Semantyka czasownika. Czas, sytuacja, zdarzenie i działanie 3003-B853GO1

Na seminarium przeprowadzimy klasyfikację akcjonalną sytuacji oraz nazywających je czasowników ze szczególnym uwzględnieniem aspektu. Różne grupy leksykalne czasowników reprezentują różne typy sytuacji (stanów rzeczy), takie jak zdarzenia, np. zwyciężyć, działania, np. pisać/napisać, procesy, np. schnąć/wyschnąć, czynności i aktywności, np. biegać, bzyczeć, stany, np. stać, oraz relacje ponadczasowe, np. równać się. W języku polskim z gramatycznym aspektem podstawowy jest podział na całościowo ujęte zdarzenia, oznaczane z zasady przez aspekt dokonany, oraz resztę sytuacji, oznaczanych przez aspekt niedokonany.
Nie istnieje ogólnie przyjęta klasyfikacja czasowników, a jest ona potrzebna nie tylko do językoznawczego opisu kategorii czasu i aspektu, lecz także do ustalenia odpowiedniości tych kategorii w różnych językach, opisu relacji między znaczeniami czasowników w słownikach i tezaurusach, wreszcie do klasyfikacji streszczeń tekstów narracyjnych i ekstrakcji informacji.
Na zajęciach poznamy i spróbujemy zastosować m.in. klasyfikacje akcjonalne Vendlera (1957), jej adaptację Laskowskiego do polszczyzny (GWJP 1997), klasyfikację tematyczną czasowników w WordNecie (wordnet.pw.wroc.pl).
W dalszej części opiszemy inwarianty znaczeniowe dokonaności i niedokonaności, oraz poszczególnych czasów gramatycznych traktowanych jako bezwzględne lub względne oraz zdefiniujemy opozycję aspektowa w parach odpowiedników i poza nimi. Opiszemy funkcje czasów gramatycznych bezwzględnych i względnych, różnych trybów i form nieodmiennych czasownika oraz ich zwiążek z aspektem. Spróbujemy zastosować poznane klasyfikacje do jednoznacznego i automatycznego tagowania par aspektowych w słowniku i korpusie.
Aspekt i czas czasownika będą rdzeniem seminarium, studenci będą też mogli zgłaszać inne tematy z wiązane z gramatjką i jej związkami z logiczną klasyfikacją bytów.