Polszczyzna potoczna i obraz świata w niej utrwalony 3003-B065KJ2
Różne rozumienia potoczności we współczesnym językoznawstwie i naukach humanistycznych. Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych. Rola kognitywnego nurtu językoznawstwa dla badań nad językiem potocznym. Pragmatyka językoznawcza a badania nad językiem potocznym. Styl potoczny – centrum stylowe języka narodowego. Słownictwo jako interpretacja świata. Pojęcie stereotypu. Stereotypy narodowe utrwalone w języku. Stereotypy społeczne utrwalone w języku.
Wartościowanie w języku potocznym. Obraz pojęć religijnych w języku polskim. Językowy obraz ciała. Obraz obiektów geograficznych w polszczyźnie. Obraz czasu i przestrzeni w języku polskim. Uczucia w językowym obrazie świata.
Oprócz 60 godzin na zajęciach seminaryjnych student powinien przeznaczyć co najmniej 120 godzin na przygotowanie się do zajęć (lektura tekstów, przygotowanie co najmniej jednego referatu) i na działania związane z przygotowaniem pracy magisterskiej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (lista przedmiotów)
Efekty kształcenia
Student:
- samodzielnie analizuje zjawiska występujące we współczesnej polszczyźnie potocznej;
- stosuje do analiz słownictwa potocznego aparat pojęciowy związany z teorią językowego obrazu świata;
- posługuje się w analizach stylistycznych różnymi metodologiami badawczymi stosowanymi na gruncie stylistyki;
- wskazuje związki między językiem potocznym a kulturą.
Kryteria oceniania
1. Kontrola obecności (wymagana obecność na 80% zajęć).
2. Kontrola bieżącego przygotowania do zajęć (czytanie zadanych lektur), potwierdzonego aktywnością na seminarium i przygotowaniem przez studenta co najmniej jednego referatu.
3. Złożenie co najmniej 50% pracy magisterskiej (w semestrze zimowym).
4. Złożenie całej pracy magisterskiej (w sem. letnim).
5. Rozmowa z promotorem.
Literatura
J. Anusiewicz, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata [w:] Potoczność w języku i w kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, „Język a kultura”, t. 5, Wrocław 1992.
T. Hołówka, Myślenie potoczne. Heterogeniczność zdrowego rozsądku, Warszawa 1986; rozdz.: Przysłowia, s. 125–135.
J. Bartmiński, Styl potoczny [w:] Potoczność w języku i w kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, „Język a kultura”, t. 5, Wrocław 1992.
W. Lubaś, Istota potoczności, „Biuletyn PTJ” 1986.
A. Markowski, Kategoria potoczności w języku i w opisie języka [w:] Potoczność w języku i w kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, „Język a kultura”, t. 5, Wrocław 1992.
D. Buttler, Miejsce języka potocznego w wśród odmian współczesnego języka polskiego [w:] Język literacki i jego warianty, red. S. Urbańczyk, Wrocław 1982.
R. Grzegorczykowa, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2001; cz. 6: Semantyka kognitywna, s. 80–86.
Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych, red. S. Gajda, Z. Adamiszyn, Opole 1991.
J. Bartmiński, Styl potoczny jako centrum stylowe języka [w:] Synteza w stylistyce słowiańskiej, Opole 1991.
B. Dunaj, R. Przybylska, K. Sikora, Język na co dzień [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
D. Buttler, Polskie słownictwo potoczne, „Poradnik Językowy” 1977, z. 3, s. 89–98; z. 4, s. 153–163; z. 1, s. 7–19.
D. Buttler, Struktura polskiego słownictwa potocznego [w:] Studia nad składnią polszczyzny mówionej, red. S. Grabias, J. Mazur, K. Pisarkowa, T. Skubalanka, Wrocław 1978.
D. Buttler, Kategorie semantyczne leksyki potocznej [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1978.
R. Grzegorczykowa, Pojęcie językowego obrazu świata [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 2004.
J. Bartmiński, S. Niebrzegowska, 1997, Językowy obraz polskiego nieba i piekła, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja , Gdańsk .
A. Wierzbicka, 1999, Duša, soul i mind. Dowody językowe na rzecz etnopsychologii i historii kultury, w: Język, umysł, kultura, red. J. Bartmiński, Warszawa.
R. Grzegorczykowa, 1990, Dzieje i współczesne rozumienie wyrazów duch i dusza, w: J. Adamczewski, S. Niebrzegowska (red.) W zwierciadle języka i kultury, Lublin.
R. Grzegorczykowa , 1998, Obraz „sumienia” w języku polskim na tle porównawczym, Prace Filologiczne ,XLIII.
A. Pajdzińska, 1997, Odbicie katolicyzmu w polskiej frazeologii, w: Problemy frazeologii europejskiej II.
J. Maćkiewicz, 2006, Ja i moje ciało, czyli co to jest bodycentryzm, w: Językowy obraz ciała, Gdańsk.
A. Libura, 2003, Wartościowanie związane z wybranymi przedpojęciowymi schematami wyobrażeniowymi na przykładzie nazw części ciała ludzi i zwierząt, w: A. Dabrowska, (red.), Opozycja homo-animal w języku i kulturze, „Język a kultura”, t.15, Wrocław.
J. Maćkiewicz, 2006, Metonimia w postrzeganiu ludzkiego ciała, w: Językowy obraz ciała, Gdańsk.
J. Maćkiewicz, 2006, „Krajobrazy twarzy”, czyli jak opisujemy twarz i jej części, w: Językowy obraz ciała, Gdańsk w: Językowy obraz ciała, Gdańsk
J. Maćkiewicz, 2006, Rozważania na temat czoła, w: Językowy obraz ciała, Gdańsk.
J. Maćkiewicz, 2006,Jak opisujemy mimikę (na przykładzie frazeologii w języku polskim i angielskim), w: Językowy obraz ciała, Gdańsk.
D. Filar, A. Głaz , 1996, Obraz ręki w języku polskim i angielskim w: Językowa kategoryzacja świata, red. R. Grzegorczykowa, A. Pajdzińska, Lublin.
D. Filar, 1998, „Ta dłoń może być garścią i może być pięścią” – obrazy językowo-kulturowe w ramie pojęciowej dłoni, w: J. Anusiewicz, J. Bartmiński (red.), Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne. „Język a kultura”, t.12, Wrocław.
J. Linde-Usiekniewicz, 1997, Określenia kształtu i wielkości części ludzkiego ciała w języku polskim i angielskim, w: R. Grzeggorczykowa, Z. Zaron (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa.
I. Kraśnicka-Wilk , 2001, Kognitywne schematy wyobrażeniowe leżące u podstaw frazeologizmów z leksemem głowa, Język Polski (LXXXI).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: