Semantyka kognitywna - źródło inspiracji badawczych 3003-B5DS-SKI
Na zajęciach będą omawiane i dyskutowane wybrane teksty z zakresu semantyki kognitywnej. Por. tematy – kręgi tematyczne.
Ogólne zagadnienia metodologiczne (status dyscypliny).
Semantyka pojęciowa. Znaczenie jako konceptualizacja. Status konceptualizowanych obiektów.
Przedpojęciowe schematy wyobrażeniowe.
Dynamiczne tworzenie znaczenia. Znaczenie jako użycie.
Rola procesów poznawczych uruchamianych w akcie komunikacji (dyskursie).
Dynamika metafory i metonimii w zdarzeniu użycia językowego. Mechanizmy ikonicznego odwzorowania formy i znaczenia.
Kognitywno-antropologiczna rekonstrukcja obrazu przedmiotu na podstawie badania użyć wyrażeń związanych pojęciowo.
Znaczenie jednostki w kontekście społecznym i kulturowym.
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu doktorant:
- powinien lepiej orientować się w zakresie wybranych zagadnień językoznawstwa kognitywnego;
- łatwiej poszerzać własne horyzonty, samodzielnie studiując teksty (m.in. podane w bibliografiach wymienionych w zamieszczonym wyborze literatury).
Kryteria oceniania
- kontrola obecności na seminarium,
- samodzielne przygotowanie referatu (z konspektem) i ew. pokazem.
Praktyki zawodowe
n.d.
Literatura
Bobrowski I., 1995, Czy kognitywizmu jest naukowy? O lingwistyce kognitywnej z punktu widzenia dwudziestowiecznych koncepcji nauki, Biuletyn PTJ LI, 19-24.
Bierwiaczonek B., 2006, O języku ucieleśnionym, w: Językoznawstwo kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii. Red. . Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk, 444-479.
(tu też kwestia: Czy językoznawstwo kognitywne jest autonomiczne?)
Bierwiaczonek B., 2006, Teorie metonimii – historia, dzień dzisiejszy i perspektywy, w: Językoznawstwo kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii. Red. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk, 227-245.
Bierwiaczonek B., 2013, Metonymy in Language. Thought and Brain, Bristol (szcz. rozdz. 5).
Hiraga M., 2006, Wzajemna zależność metafory i ikoniczności – podejście kognitywne do tekstów poetyckich, w: Językoznawstwo kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii. Red. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk, 356-395.
Kognitywizm – przełom czy modny żargon? Znak 11, 76-100. [Dyskusja z udziałem J. Woleńskiego, R. Legutki, E. Tabakowskiej, J. Antas, T. Sikory i in.]
Krzeszowski T., 1994, Parametr aksjologiczny w przedpojęciowych schematach wyobrażeniowych, Etnolingwistyka 6, 29-51
Krzeszowski T., 1997, Czy językoznawstwo jest naukowe? Biuletyn PTJ LIII, 169-176.
Kubiński W., 2014, Obrazowanie a komunikacja. Gramatyka kognitywna wobec analizy dyskursu, Gdańsk, rozdz. 3., pkt. 3.3. – 3.5.
Lakoff G., Johnson M., 1999, Co kognitywizm wnosi do filozofii? Znak 11, 25-32.
Langacker R.W., 2004, Semantyka językoznawcza, przekł. A. Głaz, „Etnolingwistyka”, 16, 29-73.
Langacker R. W, 2003, Model dynamiczny oparty na uzusie językowym, przekł. W. Kubiński,[w:] E. Dąbrowska, W. Kubiński, red., Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, Kraków, Universitas, s. 30–117.
Langacker R., Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Rozdz. 13. Dyskurs: użycie/używanie, substrat pojęciowy (kontekst, bieżąca przestrzeń dyskursu, układ oglądu); gatunki dyskursu: użycia języka, poziomy organizacji, budowanie struktury. Rozdz. 14. Ogarnianie świata.
Libura A., 2000,Wyobraźnia w języku. Leksykalne korelaty schematów wyobrażeniowych CENTRUM-PERYFERIE i SIŁY, Wrocław.
Libura A., 2003, Wartościowanie związane z wybranymi przedpojęciowymi schematami wyobrażeniowymi na przykładzie nazw części ciała ludzi i zwierząt, [w:] „Opozycja homo–animal w języku i kulturze”, red. A. Dąbrowska, Wrocław, „Język a kultura”, t. XV, s. 217–227.
Maciaszek J., 2010, Trzy typy teorii znaczenia, w: Metodologie językoznawstwa, red. P. Stelmaszczyk, Łódź, 41-61.
Pawelec A., 2008, Mentalizm w badaniach nad językiem, w: Metodologie językoznawstwa, red. P. Stelmaszczyk, Kraków, 105-119.
Tabakowska E., 2005, Komunikowanie i poznawanie w językoznawstwie, w: Polonistyka w przebudowie. T.1., Kraków, 661-671.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: