Historia kultury polskiej - XX wiek - obraz 3002-1L1HKPO3COZ

I Wiek kina
projekcja: "Kinema", reż. Stanisław Różewicz (1995)
zagadnienia: film dokumentalny i film fikcji jako źródła historyczne – problemy rejestracji i inscenizacji - film a zbiorowa świadomość i wyobraźnia - początki kina na ziemiach polskich - przemiany percepcji i recepcji filmu - film a inne sztuki - uniwersalność i lokalność medium filmowego – „kino zmienia obraz świata”

II Gdzie leży Polska?
projekcja: "Zezowate szczęście", reż. Andrzej Munk (1959)
zagadnienia: miejsce Polski w Europie – wpływ tradycji romantycznej na XX-wieczną mentalność – świadomość indywidualna a świadomość zbiorowa Polaka – „mentalność straumatyzowana” – walka o wolność jako fundament polskości – kino jako współczesna mitologia

III Socjalizm, patriotyzm, nacjonalizm
projekcja: "Gorączka", reż. Agnieszka Holland (1980)
zagadnienia: 1905 – rewolucja czy powstanie - narodziny socjalizmu na ziemiach polskich - myśl narodowa; jej źródła i konteksty międzynarodowe – kształtowanie się tożsamości narodowej, klasowej i politycznej: różne emancypacje – narodziny i rola inteligencji polskiej – kulturalizm jako postawa społeczna

IV Emancypacja
projekcja: "Dziewczęta z Nowolipek", reż. Barbara Sass (1985)
zagadnienia: emancypacja kobiet – jej tło społeczne, polityczne i obyczajowe – rewolucja 1905 roku jako zaczyn przekształceń społecznych – konteksty zagraniczne emancypacji kobiet – emancypacja obyczajowa jako postulat Zofii Nałkowskiej

V Wiek XX
projekcja: "Austeria", reż. Jerzy Kawalerowicz (1982)
zagadnienia: przemiany sztuki na początku XX wieku – pojęcia: emancypacja, awangarda, modernizm – I wojna światowa i jej wpływ na mapę społeczną, polityczną i kulturalną świata

VI Obraz miasta: awangarda i ekspresjonizm
projekcja: filmy krótkie Légera, René Claira / "Mocny człowiek", reż. Henryk Szaro (1929)
zagadnienia: awangarda polska w dwudziestoleciu międzywojennym - związki kina z awangardą - sztuka filmowa - fotomontaż jako forma epoki – wpływ ekspresjonizmu niemieckiego na kino polskie – START i jego rola w filmie międzywojennym

VII W cieniu "Trędowatej": kultura popularna
projekcja: "Czy Lucyna to dziewczyna?", reż. Juliusz Gardan (1934)
zagadnienia: seksualność i ciało jako wehikuły indywidualności - kino jako „widzialność obcowania człowieka z materią” - rola kina w upowszechnieniu wyglądów - kino a demokratyzacja obyczajów - formuła melodramatu - gwiazda – kultura popularna Dwudziestolecia – kinematografia Dwudziestolecia

VIII W poczuciu nadchodzącej katastrofy
projekcja: "Pożegnanie jesieni", reż. Mariusz Treliński (1990)
zagadnienia: katastrofizm 20-lecia i katastrofizm Witkacego – ich wpływ na nastroje społeczne w przeddzień wybuchu II wojny światowej – różnice pokoleniowe i narodowościowe i ich wpływ na stosunek do wojny – wizje apokaliptyczne i ironiczny dystans – życie codzienne w przedwojennej Warszawie

IX Propaganda i wojenna codzienność
projekcja: "Zakazane piosenki", reż. Leonard Buczkowski (1948)
zagadnienia: dokumentacja wydarzeń historycznych - film jako środek oddziaływania ideologicznego: propaganda filmowa - wykorzystanie filmu w walce narodowej - rola filmu w okupowanej Polsce – kino i kinematografia tuż po wojnie

X Zagłada
projekcja: "Ulica Graniczna", reż. Aleksander Ford (1949)
zagadnienia: filmowy obraz Zagłady: od kreacji do rejestracji świadectw – wątki żydowskie w filmie polskim – relacje polsko-żydowskie – postawy Polaków wobec Zagłady

XI Auschwitz i po
projekcja: "Pasażerka", reż. Andrzej Munk (1963)
fragmenty "Kornblumenblau", reż. Leszek Wosiewicz (1988)
zagadnienia: zapisy dokumentalne i fabularne rekonstrukcje świata obozów - poznawczy i moralny wymiar zapisu zbrodni – krytyka cywilizacji zachodniej: „nowoczesność i Zagłada” – zlagrowana wyobraźnia – problem pamięci w filmie

XII Obraz miasta: budowa Nowego Świata
projekcja: "Przygoda na Mariensztacie", reż. Leonard Buczkowski (1953)
zagadnienia: socrealizm: wytyczne i ich realizacja – autorzy, dzieła, gatunki i styl socrealistyczny – nowy model człowieka: ciała, płci, tożsamości

XIII Obraz miasta: chuligani (1955: odwilż)
projekcja: "Koniec nocy", reż. Julian Dziedzina, Paweł Komorowski, Walentyna Uszycka (1956)
zagadnienia: odwilż polityczna i obyczajowa – „czarna” twórczość fabularna i dokumentalna – „chuligani” i „wdechowcy”: subkultura i moda – ekspresja młodości i „wieczna młodość” – obraz robotnika – mitologia miłości i „złej” kobiety

XIV Zaraz po wojnie – "Popiół i diament"
projekcja: "Popiół i diament", reż. Andrzej Wajda (1957)
zagadnienia: kultura polska „zaraz po wojnie” i „zaraz po odwilży” – reakcje na "Popiół i diament" jako wyraz postaw wobec najnowszej historii Polski i polskiej współczesności – narodziny mitu „Maćka” – „polska szkoła filmowa”

XV Rozrachunki z historią: wokół Conrada
projekcja: "Eroica", reż. Andrzej Munk (1957)
fragmenty: "Kanał", reż. Andrzej Wajda (1957)
zagadnienia: obraz Powstania Warszawskiego w kulturze polskiej – spór o postawy „conradowskie” i ocenę Powstania - postawy wobec historii Polski: polemika i apologia – walka o pamięć – nacjonalizm jako narzędzie legitymizacji komunizmu – popularna wersja historii – „bohaterszczyzna” – przyczyny i konsekwencje skupienia na historii – polityka historyczna

XVI „Mała stabilizacja”
projekcja: "Rysopis", reż. Jerzy Skolimowski (1963)
zagadnienia: pojęcie „małej stabilizacji” – jego sensy i użycia – konteksty kulturowe i obyczajowe lat 60. – koniec polskiej szkoły filmowej - postawa outsidera – filozofia egzystencji – krytyka „małej stabilizacji” – portret młodości – pop-egzystencjalizm

XVII „Pocztówka z PRL”
projekcja: "Małżeństwo z rozsądku", reż. Stanisław Bareja (1966)
zagadnienia: moda, młodość, sport – „mała stabilizacja” w rozrywce – cenzura, działania państwa wpływające na kształt kinematografii – postulowane wzorce osobowe – początki telewizji – kultura popularna w PRL: dydaktyka i rozrywka – masowa edukacja obyczajowa – wzorce osobowe: inżynierowie i milicjanci

XVIII Katolik polski
projekcja: "Iluminacja", reż. Krzysztof Zanussi (1973)
zagadnienia: problematyka religijna w kinie – religia w PRL – odmiany polskiego katolicyzmu – jego reprezentacje w filmie

XIX Amatorzy i wodzireje
projekcja: "Amator", reż. Krzysztof Kieślowski (1979)
zagadnienia: „kino moralnego niepokoju” – inteligent w kinie: na ekranie, za kamerą, na widowni – charakterystyczne zachowania i dylematy – świadectwa samoświadomości – niepokój „moralny” czy „społeczny” – między prywatnym a publicznym – strategie subwersywne

XX Retoryka oporu
projekcja: "Usłyszcie mój krzyk", reż. Maciej Drygas (1991)
fragmenty "Człowieka z żelaza", reż. Andrzej Wajda, prod. 1980
zagadnienia: biografia jednostki a historia zbiorowa – dylematy zaangażowania – podziały społeczne a wspólnota (nadziei - przekonań - oporu - śmiechu) – obrazy wspólnoty – jedność narodowa i jedność społeczna – pamięć jako źródło konsolidacji społecznej – dokument w archiwum – dokument w obiegu społecznym

XXI Portret kobiety
projekcja: "Kobieta samotna", reż. Agnieszka Holland (1981)
zagadnienia: portret kobiety w kulturze polskiej – podział ról – „wojna płci” – obraz i (nie)obecność ciała w kulturze polskiej – prywatne/publiczne

XXII Blokowisko
projekcja: "Życie wewnętrzne", reż. Marek Koterski (1987)
fragmenty "Dekalogu", reż. Krzysztof Kieślowski (1988)
zagadnienia: blokowisko jako mikrokosmos i znak makrokosmosu – przestrzeń rozpadu – atomizacja społeczna i alienacja jednostki – metafizyka blokowiska

XXIII Psy i Wilki
projekcja: "Psy", reż. Władysław Pasikowski (1992)
fragmenty "Gier ulicznych", reż. Krzysztof Krauze (1996)
zagadnienia: od kina moralnego niepokoju do kina moralnego wstrząsu – polityczne i kulturowe konsekwencje przełomu ’89 roku – przekształcenia struktur społecznych – „etos ubecki” – przekształcenie tradycji „solidarnościowych” – postkomunizm – brutalizacja języka – przemoc w kinie – wpływ kina amerykańskiego na polskich twórców – kino gatunków

XXIV „Generacja X” i przemiany intymności
projekcja: "Patrzę na ciebie, Marysiu", reż. Łukasz Barczyk (1999)
fragmenty: "Egoistów", reż. Mariusz Treliński (2000)
zagadnienia: kultura yuppies – kapitalizm i konsumeryzm po polsku – zmiana pokoleniowa i „kult młodości” – kultura przesytu czy przesycenie kulturą? – indywidualizm/elitaryzm a masowość – tożsamość erotyczna końca XX wieku – kryzys miłości romantycznej – przekształcenia modelu rodziny – ponowoczesność i relatywizm moralny – przemiany struktur narracyjnych – wykorzystanie nowych technik audiowizualnych – przekształcenia języka filmu