Historia kultury amerykańskiej 3002-HKOAMF2C
Przestrzeń jest w kulturze amerykańskiej tak często mitologizowana – w wyobrażeniu „nowego świata”, „pogranicza” czy bezkresnej drogi – że uczynienie jej ramą dla refleksji o tej kulturze wydaje się w pełni zasadne. Korzystając z tej ramy, będziemy jednak mogli podjąć szereg szczegółowych problemów, takich jak zagadnienie płci, rasy i klasy, kwestia
kształtowania się różnych odmian amerykańskiej tożsamości, problem religii, rodziny czy specyficznego amerykańskiego mistycyzmu, oraz różne sposoby rozumienia roli USA w perspektywie globalnej.
Spis szczegółowych zagadnień
Plantacja
plantacja jako amerykański mit i jego dekonstrukcje; wyobrażenie plantacji z perspektywy właścicieli i przymusowych pracowników; kształtowanie się wspólnoty na plantacji; kompleks plantacji; ucieczka, odejście i powrót na plantację
Miasto
Ameryka miast i Ameryka prowincji (przemiany wyobrażeń); rozkwit i upadek amerykańskich miast (od pasa stali do pasa rdzy); Nowy Jork jako miasto-symbol XX wieku; Nowy Jork i sztuka nowoczesna; miejskie rewolucje: miasto postindustrialne, miasto antykapitalistyczne.
Przedmieście
suburbia jako szczególna przestrzeń powojennej Ameryki; wspólnoty i tożsamości przedmieścia; przedmieścia wobec rasy, klasy i płci; rodzina nuklearna; miasta-przedmieścia: ład przestrzenny i jego zaburzenia.
Droga
mit drogi i mit pogranicza w kulturze amerykańskiej; drogi i bezdroża; kino drogi – najważniejsze przykłady; mistycyzm wędrówki w kulturze amerykańskiej.
Pustynia
Pustynia i bezdroże wobec antropologii przestrzeni w USA; pustynia jako miejsce testów atomowych; ożywianie pustyni – pustynne miasta.
Fatamorgana
historia kina w Hollywood; kino w Ameryce i Ameryka w kinie; medialna historia USA; symulakry i symulacja (Baudrillard, Eco) wobec kultury amerykańskiej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Osoba studiująca zna i rozumie:
- w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury amerykańskiej od połowy XIX wieku do czasów współczesnych
- dynamikę przemian społeczno-kulturowo-obyczajowych w USA w kontekście najważniejszych wydarzeń historycznych tego okresu;
- funkcjonowanie pojęć płci, rasy i klasy w kulturze amerykańskiej okresu nowoczesnego i ponowoczesnego
- miejsce i rolę Stanów Zjednoczonych na mapie kulturowej świata, ze szczególnym uwzględnieniem Europy
UMIEJĘTNOŚCI
Osoba studiująca potrafi:
- wykorzystać wiedzę na temat kultury amerykańskiej, by samodzielnie opracować problemy badawcze będące punktem wyjścia do prezentacji zajęciowej;
- wykorzystać zdobytą w czasie zajęć wiedzę i umiejętności, by w pracy samodzielnej i grupowej oraz pisemnej pracy zaliczeniowej analizować i interpretować wybrane praktyki i teksty kultury amerykańskiej, uwzględniając szerszy kontekst historyczny, społeczny i polityczny;
- posługiwać się narzędziami teoretycznymi wprowadzonymi podczas zajęć do analitycznej i interpretacyjnej pracy z wybranymi tekstami kultury amerykańskiej, również w perspektywie porównawczej i transkulturowej;
- zabierać głos w dyskusji i formułować pytania, wykorzystując wiedzę zdobytą podczas zajęć oraz czerpaną z dodatkowej literatury naukowej;
- samodzielnie rozwijać swoją wiedzę i zainteresowania dotyczące kultury amerykańskiej.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Osoba studiująca jest gotowa do:
- weryfikacji i rozwijania posiadanej wiedzy na temat wybranych aspektów kultury amerykańskiej oraz krytycznej oceny przekonań opartych na stereotypach rasowych i narodowych;
- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury amerykańskiej - zarówno historycznych, jak i współczesnych;
- dostrzegania wagi refleksji historycznokulturowej dla rozumienia procesów zachodzących we współczesnej kulturze i życiu społecznym w Stanach Zjednoczonych;
- analizowania różnic międzykulturowych ze zrozumieniem i empatią.
Kryteria oceniania
Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u prowadzącej. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach (30%) skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć - jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50%.
Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie uczestnictwa w zajęciach (przygotowanie na zajęcia krótkiej prezentacji osadzonej w tematyce zajęć i uzgodnionej z prowadzącą - 30%) oraz egzaminu ustnego w sesji letniej (70%). Zakres egzaminu ustnego obejmował będzie wszystkie tematy i lektury omawiane na zajęciach.
Szacunkowy nakład pracy osoby uczestniczącej w zajęciach: udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie do egzaminu końcowego 30h (1 ECTS). Łącznie 90h (3 ECTS).
Literatura
Wszystkie teksty udostępniane będą osobom uczestniczącym w zajęciach w formie cyfrowej na platformie Google Classroom.
Wybrana teksty:
James Baldwin, "Zapiski syna tego kraju", Wydawnictwo Karakter, Kraków 2019, ss. 117-148.
Octavia Butler, "Kindred". Headline 2018 (fragmenty)
Angela Davis, "Pokłosie niewolnictwa i nowe kryteria kobiecości" w: tejże "Kobiety, rasa, klasa", Karakter, Kraków 2022
Umberto Eco, "Podróż do hiperrealności" w: tegoż "Semiologia życia codziennego", Czytelnik, Warszawa 1999
Betty Friedan, "Bohaterka: szczęśliwa pani domu" w: Tejże "Mistyka kobiecości", Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2015
Ken Kesey, "Lot nad kukułczym gniazdem", PWN, Warszawa 1991 (fragmenty)
Jack Kerouac, "Włóczędzy dharmy", Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2006 (fragmenty)
Claude Levi-Strauss, "Nowy Jork pre- i postfiguratywny", w tegoż "Spojrzenie z oddali", PIW 1993
Nicholas Mirzoeff, "Prawo do patrzenia" w: "Antropologia kultury wizualnej", WUW, Warszawa 2012
Toni Morrison, "Umiłowana", Świat Książki, Warszawa 1996 (fragmenty)
Wybrane obrazy i filmy (fragmenty będą pokazywane podczas zajęć)
Michelangelo Antonioni, "Zabirskie Point" 1970
Edward Hopper, wybrane obrazy
Jim Jarmush, "Nieustające wakacje" (1980), "Mystery train" (1989)
Barry Jenkins, "Kolej podziemna" (serial, 2021)
Roland Joffé, "Projekt Manhattan" 1989
Jonas Mekas, wybrane filmy
Mike Newell, "Uśmiech Mony Lizy", 2003
Christopher Nolan, "Oppenheimer" 2023
Jordan Peele, "Uciekaj!" 2017
Jackson Pollock, wybrane obrazy
Quentin Tarantino, "Pewnego razu... w Hollywood"
Hope Tucker, "Handful of Dust", 2013
Andy Warhol, wybrane prace
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: