Inne ciała 3002-2KON2025K7
Pojęcie cielesności nienormatywnej zakłada istnienie pewnej normy regulującej społecznie akceptowane reprezentacje ciała, opierającej się na pojęciu ciała uniwersalnego i służącej podtrzymywaniu tego ideologicznego konstruktu, jakim w efekcie staje się „ciało”. Prowadzi to do wykluczenia i stygmatyzacji wszystkich tych typów cielesności i sposobów jej doświadczania, które się w tej normie nie mieszczą. Widowisko, teatr czy performans, a także sztuki wizualne czy film mogą służyć zarówno wytwarzaniu i podtrzymywaniu podziału na „my” i „inni” (monstra, dziwolągi, odmieńcy), jak też stać się przestrzenią renegocjacji granic i odzyskiwania ciała w całej jego różnorodności i odmienności wymykającej się
uniwersalizującej siatce dyskursu.
Wychodząc od kategorii "niezwykłych ciał" wprowadzonej przez pionierkę krytycznych studiów o niepełnosprawności Rosemarie Garland-Thomson i takich widowisk, jak cyrk, jarmarki osobliwości czy freak shows, które szczyt popularności zyskały w drugiej połowie XIX w., przyjrzymy się przede wszystkim współczesnym zjawiskom i praktykom poddającym krytycznej refleksji kwestię odmienności fizycznej, czy szerzej – psychofizycznej.
Przedmiotem szczególnego zainteresowania będzie niepełnosprawność we współczesnym teatrze i performansie, a punktem odniesienia - krytyczne studia o niepełnosprawności i ich przecięcie z teorią queerową.
Zajęcia zorganizowane będą wokół następujących zagadnień:
- pojęcie normy i nienormatywności w kulturze
- krytyczne studia o niepełnosprawności
- teoria queer a teoria crip
- niepełnosprawność a tożsamość
- pułapki reprezentacji
- niepełnosprawność i queer w teatrze, performansie tańcu
- estetyka niepełnosprawności? sztuka i film
- crip po polsku
- różnica, różnorodność i odmienność
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Osoba studiująca:
- zna i rozumie w stopniu pogłębionym współczesne teorie tożsamości rozwijane na gruncie studiów o niepełnosprawności i teorii queerowych, stanowiące podstawę aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych.
- potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z rozmaitych źródeł dotyczące reprezentacji odmienności i różnorodności w kulturze, a także interpretować zjawiska i praktyki związane z niepełnosprawnością i odmiennością, uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny;
- jest gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści na temat niepełnosprawności, a także do przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodności psychofizycznej i jej przejawów w kulturze
oraz dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla rozumienia sytuacji grup marginalizowanych
Kryteria oceniania
1. Podstawowym warunkiem zaliczenia konwersatorium jest uczestniczenie w zajęciach. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w każdym semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez osobę prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach (30%) w semestrze skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia. Jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50% w semestrze.
2. Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie aktywności na zajęciach w postaci zabierania głosu w dyskusji lub uczestniczenia w dyskusji w grupach (50%) oraz przygotowania krótkiej prezentacji w wybranej formie (prezentacja ustna lub pisemna) wykorzystującej materiał z zajęć do interpretacji wybranego przez siebie zagadnienia badawczego (50%).
3.Szacunkowy nakład pracy osoby studiującej: 3 ECTS (90h) - udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie zaliczenia 30h (1 ECTS);
4. Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji tekstów.
Literatura
Wszystkie teksty omawiane na zajęciach będą udostępniane przez prowadzącą na platformie Classroom.
Podstawowa literatura:
1. Garland-Thomson Rosemarie, "Gapienie się, czyli o tym, jak patrzymy i jak prezentujemy siebie innym", Fundacja Teatr 21, Warszawa 2020 (fragmenty).
2. "Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie", wybór i opracowanie E. Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2017. (fragmenty)
3. Kaffer Alison, „Feminist, Queer, Crip”, Bloomington 2013 (fragmenty).
4. Garland Thomson Rosemarie, "Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze", Fundacja Teatr 21, Warszawa 2020 (fragmenty).
5. Davis Lennard, "Ustanawianie normy”, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2022 (fragmenty).
6. Siebers Tobin, "Estetyka niepełnosprawności", Fundacja Teatr 21, Warszawa 2024. (fragmenty)
7. "Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu", red. Ewelina Godlewska- Byliniak, Justyna Lipko-Konieczna, Fundacja Teatr 21, Biennale Warszawa, Warszawa 2018 (fragmenty).
8. McRuer Robert, „Crip Theory: Cultural Signs of Queerness and Disability”, New York, London 2006 (fragmenty).
9. Eli Clare, Wspaniała niedoskonałość, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2024. (fragmenty)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: