(Nie)jedzenie jako strategia konstruowania tożsamości 3002-1KON2008K11

1. Wprowadzenie. Jedzenie jako metafora kontaktu ze światem i jako metoda badań. Tożsamość i podmiotowość; strategia i konstrukcja. Różne ujęcia cielesności. Relacja ciało-tożsamość. Czy można mówić o "konstruowaniu tożsamości"? Podmiotowość jako źródło działania i /lub efekt (auto)kreacji. 2. Antropologia kulinarna, kulinarność antropologii. Kuchnia jako przestrzeń interpretacji kultury. Czy obszar kulinarny można traktować jako synekdochę systemu kulturowego? Strategie uprawiania "antropologii kulinarnej". 3. Paraskeue, czyli dzień Przygotowania. Tożsamość jako marzenie. Zapowiedź uczty: celebracja tożsamości wyobrażonej. Kuchnia jako "przedsionek uczty", przestrzeń przygotowania święta i afirmacji oczekiwania. Zapach jako sensualny zwiastun spełnienia. Magia okresów wigilijnych /przedświątecznych: generowanie napięcia, rozbudzanie i wzbranianie pożądania. Przygotowanie uczty jako obraz kulturowy: retardacja, obietnica, uwodzenie. Motyw Paschy, Wigilii. 4. Ucztowanie (1): obraz początku czy metafora przesilenia? Na ile ucztowanie stanowi przejaw afirmacji tożsamości zbiorowej, a na ile jest oznaką jej kryzysu i konieczności jej ponownego ustanowienia? Kulturowe okoliczności i różnorodność form ucztowania. 5. Ucztowanie (2): krwawe gody. Uczta weselna i stypa. Relacja śmierć - zaślubiny. Dramaturgia uczty. Ekscesy jedzeniowe i pijaństwo. Rola pokarmu w ustanawianiu więzi ze zmarłymi. 6. Ucztowanie (3): ofiara - zjeść obcego, zjeść siebie. Mit pierwotnej uczty. Jedzenie a przemoc. Egzo- i endokanibalizm: dialektyka "swojego" i "obcego"; fantazmat inkorporacyjny7. Ucztowanie (4): ofiara - zjeść boga. Jedzenie boga jako "heurystyka śmierci". Pokarmy eucharystyczne. 8. Potęga obrzydzenia. Kategoria abjection i negatywne konstruowanie tożsamości. Tabu jedzeniowe. Jadalne i niejadalne. Kuchnia jako przestrzeń władzy symbolicznej. 9. Kaszrut jako model konstruowania tożsamości. Struktura, geneza i możliwe znaczenia zasad koszerności. Historyczne, religijne, fizjologiczne i antropologiczne próby wyjaśnienia fenomenu kaszrut. 10. Kulinarne perwersje. Wywrotowość praktyk kulinarnych. Przekraczanie zakazu jedzeniowego jako źródło rozkoszy. Transgresja: jedzenie niejadalnego. 11. Jedzenie jako metafora seksualna. Psychoanalityczna formuła rozkoszy oralnej. Figury matki i mleka. Karmienie. Usta i język, waginalność i falliczność w wyobraźni kulinarnej. Magia afrodyzjaków. 12. Dieta i ortoreksja, czyli przepis na samego siebie. Fenomen diety w wyobraźni współczesnej. Dieta a lęk przed skalaniem. Zakaz jako klucz do nowego "ja". Niejedzenie jako gest polityczny, bunt i odmowa uczestnictwa we wspólnocie.13. Post, czyli tożsamość jako efekt destylacji. Uwarunkowania kulturowe praktyk postnych. Fizjologia i typy postów. Asceza mnichów i pustelników. Rytualny wymiar głodu. Postne ekscesy.14. Historia chudego ciała, czyli anoreksja avant la lettre. Dzieje chudości. Chudość a gender. Inedia. Fasting girls. Chude ciało: magia i dystynkcja. Lolita, nimfa, modliszka, czyli chudość jest mocą. 15. Anoreksja psychiczna, anoreksja mistyczna: między łaską a chorobą. Anorexia nervosa, anorexia mysica (inedia) - jedna czy dwie choroby? Erotyzacja głodu, erotyzacja śmierci. Para nourriture /pourriture. Opozycja: opozycja Wcielenie - odcieleśnienie. Anorektyczny stosunek do świata jako bunt przeciwko przemocy symbolicznej. Anoreksja a kontestacja macierzyństwa. 16. Bulimia: pożreć świat, zwymiotować siebie. Fizjologiczne, psychologiczne i społecznokulturowe uwarunkowania bulimii. Ciało i jego granice w bulimii. Obraz siebie i obraz innego w zaburzeniach odżywiania.17. Otyłość: od prestiżu do stygmatu. Historia otyłości. Tłuszcz jako oznaka mocy i jako figura abiektalna. 18. Kuchnie regionalne: projekt tożsamości narodowej?19. Kuchnia fusion: tożsamość rozproszona.