Pisanie zwrotu ludowego 3002-2KON2025K12
Przedmiot ma na celu wprowadzenie osób studenckich w zagadnienia związane z tzw. „zwrotem ludowym” – nurtem współczesnej humanistyki i literatury, który skupia się na doświadczeniach klas ludowych, pamięci zapomnianych grup społecznych, historii mówionej oraz perspektywach oddolnych. Kurs łączy refleksję teoretyczną z praktyką twórczą. Osoby studenckie analizują wybrane teksty reprezentujące zwrot ludowy w literaturze faktu, reportażu, eseistyce oraz prozie. Jednocześnie uczestnicy uczą się własnego pisania, czerpiąc inspiracje z metod pracy z pamięcią lokalną, archiwami rodzinnymi, historią oralną oraz etnografią zaangażowaną.
1. Wprowadzenie: czym jest zwrot ludowy?
2. Lud i klasa – pojęcia i napięcia
3. Historia pisana z dołu
4. Etyka reprezentacji
5. Pisanie o własnych korzeniach
6. Perspektywa miejsca
7. Opowieść mówiona - rekonstrukcja i wyobraźnia
8. Zwrot ludowy w mediach i kulturze
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
1. Osoba studencka zna genezę, główne założenia oraz konteksty teoretyczne zwrotu ludowego w humanistyce i literaturze.
2. Zna kluczowe pojęcia związane z analizą klasowości, pamięci zbiorowej, mikrohistorii oraz historii mówionej.
3. Zna strategie narracyjne wykorzystywane w literaturze oddolnej, reportażu ludowym i praktykach pisania z perspektywy grup marginalizowanych.
Umiejetności:
1. Analizować teksty literackie i reportażowe z perspektywy zwrotu ludowego, uwzględniając ich kontekst społeczny i historyczny.
2. Prowadzić podstawowe badania terenowe (wywiady, historia oralna, obserwacja) oraz korzystać z archiwów prywatnych i społecznych.
3. Tworzyć własne teksty pisarskie (proza, mikroreportaż, esej) oparte na materiale oddolnym i lokalnym.
Kompetencje społeczne:
1. Refleksyjnego i odpowiedzialnego podejścia do materiałów biograficznych oraz relacji z osobami uczestniczącymi w badaniach.
2. Krytycznej oceny ról społecznych i klasowych w procesach kulturowych oraz własnej pozycji w relacji badacz–opisywany podmiot.
Kryteria oceniania
Podstawowym warunkiem zaliczenia
semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u
prowadzącej/prowadzącego zajęcia. Osoba studiująca ma prawo do dwóch
usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca
od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez
osobę prowadzącą zajęcia. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu
zajęciach skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć - jedynie osoby z przyznaną
Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit
nieobecności, jednak nie więcej niż do 50%”.
Projekt może być zaliczony na podstawie:
1. Projekt twórczy
Tekst 8–12 stron inspirowany zwrotem ludowym, oparty na materiale oddolnym (oral history, pamięć miejsca, mikrohistoria) lub inna forma twórcza.
Lub:
2. Esej analityczny
4–6 stron – krytyczna analiza wybranego tekstu z zakresu zwrotu ludowego.
Obowiązuje jedna wybrana forma.
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach
dyplomowych, pisemnych pracach zaliczeniowych i prezentacjach określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty i redakcji tekstu.
Literatura
Zbigniew Rokita, Aglo. Banką po Śląsku, Znak 2025
Aneta Prymaka-Oniszk, Kamienie musiały polecieć, Czarne, Wołowiec 2024
Grażyna Kubica-Heller, Śląskość i protestantyzm. WUJ, Kraków 2011
Antonina Tosiek, Przepraszam za brzydkie pismo, Czarne, Wołowiec 2025
Joanna Kuciel0Frydrysiak, Chłopki, Marginesy 2023
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: