Wojna - pamięć - muzea 3002-1KON2025K12
Kurs oferuje interdyscyplinarne spojrzenie na dynamiczny i często kontrowersyjny obszar upamiętniania konfliktów zbrojnych w przestrzeni muzealnej. Jego głównym celem jest krytyczna analiza, dlaczego społeczeństwa dążą do pamiętania wojen, w jaki sposób ta pamięć jest konstruowana i prezentowana na wystawach muzealnych, oraz jakie są tego społeczne, polityczne i kulturowe konsekwencje. Zastanowimy się wspólnie nad sensem pamięci o traumach i wyzwaniami, jakie stawia ona przed współczesnym światem.
Kluczowe Zagadnienia i Pytania Badawcze:
W trakcie kursu poszukamy odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jakie cele i funkcje pełni upamiętnianie wojny w muzeach? Jakie metody narracyjne są wykorzystywane w ich ekspozycjach? Jakie kontrowersje i spory towarzyszą reprezentacjom konfliktów zbrojnych?
2. Kto i w jaki sposób kształtuje narracje historyczne w muzeach wojny? Jakie instytucje i aktorzy (np. władze państwowe, samorządy, fundacje, kuratorzy, historycy, aktywiści) wpływają na ostateczny kształt ekspozycji?
3. Jaki język – świecki, religijny, propagandowy – jest stosowany w muzealnych narracjach o wojnie i czy granice między nimi są zawsze wyraźne?
4. Jaka jest geneza muzeów wojny, zwłaszcza w kontekście przemian politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych po I wojnie światowej? Jak ewoluowały one do dziś i czym różnią się od współczesnych instytucji?
5. Kogo i w jaki sposób upamiętniają muzea wojny – żołnierzy, ofiary, czy może całe społeczności?
6. Jakie są specyficzne cechy i różnice między muzeami dedykowanymi ogólnie wojnom a tymi skupiającymi się na konkretnych konfliktach, np. II wojnie światowej?
7. Jakie jest znaczenie pamięci o traumach, zbrodniach i konfliktach dla współczesnych społeczeństw?
8. W jaki sposób trwający konflikt w Ukrainie wpływa na współczesne praktyki upamiętniania wojny, jej ofiar i żołnierzy, oraz na recepcję tych narracji?
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01 absolwent zna i rozumie w stopniu pogłębionym swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich rozległe związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi także w perspektywie historycznej.
K_W10 absolwent zna i rozumie podejścia i perspektywy badań kulturoznawczych wobec fundamentalnych dylematów cywilizacji współczesnej.
K_U01 absolwent potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki.
K_U01 absolwent potrafi interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
- Aktywny udział w dyskusji na zajęciach.
- Praca pisemna
- Dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze, każdą kolejną nieobecność - usprawiedliwioną lub nie - student musi odrobić indywidualnie.
Warunki zaliczenia poprawkowego:
- Uregulowana kwestia nieobecności.
- Praca pisemna.
Literatura
Na zajęciach pracujemy na wyborze dokonanym spośród literatury wskazanej poniżej oraz na materiałach wizualnych proponowanych na bieżąco podczas kursu.
Anderson, Benedict (1997), Wspólnoty wyobrażone (wybrane fragmenty).
Assmann, Jan (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych (wybrane fragmenty).
Berger, Stefan (2020), National Museums of War in Britain Between Antagonism and Agonism.
Cento Bull Anna, Hansen Hans Lauge (2016), On agonistic memory.
Hobsbawm Eric, Ranger Terence (1983/2014) Tradycja wynaleziona (wybrane fragmenty)
Jaeger, Stephan (2020), The Second World War in the Twenty-First-Century Museum: From Narrative, Memory, and Experience to Experientiality.
Kasianov, Georgiy (2022), Challenges of antagonistic memory: Scholars versus politics and war.
Kobielska, Maria (2020), Muzeum narracyjne – muzeum doświadczeniowe.
Muchitsch, Wolfgang (red.) (2013), Does War Belong in Museums? The Representation of Violence in Exhibitions (wybrane rozdziały).
Nora, Pierre (1989), Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire.
Rawski, Tomasz (2024), Contested Memory.
Rindzeviciute, Eglė (2013), Institutional Entrepreneurs of Difficult Pasts: the Organisation of Knowledge Regimes in post-Soviet Lithuanian Museums
Winter, Jay (2015). War and Martyrdom in the Twentieth Century and Afte
|
W cyklu 2025L:
Na zajęciach pracujemy na wyborze dokonanym spośród literatury wskazanej poniżej oraz na materiałach wizualnych proponowanych na bieżąco podczas kursu. Anderson, Benedict (1997), Wspólnoty wyobrażone (wybrane fragmenty). |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: