Dinozaur, mysz i morska gąbka. Historia amerykańskiej animacji 3002-KON2024K35
Program zajęć zbudowany jest wokół działalności artystycznej wybranych animatorów i animatorek:
1) Prehistoria amerykańskiej animacji: Winsor McCay
Podczas zajęć przyjrzymy się początkom animacji w USA, skupiając się na kluczowej roli Winsora
McCaya. Omówimy jego najważniejsze dzieła, analizując opracowane przez niego techniki
animacyjne i ich wpływ na kolejne pokolenia animatorów. Prześledzimy, w jaki sposób McCay
przekształcił komiksowe narracje w dynamiczne, ruchome obrazy.
2) Początki amerykańskiego filmu animowanego: Otto Messmer
W trakcie tych zajęć przyjrzymy się wczesnym latach amerykańskiego filmu animowanego, skupiając
się na postaci kota Felixa stworzonej przez Otto Messmera. Analiza obejmie eksplorację wkładu
Messmera w rozwój produkcji filmowej oraz wpływu jego bohatera na kulturę masową.
3) Rozwój technik i technologii animacji: Max i Dave Fleischer
Na kolejnym spotkaniu omówimy innowacje technologiczne i ewolucję narracji audiowizualnej
wprowadzone przez Maxa i Dave'a Fleischerów. Zajęcia będą obejmować analizę rotoskopii i jej
wpływu na animowany realizm na przykładzie flagowych postaci studia braci Fleischer: Betty Boop,
Popeye'a i Supermana.
4) Świt Animowanego Imperium: Walt Disney
Te zajęcia poświęcone będą początkom imperium Walta Disneya. Omówimy kluczowe innowacje
techniczne, takie jak wprowadzenie dźwięku, koloru i wieloplanu do animacji oraz ich efekt na
system produkcji filmowej.
5) Ukryte figury: Mary Blair i Retta Scott
Na tych zajęciach poznamy twórczość Mary Blair i Retty Scott, dwóch pionierskich animatorek w
Disney Studios. Omówimy ich wkład w estetykę i styl filmów Disneya, analizując ich wpływ na
wizualne i narracyjne aspekty takich filmów jak "Alicja w Krainie Czarów" i "Bambi".
6) Kontestatorzy niewinności: Tex Avery i Chuck Jones
Tematyka zajęć obejmie twórczość Texa Avery'ego i Chucka Jonesa, którzy wprowadzili nowy format
humoru wizualnego do amerykańskiego dyskursu animacji filmowej. Przenalizujemy najważniejsze
dzieła studia Warner Brothers, takie jak „Blitz Wolf”, "Duck Amuck" i "What’s Opera Doc?" w
kontekście przemian plastyki, narracji i ruchu stosowane do animowania obrazu.
7) Seks i przemoc na ekranie: Ralph Bakshi i Brenda Banks
Te zajęcia będą poświęcone będą animacji dla dorosłych. Skupimy się na efektach kolaboracji Ralpha
Bakshiego i Brendy Banks. Omówimy kontrowersyjne filmy takie jak "Fritz the Cat", „Heavy Traffic” i
„Coonskin”, które poruszały tematy seksu, przemocy i rasizmu. Analiza skupi się na wpływie tych
filmów na przemysł animacyjny oraz na odbiór społeczny animacji dla dorosłych w późniejszych
dekadach.
8) Estetyka i ekonomia animacji telewizyjnej: Hanna-Barbera
Podczas tych zajęć przyjrzymy się rozwojowi ograniczonej animacji telewizyjnej stosowanej przez
studio Hanna-Barbera. Omówimy popularne seriale takie jak "The Flintstones", „Jetsons” i "Scooby-
Doo" pod względem stosowanych technik oszczędzania czasu i kosztów produkcji oraz wpływ tych
produkcji na dalszy rozwój animacji telewizyjnej i amerykańską popkulturę.
9) Renesans księżniczek i złoczyńców: Andreas Deja
Tematyka tego spotkania obejmie renesans animacji studia Walta Disneya w latach 90-tych.
Analizować będziemy filmy takie jak „Mała Syrenka”, „Piękna i Bestia”, "Król Lew", "Alladyn" i
„Hercules”, koncentrując się na postaciach księżniczek i złoczyńców projekowane przez Andreasa
Deje. Omówimy wpływ tych filmów na współczesną animację oraz na ówczesną i późniejszą
(stereotypową) reprezentację kobiet i osób LGBTQ+.
10) Zwyciężcy i przegrani: Don Bluth
Na tych zajęciach omówimy karierę Dona Blutha, jego odejście ze studia Walta Disney’a i założenie
własnej firmy. Analizować będziemy jego filmy takie jak "Anastasia", „All Dogs Go to Heaven” czy "An
American Tail", skupiając się na proponowanych przez Blutha tematach, plastyce i dynamice,
organizowanych jako alternatywa wobec hegemonii stylu disneyowskiego.
11) Lalki, glina, plastelina: Henry Selick
Kolejne zajęcia będą poświęcone technice animacji poklatkowej, z naciskiem na twórczość Henry'ego
Selicka. Na podstawie filmu "The Nightmare Before Christmas" będziemy rozmawiać o technikach
animacji obiektu trójwymiarowego oraz rozważymy wpływ Selicka na dalszy rozwój animacji
poklatkowej.
12) Cyfrowe zabawki: John Lasseter
Podczas tych zajęć omówimy rozwój animacji komputerowej pod kierownictwem Johna Lassetera.
Analizować będziemy przełomowe filmy Pixara, takie jak "Toy Story" i "Finding Nemo", skupiając się
na technikach animacji komputerowej, narracji i innowacjach technologicznych.
13) Animacja non-stop: animatorzy ze studia Cartoon Network
Zajęcia te będą poświęcone pierwszym autorskim animacjom studia Cartoon Network. Omówimy
popularne serie takie jak "Laboratorium Dextera", „Atomówki”, „Johnny Bravo”, „Krowa i Kurczak”,
„Samurai Jack” i "Adventure Time", analizując unikalny styl tych produkcji oraz ich społeczny
kontekst.
14) Powrót absurdu: Stephen Hillenburg
Podczas tych zajęć przyjrzymy się twórczości Stephena Hillenburga i jego serialu "SpongeBob
Kanciastoporty". Omówimy, jak Hillenburg przywrócił absurdalny humor do animacji telewizyjnej po
roku 2000 oraz spróbujemy zrozumieć niesłabnącą popularność serialu, a także jego wpływ na
kulturę internetową.
15) Nowe pokolenie: Rebecca Sugar i Alex Hirsch
Ostatnie zajęcia będą poświęcone nowemu pokoleniu osób animujących, reprezentowanemu przez
Rebeccę Sugar i Alexa Hirscha. Omówimy ich twórczość, w tym serie "Steven Universe" i "Gravity
Falls", skupiając się na tematyce nienormatywnych tożsamości, międzygeneracyjnych przyjaźni i
rodziny patchworkowej. Analizować będziemy również, jak nowe pokolenie osób artystycznych
reaguje na zmiany polityczne w społeczeństwie amerykańskim przed, w trakcie i po prezydenturze
Donalda Trumpa.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Osoba studiująca zna i rozumie:
— Przebieg i znaczenie rozwoju technologiczno-estetycznego amerykańskiej animacji.
— Wkład indywidualnych twórców i twórczyń, konkretnych dzieł oraz studiów filmowych do historii
amerykańskiej animacji i szerszego dyskursu społecznego.
— Miejsce animacji w dzisiejszej kulturze audiowizualnej, włączając jej wpływ na kulturę popularną i
społeczne praktyki konsumpcji materiałów audiowizualnych.
Umiejętności
Osoba studiująca potrafi:
— Samodzielnie przeanalizować i zinterpretować elementy plastyczne, narracyjne i animowane
produkcji filmowych w kontekście kulturowym, politycznym i ekonomicznym.
— Zastosować krytyczne myślenie w ocenie treści zawartych w produkcjach animowanych.
— Wykorzystać zdobytą wiedzę w tworzeniu własnych materiałów krytycznych poświęconych
animowanym produkcjom filmowym, zarówno indywidualnie, jak i w grupie.
Kompetencje społeczne
Osoba studiująca jest gotowa do:
— Do współpracy z innymi uczestnikami zajęć w celu organizacji dyskusji, spotkań i warsztatów
poświęconych współczesnej kulturze audiowizualnej.
— Aktywnego uczestnictwa w lokalnym życiu kulturalnym poprzez angażowanie się w działania
promujące historię i społeczną rolę animacji.
— Propagowania wiedzy na temat historii animacji poprzez udział w różnych formach edukacji
społecznej i kulturalnej.
Kryteria oceniania
1. Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest regularne uczestnictwo w zajęciach. Osoba studiująca
ma możliwość nieobecności na dwóch zajęciach w semestrze, które mogą być usprawiedliwione lub
nieusprawiedliwione. Nieobecności od trzech do pięciu wymagają odrobienia na dyżurze
prowadzącego. Przekroczenie limitu pięciu nieobecności, nawet usprawiedliwionych, skutkuje
niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć. Osoby z Indywidualną Organizacją Studiów przyznaną przez
BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności do 50%.
2. Ocena z konwersatorium będzie oparta na zaangażowaniu osoby studiującej podczas zajęć,
uwzględniając udział w dyskusji (50%), oraz na przygotowaniu prezentacji na temat — wybranej
przez osobę studiującą — współczesnej amerykańskiej produkcji animowanej (filmu lub serialu),
nieomawianej wcześniej na zajęciach (50%).
3. Szacunkowy nakład pracy osoby studiującej: 3 ECTS (90h) - udział w zajęciach 30h (1 ECTS),
przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie zaliczenia 30h (1 ECTS);
4. Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w prezentacjach określają zapisy § 3 i 4
uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że
jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na
Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w
szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do
korekty i redakcji tekstów a także generowania tekstu i slajdów.
Literatura
Pełna lista lektur oraz filmografia zostaną udostępnione na początku semestru – z poniższej listy
lektur wybrane zostaną fragmenty, których znajomość będzie wymagana na zajęcia. Teksty będą
udostępniane na Google Classroom w formie elektronicznej.
Beck, Jerry. Outlaw Animation: Cutting-Edge Cartoons from the Spike and Mike Festivals. New York:
Harry N. Abrams, 2004.
Canemaker, John. Felix: The Twisted Tale of the World's Most Famous Cat. New York: Pantheon,
1991.
Canemaker, John. Winsor McCay: His Life and Art. New York: Harry N. Abrams, 2005.
Cawley, John. The Animated Films of Don Bluth. Glendale: Image Publishing, 1991.
Cohen, Karl F. Forbidden Animation: Censored Cartoons and Blacklisted Animators in America.
Jefferson: McFarland, 1997.
Crafton, Donald. Before Mickey: The Animated Film 1898-1928. Chicago: University of Chicago Press,
1993.
Crafton, Donald. The Fleischer Story. New York: Da Capo Press, 1992.
Erickson, Hal. Television Cartoon Shows: An Illustrated Encyclopedia, 1949 through 2003. Jefferson:
McFarland, 2005.
Jones, Chuck. Chuck Amuck: The Life and Times of an Animated Cartoonist. New York: Farrar, Straus
and Giroux, 1999.
McClean, Shilo T. Digital Storytelling: The Narrative Power of Visual Effects in Film. Cambridge: MIT
Press, 2007.
Pointer, Ray. The Art and Inventions of Max Fleischer: American Animation Pioneer. Jefferson:
McFarland, 2016.
Price, David A. The Pixar Touch: The Making of a Company. New York: Knopf, 2008.
Thomas, Frank, and Ollie Johnston. Disney Animation: The Illusion of Life. New York: Abbeville Press,
1981.
Wasko, Janet. Understanding Disney: The Manufacture of Fantasy. Cambridge: Polity Press, 2001.
Wells, Paul. Animation and America. New Brunswick: Rutgers University Press, 2002.
Wells, Paul. Stop Motion: Passion, Process and Performance. London: AVA Publishing, 2008.
Wells, Paul. Understanding Animation. New York: Routledge, 1998.
Holt, Nathalia. The Queens of Animation: The Untold Story of the Women Who Transformed the
World of Disney and Made Cinematic History. New York: Little, Brown and Company, 2019.
Sito, Tom. Ink & Paint: The Women of Walt Disney’s Animation. Berkeley: Disney Editions, 2017.
Smoodin, Eric. Disney Discourse: Producing the Magic Kingdom. New York: Routledge, 1994.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: