Posthumanizm, transhumanizm: idee i ruchy społeczne 3002-KON2019K51
Zajęcia poświęcone będą prezentacji i analizie współczesnych idei post- i transhumanistycznych oraz ich związków działaniami ruchów społecznych. Przyjrzymy się różnym formom refleksji o paradygmacie antropocentrycznym, prowadzącym do jego zanegowania lub wzmocnienia. W programie zajęć przewidziane są między innymi takie tematy jak: związki ideologii politycznych i religijnych oraz utopijnych koncepcji społecznych z post- i transhumanizmem, koncepcje etyczne post- i transhumanizmu, strategie ruchów ekologii „głębokiej” i „płytkiej”, studia nad zwierzętami (animal studies) oraz roślinami, antropologia rzeczy i nowy materializm, studia nad nauką i techniką oraz aplikacje teorii aktora-sieci.
Analizę tekstów uzupełnią warsztaty z zaproszonymi gośćmi, aktywistami ruchów społecznych. Studenci/tki są zachęcani do współtworzenia programu zajęć i warsztatów.
Program z datami, zagadnieniami i literaturą przedmiotu umieszczony będzie w katalogu: https://www.dropbox.com/sh/sijefqn2f0ckvhv/AAAU8gZcqEW15cwAlpvS4Mxpa?dl=0
Wstępna lista proponowanych gości (organizacje):
– Pracownia na rzecz Wszystkich Istot (ekologia głęboka)
– Wspólnota Międzygatunkowa (posthumanizm naukowo-religijny)
– Greenpeace, WWF (World Wide Fund for Nature), Fundacja Międzynarodowy Ruch na rzecz Zwierząt Viva! (ruchy ekologii „płytkiej”)
– Antropozoologia (prezentacja nowego kierunku studiów UW)
– Postwzrost/Agroekologia – Nyeleni Polska (alternatywy ekologiczno-gospodarcze)
– Ruch Raeliański (religijny transhumanizm)
– Polskie Stowarzyszenie Transhumanistyczne (transhumanizm inspirowany nauką i fantastyką naukową)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
Po ukończonym kursie zajęć student/studentka:
– potrafi zastosować narzędzia antropologiczne do analizy nowych nurtów w refleksji humanistycznej oraz działań nowych ruchów społecznych
– potrafi wskazać ideologiczne uwarunkowania koncepcji post- i transhumanistycznych
– potrafi refleksyjnie i z poczuciem odpowiedzialności za dobro wspólne zabierać głos w debacie publicznej na temat przewartościowań paradygmatu antropocentrycznego.
Kryteria oceniania
Zaliczenie: na podstawie obecności i aktywności podczas zajęć (udział w dyskusji, współorganizowanie warsztatów). Jedna nieusprawiedliwiona nieobecność pozostaje bez wpływu na ocenę, więcej nieobecności nieusprawiedliwionych to niższa ocena. Nieobecności usprawiedliwić można wyłącznie za pomocą formy pisemnej (zwolnienia, zaświadczenia). Osoby, które opuściły 50% i więcej zajęć (niezależnie od przyczyny) w celu zaliczenia zajęć muszą przystąpić do kolokwium ustnego, którego zakres obejmuje całość programu. Osoby, które będą nieusatysfakcjonowane oceną wystawioną na podstawie aktywności podczas zajęć, mogą przystąpić do kolokwium ustnego, którego zakres jest ustalany z prowadzącą.
Literatura
Wstępna lista proponowanych lektur (wybór z listy zostanie uzgodniony ze studentami):
– Baratay É., Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, przeł. P. Tarasewicz, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk 2014.
– Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
– Bednarek J., Życie, które mówi. Nowoczesna wspólnota i zwierzęta, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
– Bińczyk J., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
– Braidotti R., Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
– Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 1: Aspekt posthumanistyczny i transhumanistyczny, red. J. Tymieniecka-Suchanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
– Deval B., Sessions G., Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy, tłum. Elżbieta Margielewicz, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1995, r. Ekologia głęboka
– Donaldson S., Kymlicka W., Zoopolis. Teoria polityczna praw zwierząt, przeł. M. Wańkowicz, M. Stefański, Oficyna 21, Warszawa 2018.
– Habermas J., Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, przeł. M. Łukasiewicz, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
– Haraway D., Manifest gatunków stowarzyszonych, w: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A Gajewska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012, http://ewa.home.amu.edu.pl/Haraway,%20Manifest%20gatunkow%20stowarzyszonych.pdf.
– Haraway D., Staying with the Trouble. Making Kin in the Chthulucene, Duke University Press Duke University Press, Durham, Londyn 2016.
– Ilnicki R., Bóg cyborgów. Technika i transcendencja, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych, Poznań 2011, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/4779/1/Rafal_Ilnicki.pdf.
– Latour B., Dajcie mi laboratorium, a poruszę świat, przeł. K. Abriszewski, Ł. Afeltowicz, „Teksty Drugie”, nr 1-2/2009, s. 163-192, http://www.bruno-latour.fr/sites/default/files/downloads/12-GIVE-ME-A-LAB-POLONAIS_0.pdf.
– Latour B., Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. M. Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.
– Latour B., Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, przeł. A. Czarnacka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009.
– Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Abriszewski, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2010.
– Latour B., Technologia jako utrwalone społeczeństwo, przeł. Ł. Afeltowicz, „Avant”, nr 1/2013, s. 17-48 (online).
– Latour B., Wizualizacja i poznanie: zarysowywanie rzeczy razem, przeł. A. Derra, M. Frąckowiak, „Avant” nr T/2012, s. 207-257 (online).
– Linzey A., Teologia zwierząt, przeł. W. Kostrzewski, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.
– Nowak A. W., Wyobraźnia ontologiczna. Filozoficzna (re)konstrukcja fronetycznych nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2016.
– Nowak A. W, Abriszewski K., Wróblewski M., Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016, https://repozytorium.umk.pl/handle/item/4696.
– Olsen B., W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. B. Shallcross, Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, Warszawa 2013.
– Posłuszna E., Ekstremizm ekologiczny. Źródła, przejawy, perspektywy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
– Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, red. A. Zybertowicz, M. Gurtowski, K. Tamborska, M. Trawiński, J. Waszewski, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2015.
– Sepczyńska D., Transhumanizm. Spotkanie z utopią, w: D. Kotuła, A. Piórkowska, A. Poterała, Narracje postkryzysowe w humanistyce, Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, Olsztyn 2014, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/7629
– Singer P., Etyka praktyczna, przeł. A. Sagan, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2003.
– Singer P., O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.
– Singer P., Wyzwolenie zwierząt, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.
– Tsing A. L., The Mushroom at the End of the World. On the Possibility of Life in Capitalist Ruins, Princeton University Press, Princeton and Oxford 2015.
– „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”, http://www.journals.us.edu.pl/index.php/ZOOPHILOLOGICA/index
– Zwierzęta, gender i kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna, red. A. Barcz, M. Dąbrowska, E-naukowiec, Lublin 2014, http://e-naukowiec.eu/wp-content/uploads/2014/11/Zwierzeta_gender_kultura-red.-A.Barcz-M.Dabrowska.pdf.
– Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. A. Barcz, D. Łagodzka, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: