Słabe i mocne teorie teatru 3002-KON2020K21

Proponowane tematy:
Wprowadzenie: słabe i mocne
1. Witkacy, Wyspiański
Wstępny blok zajęć poświęcony Witkacemu i Wyspiańskiemu – dwóm postaciom za pośrednictwem których chcemy przyjrzeć się zarówno teatrowi polskiemu w XX i XXI wieku, jak i pokazać działanie słabych i mocnych teorii. Wśród omawianych zagadnień będzie teatr Jerzego Grzegorzewskiego i jego realizacje tekstów Witkacego i Wyspiańskiego.
2. Dziady
Należące do kanonu polskiego repertuaru Dziady prowokują do zadania pytania o ustanowienie tak zwanego paradygmatu romantycznego w polskim teatrze XX i XXI wieku. Wśród omawianych przedstawień będą spektakle Michała Zadary, Radosława Rychcika, Pawła Wodzińskiego, Pawła Miśkiewicza.
Obecność awangardy
Blok zajęć poświęcony sposobom istnienia awangardy w polskim teatrze. Jego celem jest przyjrzenie się temu, w jaki sposób awangarda była i jest ustanawiana na polskiej scenie w perspektywie „słabej” i „mocnej” teorii. Śledząc wcześniejsze realizacje tekstów Witkacego (Lupa, Kantor), będziemy zastanawiać się nad obecnością awangardowych tropów w teatrze, jak i nad funkcją awangardy i kontekstami, w jakich się pojawia. Przedmiotem zainteresowania będzie też ufundowanie dyskursu krytycznego (Puzyna) oraz naukowego (Degler, Sokół) wokół Witkacego jako wpisanie go w „mocną teorię” oraz próby mniej kanonicznych i konwencjonalnych interpretacji (Iwanczewska, Witkacy Transhumancja).
1. Jarzyna
Punktem wyjścia będzie tu Bzik tropikalny (reż. Grzegorz Jarzyna, 1997), spektakl będący zarówno inscenizacją tekstu autora należącego do kanonu awangardy, jak i ustanowiony jako początek „nowego teatru” w Polsce.
2. Lupa
Analizowane będą spektakle Krystiana Lupy Maciej Korbowa i Bellatrix (Jelenia Góra 1986, PWST Kraków 1993, Łaźnia Nowa/Teatr IMKA 2015).
3. Kantor
Przedmiotem zainteresowania w tej grupie zajęć będzie twórczość Tadeusza Kantora jako interpretatora Witkacego, lecz także jako artysty, którego twórczość mieści się w porządkach słabej i mocnej teorii.
4. Laskowska
Zajęcia poświęcone reżyserce awangardy. Prapremiery Witkacego (Wariat i zakonnica, W małym dworku, 1959) zrealizowane zostały przez Wandę Laskowską, podobnie jak prapremiera Kartoteki (1960).
5. Witkacy
Z perspektywy wypracowanej na poprzednich zajęciach, można się będzie przyjrzeć koncepcjom Witkacego i ich ustanawianiu.
Rewolucje
Blok zajęć poświęcony rewolucjom w polskim teatrze – od politycznych po społeczne i artystyczne. Będziemy wspólnie zastanawiać się nad znaczeniem motywu rewolucji w polskim teatrze i nad strategiami tworzenia rewolucyjnej podmiotowości w rozmaitych kontekstach historycznych przez wydarzenia artystyczne i krytykę teatralną.
1. Prześniona rewolucja
Punktem wyjścia będzie tu spektakl W imię Jakuba S. Moniki Strzępki (2011) i książka Andrzeja Ledera Prześniona rewolucja (2014).
2. Solidarność
Punktem wyjścia będą tu spektakle: Solidarność. Nowy projekt Pawła Wodzińskiego (2017), który jest rekonstrukcją I Zjazdu Delegatów NSZZ Solidarność w 1981 roku i powrotem do pytania o istotę tego ruchu społecznego oraz H. Jana Klaty (2004), spektakl grany w rozpadającej się Stoczni Gdańskiej.
3. Rewolucja kobiet
Punktem wyjścia będzie spektakl Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy Wiktora Rubina (2016), które wprowadzają w kontekst Czarnego Protestu z 2016 roku. Omówiona zostanie także działalność grup feministycznych (Teraz Poliż, Czarne Szmaty).
4. Wyzwolenie
Punktem wyjścia będą inscenizacje Wyzwolenia Konrada Swinarskiego (1974) i Krzysztofa Garbaczewskiego (2017). Pierwsze należące do kanonu historii polskiego teatru, drugie – w opinii recenzentów uznane za nieudane.
Polityczności
Blok zajęć poświęcony różnym rodzajom i różnym rozumieniom polityczności w teatrze – od spektakli interwencyjnych i komentujących wydarzenia polityczne, po takie, w których ujawniane są podmioty politycznego działania. Zajmiemy się sposobami wytwarzania przez teatr dyskursu politycznego, zastanowimy się nad politykami cielesności i widzialności wpisanymi w różne modele teatru. Interesować nas będą bardzo różne praktyki artystyczne – od współczesnej choreografii po Zeittheater – oraz towarzyszący im dyskurs krytyczny.
1. Polityka i polityczność
Punktem wyjścia będą dwie realizacje Szewców Witkacego – Szewcy u bram Jana Klaty (2007) i Szewcy Justyny Sobczyk (2017).
2. Profanacje
Zajęcia poświęcone „sztuce bluźnierczej”. Punktem wyjścia będą Klątwa Olivera Frljicia (2017) oraz niedoszła do skutku prezentacja Golgoty Picnic Rodrigo Garcii na Festiwalu Malta (2014).
3. Taniec i choreografia
Taniec i choreografia zostaną przedstawione jako performatywne formy kształtujące i problematyzujące polityki cielesności i normatywności: od tradycji baletowej, przez teatr ruchu aż po choreografię eksperymentalną.
4. Teatr amatorski, studencki, off
Na zajęciach przedstawione zostaną modele teatru, które z założenia nie wpisują się w istniejący w polskim teatrze system funkcjonowania instytucjonalnego. Wpisują się one zasadniczo w słabe teorie, kształtując alternatywne i niekonwencjonalne strategie działania politycznego.
5. Teatr robotniczy
Zajęcia poświęcone tradycji teatru robotniczego – od czasów międzywojennych i działalności Witolda Wandurskiego czy Antoniny Sokolicz, lecz także spektakli proletariackich Schillera, przez przemiany formuły teatru robotniczego w PRL i emblematyczną Brygadę szlifierza Karhana Dejmka (1949).
Kondycja aktora-aktorki
Blok zajęć poświęcony „sztuce aktorskiej”. To jedna z najbardziej ugruntowanych kategorii teatrologicznych. Wśród omawianych zagadnień znajdzie się zarówno sama praktyka aktorska, jak i język jej opisu, który – podobnie jak dydaktyka w szkołach artystycznych – kształtuje normatywność. Będzie tu też miejsce na dyskusje na temat instytucjonalnych ram funkcjonowania aktorek i aktorów.
1. Aktorka
Punktem wyjścia będzie monolog Klary Bielawki z Klątwy Olivera Frljicia (2017) na temat traktowania kobiet w teatrze krytycznym.
2. Ciało-słowo-głos
Zajęcia poświęcone normatywizacji ról męskich i kobiecych w dyskursie recenzenckim i badawczym.
3. Płeć performera
Zajęcia, dla których punktem wyjścia jest artykuł Płeć performera (2010) i dyskusja wokół niego.
4. Akt całkowity
Punktem wyjścia będzie tu Książę – spektakl dokamerowy Karola Radziszewskiego (2014) i Książę Niezłomny Jerzego Grotowskiego (1965).
5. Artysta w pracy
Punktem wyjścia jest książka Bojany Kunst na temat prekaryzacji zawodów artystycznych.