024L:

Tematy przewidziane w programie zajęć:
1. Funkcje perswazyjna i argumentacyjna na tle innych funkcji języka i wypowiedzi.
2. Istota tekstu i jego gatunki spotykane w różnych typach dyskursu – politycznym, naukowym, religijnym, szkolnym i potocznym.
3. Argumentacja, perswazja i manipulacja w różnych sytuacjach komunikacyjnych.
4. Maksymy konwersacyjne P. Grice'a
5. Zasady i techniki perswazji.
6. Argumentacja erystyczna a mowa nienawiści.
7. Środki językowe wykorzystywane w manipulacji językowej.
8. Techniki skutecznego i nieskutecznego reagowania na ataki słowne.
9. Analiza wybranych tekstów publicystycznych, reklamowych i literackich pod kątem pełnionej przez nie funkcji perswazyjnej oraz stosowanej przez ich autorów manipulacji językowej.
10. Próba postawienia diagnozy – czy winę za naruszanie etyki słowa w komunikacji międzyludzkiej ponosi język, czy jego użytkownik?

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Założeniem zajęć jest zdobycie przez studentów wiedzy na temat wykładników językowych funkcji perswazyjnej, wykorzystywanych w różnych typach dyskursu. Umiejętność ich stosowania w sposób zgodny z kulturą języka, a także reagowania na niezgodne z etyką posługiwanie się nimi w wystąpieniach publicznych oraz w rozmowach potocznych jest potrzebna każdemu humaniście, w szczególności filologom.

Koordynatorzy przedmiotu

Marta Chojnacka-Kuraś
Jarosław Łachnik
Elżbieta Piotrowska

Efekty kształcenia

Uczestnicy konwersatorium zdobędą podstawową wiedzę z tekstologii i teorii perswazji. Poznają główne zasady i techniki perswazji, nabędą umiejętność analizy językowej najważniejszych typów tekstów o funkcji perswazyjnej. Zapoznają się także z różnymi metodami analizy środków językowych wykorzystywanych w komunikacji, w szczególności tych o funkcji perswazyjnej oraz podstawowymi rodzajami argumentacji retorycznej i erystycznej. Pozwoli to każdemu uczestnikowi zajęć samodzielnie tworzyć teksty o funkcji perswazyjnej, trafnie dobierać argumenty i skutecznie odpierać ataki słowne z uwzględnieniem prawnych i etycznych uwarunkowań działalności naukowej i zawodowej obowiązujących we współczesnym świecie.

Kryteria oceniania

Zaliczenie konwersatorium na podstawie obecności i aktywnego uczestnictwa w zajęciach

Punkty ECTS uzyskane przez studenta:
- udział w konwersatorium (30 godz.) 1 pkt. ECTS
- bieżące przygotowanie do zajęć (30 godz.) 1 pkt. ECTS
- przygotowanie i wygłoszenie referatu (60 godz.) 2 pkt. ECTS
- przygotowanie mowy perswazyjnej (30 godz.) 1 pkt ECTS
- udział w przykładowej debacie i negocjacjach (60 godz.) 2 pkt

Wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji przez uczestników seminarium wymaga uzgodnienia z osobą prowadzącą zajęcia (zgodnie z uchwałą nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia).

Praktyki zawodowe

Nie dotyczy

Literatura

1. Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 2000.
2. Austin J.L., Jak działać za pomocą słów? [w:] „Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne”, Warszawa 1961.
3. Barańczak S., Słowo – perswazja – kultura masowa, ,,Twórczość’’ 1975 nr 7, s.46-57.
4. Bartmiński J., Bartmińska-Niebrzegowska S., Tekstologia, Warszawa 2009.
5. Bartmiński J. [red.], Współczesny język polski, Lublin 2001.
6. Beck G., Zakazana retoryka, Gliwice 2007.
8. Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa – Bydgoszcz 2000.
7. Cialdini R. B, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 2001.
8. Duszak A., Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1998.
9. Grice P., Logika i konwersacja, tłum. Jadwiga Wajszczuk, „Przegląd Humanistyczny”, 1977, nr 6. s. 85-99.
10. Głowiński M., Retoryka nienawiści, „Nauka” 2007, nr 2, s. 19-27
11. Guber P., Zwycięskie opowieści, Warszawa 2011.
12. Kochan M., Pojedynek na słowa, Kraków 2005.
13. Kołodziejek E., Walka na słowa. O perswazji i innych „chwytach” we współczesnych wystąpieniach sejmowych. (w:) I. Iwasiów, Madejski J. (red.), Rozgrywanie światów. Formy perswazji w kulturze współczesnej. Jerzy Madejski. Szczecin. 1994, s.227-235.
14. Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.
15. Lewiński P., Argumentacja ad hominem jako strategia komunikacyjna. (w:) Sawicka G. (red.), Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, Bydgoszcz 2010, s.95-103.
16. Maćkiewicz J., Kiedy słowo jest bronią, czyli erystyka w ujęciu potocznym. „Język Polski” LXXVI, 1996, nr 2-3 s. 108-113.
17. Perelman Ch. Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja. Warszawa 2002.
18. Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów. Warszawa 1993.
19. Tokarz M., Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006.
20. Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D., Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008.

W cyklu 2024L:

Uwagi

W cyklu 2024L:

Brak.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3003-C4K-GO1 w USOSweb