Historia kultury amerykańskiej 3002-HKOAMF2C
Przestrzeń jest w kulturze amerykańskiej tak często mitologizowana – w wyobrażeniu „nowego świata”, „pogranicza” czy bezkresnej drogi – że uczynienie jej ramą dla refleksji o tej kulturze wydaje się w pełni zasadne. Korzystając z tej ramy, będziemy jednak mogli podjąć szereg szczegółowych problemów, takich jak zagadnienie płci, rasy i klasy, kwestia
kształtowania się różnych odmian amerykańskiej tożsamości, problem religii, rodziny czy specyficznego dla kultury amerykańskiej mistycyzmu, oraz różne sposoby rozumienia roli USA w perspektywie globalnej.
Spis szczegółowych zagadnień
Plantacja
plantacja jako amerykański mit i jego dekonstrukcje; instytucja niewolnictwa i jej następstwa dla kultury amerykańskiej; wyobrażenie plantacji z perspektywy właścicieli i przymusowych pracowników; kształtowanie się wspólnoty na plantacji; problem rasy i płci wobec plantacji.
Miasto
Ameryka miast i Ameryka prowincji (przemiany wyobrażeń); rozkwit i upadek amerykańskich miast (od pasa stali do pasa rdzy); Nowy Jork jako miasto-symbol XX wieku; Nowy Jork i sztuka nowoczesna; Detroit i historia upadku miasta.
Przedmieście
suburbia jako szczególna przestrzeń powojennej Ameryki; wspólnoty i tożsamości przedmieścia; przedmieścia wobec rasy, klasy i płci; rodzina nuklearna; miasta-przedmieścia: ład przestrzenny i jego zaburzenia.
Droga
mit drogi i mit pogranicza w kulturze amerykańskiej; drogi i bezdroża; kino drogi – najważniejsze przykłady; mistycyzm wędrówki w kulturze amerykańskiej.
Pustynia
Pustynia i bezdroże wobec antropologii przestrzeni w USA; pustynia jako miejsce testów atomowych; ożywianie pustyni – pustynne miasta.
Fatamorgana
medialna historia USA; Ameryka jako miejsce produkcji obrazów; pojęcie symulakru i hiperrzeczywistości wobec kultury amerykańskiej (Baudrillard, Eco).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Osoba studiująca zna i rozumie:
- w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury amerykańskiej od połowy XIX wieku do czasów współczesnych
- dynamikę przemian społeczno-kulturowo-obyczajowych w USA w kontekście najważniejszych wydarzeń historycznych tego okresu;
- funkcjonowanie pojęć płci, rasy i klasy w kulturze amerykańskiej okresu nowoczesnego i ponowoczesnego
- miejsce i rolę Stanów Zjednoczonych na mapie kulturowej świata, ze szczególnym uwzględnieniem Europy
UMIEJĘTNOŚCI
Osoba studiująca potrafi:
- wykorzystać wiedzę na temat kultury amerykańskiej, by samodzielnie opracować problemy badawcze będące punktem wyjścia do prezentacji zajęciowej;
- wykorzystać zdobytą w czasie zajęć wiedzę i umiejętności, by w pracy samodzielnej i grupowej oraz pisemnej pracy zaliczeniowej analizować i interpretować wybrane praktyki i teksty kultury amerykańskiej, uwzględniając szerszy kontekst historyczny, społeczny i polityczny;
- posługiwać się narzędziami teoretycznymi wprowadzonymi podczas zajęć do analitycznej i interpretacyjnej pracy z wybranymi tekstami kultury amerykańskiej, również w perspektywie porównawczej i transkulturowej;
- zabierać głos w dyskusji i formułować pytania, wykorzystując wiedzę zdobytą podczas zajęć oraz czerpaną z dodatkowej literatury naukowej;
- samodzielnie rozwijać swoją wiedzę i zainteresowania dotyczące kultury amerykańskiej.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Osoba studiująca jest gotowa do:
- weryfikacji i rozwijania posiadanej wiedzy na temat wybranych aspektów kultury amerykańskiej oraz krytycznej oceny przekonań opartych na stereotypach rasowych i narodowych;
- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury amerykańskiej - zarówno historycznych, jak i współczesnych;
- dostrzegania wagi refleksji historycznokulturowej dla rozumienia procesów zachodzących we współczesnej kulturze i życiu społecznym w Stanach Zjednoczonych;
- analizowania różnic międzykulturowych ze zrozumieniem i empatią.
Kryteria oceniania
Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u prowadzącej. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach (30%) skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć - jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50%.
Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie uczestnictwa w zajęciach ( aktywność i ewentualne przygotowanie krótkiej prezentacji osadzonej w tematyce zajęć i uzgodnionej z prowadzącą - 30%) oraz egzaminu ustnego w sesji letniej (70%). Zakres egzaminu ustnego obejmował będzie wszystkie tematy i lektury omawiane na zajęciach.
Szacunkowy nakład pracy osoby uczestniczącej w zajęciach: udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie do egzaminu końcowego 30h (1 ECTS). Łącznie 90h (3 ECTS).
Literatura
Wszystkie teksty udostępniane będą osobom uczestniczącym w zajęciach w formie cyfrowej na platformie Google Classroom.
Przykładowa bibliografia (wszystkie teksty będą udostępniane w formie cyfrowej na platformie Classroom. Na egzaminie obowiązuje znajomość tekstów omawianych na zajęciach):
Jessica Bruder, "Nomadland. W drodze za pracą" Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020 (fragmenty)
Octavia Butler, "Kindred". Headline 2018 (fragmenty)
Angela Davis, "Pokłosie niewolnictwa i nowe kryteria kobiecości" w: tejże "Kobiety, rasa, klasa", Karakter, Kraków 2022
Umberto Eco, "Podróż do hiperrealności" w: tegoż "Semiologia życia codziennego", Czytelnik, Warszawa 1999
Betty Friedan, "Problem, który nie ma nazwy" oraz "Bohaterka: szczęśliwa pani domu" w: Tejże "Mistyka kobiecości", Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2015
Serge Gilbaut, "Jak Nowy Jork ukradł ideę sztuki nowoczesnej: ekspresjonizm abstrakcyjny, wolność i zimna wojna", Hotel Sztuki, Warszawa 1992 (fragmenty)
Peter Bacon Hales, "Bombing the West, 1951" w: Tegoż "Outside the Gates of Eden: The Dream of America from Hiroshima to Now", University of Chicago Press, Chicago and London 2014
Jack Kerouac, "Włóczędzy dharmy", Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2006 (fragmenty)
Claude Levi-Strauss, "Nowy Jork pre- i postfiguratywny", w tegoż "Spojrzenie z oddali", PIW 1993
Toni Morrison, "Umiłowana", Świat Książki, Warszawa 1996 (fragmenty)
Kenneth M. Stampp, "The Peculiar Institution: Slavery in the Ante-Bellum South", Vintage, New York 1989 (fragmenty)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: