Obrazowanie symboliczne w prozie polskiej wczesnego modernizmu 3001-Z1753PM1
Seminarium poświęcimy rozmowom o prozie - od Żeromskiego po Andrzejewskiego. Nie idzie o przegląd strategii narracyjnych i ogólny pogląd na rozwój prozy polskiej. Przedmiotem rozważań na seminarium będą przebieg i konsekwencje swoistego przełomu kantowskiego w prozie, który stał się formacyjnym doświadczeniem generacji twórców wchodzących do literatury w ostatniej dekadzie XIX wieku. Autorzy ci odrzucili obiektywny charakter reprezentacji, przyjmując za pewnik, iż rzeczywistość przedstawiona jest aktem piszącego podmiotu. Była to postawa tak produktywna, że jej refleksy odnaleźć się dają jeszcze w latach 60. XX wieku. Zajęcia zaprezentować mają proces autonomizacji słowa w tekście literackim i rozmaitość sposobów powoływania do życia językowych równoważników realności.
Interesować nas będzie - kontekstowo - sam symbolizm, chociaż historią tego nurtu zajmować się nie będziemy szczegółowo. Więcej uwagi poświęcimy - by użyć sformułowania Jerzego Franczaka - "pragnieniu realności" w prozie przełomu XIX i XX wieku.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu seminarium student:
1) wiedza:
- zna problematykę modernizmu polskiego i europejskiego;
- ma wiedzę na temat miejsca modernizmu w dziewiętnastowieczności.
2) umiejętności:
- posiada umiejętność porównywania i krytycznej oceny różnych koncepcji
teoretycznych i metodologicznych;
- rozróżnia oraz analizuje zjawiska kulturowe i literackie charakterystyczne dla przełomu XIX i XX wieku w stopniu umożliwiającym mu podjęcie tej i problematyki na studiach II stopnia;
- posiada zdolność konstruowania dłuższej wypowiedzi ustnej w formie głosu w dyskusji oraz indywidualnej prezentacji;
- potrafi weryfikować poprawność własnych wypowiedzi poświęconych zagadnieniom historycznoliterackim, a także prezentacji uczestników seminarium;
- lepiej radzi sobie z rozumieniem specyfiki tekstu literackiego, filozoficznego, antropologicznego.
3) kompetencje społeczne:
- wykorzystuje we własnych projektach badawczych informację naukową z zakresu historii literatury i kultury II połowy XIX i początku XX wieku;
- rozumie znaczenie i specyfikę badań nad literaturą i kulturą przełomu XIX i XX wieku;
- lepiej radzi sobie z kwerendą biblioteczną i bazami bibliograficznymi w sieci.
Kryteria oceniania
kontrola obecności
ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć oraz aktywność)
praca licencjacka (do 40 tys. znaków)
Praca licencjacka sprawdza efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności:
• orientacji w dziedzinie, której dotyczy praca;
• poprawnego posługiwania się terminologią właściwą dla wybranego obszaru badań;
• formułowania rozwiniętej, spójnej, logicznej, poprawnej językowo wypowiedzi pisemnej;
• zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy;
• sporządzania przypisów i bibliografii.
Egzamin licencjacki – trzy pytania zadane przez komisję, w tym co najmniej jedno związane z problematyką pracy, a pozostałe związane z problematyką seminarium licencjackiego określoną w sylabusie
Literatura
1 Stefan Żeromski: Ananke, w zbiorach różnych
Jerzy Panek, Danae Żeromskiego, „Teksty” 1974 nr 1
Stanisław Eile, Alogiczność i przypadek w prozie Żeromskiego, „Pamiętnik Literacki” 1976 nr 1 (online)
2 Karol Irzykowski: Sny Marii Dunin. Palimpsest, w tegoż: Pałuba, wyd. różne
Aleksandra Budrecka, wstęp do edycji Pałuby w BN, Wrocław 1981
Ewa Paczoska, Tajemnice „Pałuby”, w: Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje, Warszawa 1992
3 Jerzy Żuławski: Na Srebrnym Globie, wyd. różne
Stanisław Lem, przedmowa do edycji 1975
Dariusz Trześniowski, Młodopolskie źródła fantasy. „Trylogia księżycowa” Jerzego Żuławskiego, w: Modernistyczne źródła dwudziestowieczności, Warszawa 2003
4 Zofia Nałkowska: Narcyza, wyd. 1967, 1976
Hanna Kirchner, Modernistyczna młodość Zofii Nałkowskiej, „Pamiętnik Literacki” 1968 nr 1 (online)
Ewa Graczyk, O „Narcyzie”, w: „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria literacka”, Poznań 2013, nr 21 (41) (online)
5 Roman Jaworski: Bania doktora Lipka, w: Historie maniaków, wyd. 1978, 2004
Michał Głowiński, Sztuczne awantury, wstęp do edycji 1978
Katarzyna Zwierzchowska, Twórczość Romana Jaworskiego początkiem nurtu parodystyczno-groteskowego w literaturze polskiej, „Folia Litteraria Polonica” 14 (online)
6 Bolesław Leśmian, Białocha, w tegoż: Utwory rozproszone. Listy, Warszawa 1962; Dzieła wszystkie, 2012, t. III
Artur Sandauer, Poezja twórczych potęg natury, w: Studia o Leśmianie, Warszawa 1971
Michał Paweł Markowski, Leśmian. Poezja i nicość, w tegoż: Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007
7 Stanisław Ignacy Witkiewicz: Nienasycenie. Część I: Przebudzenie, wyd. różne
Krzysztof Pomian, Powieść jako wypowiedź filozoficzna (próba strukturalnej analizy „Nienasycenia”), w: Studia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu, Wrocław 1972
Janusz Degler, „Piszę coraz piekielniejsze rzeczy w powieści”. O powstawaniu i recepcji „Nienasycenia”, w tegoż: Witkacego portret wielokrotny, Warszawa 2009
8 Stefan Grabiński: Ślepy tor, w tegoż: Demon ruchu, wyd. różne
Wojciech Tomasik, Grabiński i „Demon ruchu” w tegoż: Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej, Wrocław 2007
Joanna Majewska, Demon ruchu, demony nowoczesności, „Nauka” 2015 nr 4 (online)
9 Jarosław Iwaszkiewicz: Wieczór u Abdona, w zbiorach opowiadań
Jerzy Kwiatkowski, Wilde, głoski, Schopenhauer, w tegoż: Eleuter, Warszawa 1966
Ryszard Przybylski, Ogród życia, w tegoż: Eros i Tanatos, Warszawa 1970
10 Konstanty Ildefons Gałczyński: Porfirion Osiełek, czyli Klub Świętokradców, w wyd. zbiorowych, osobne 1997
Jerzy Stefan Ossowski, „Silnie pracować imaginacją”. Awangardowość Gałczyńskiego wśród „izmów”, w tegoż: Szarlatanów nikt nie kocha. Studia i szkice o Gałczyńskim, Kraków 2006
Anna Arno, Niebezpieczny poeta. Konstanty Ildefons Gałczyński, Kraków 2013, stosowny rozdział
11 Andrzej Strug: Wyspa Zapomnienia
Samuel Sandler, posłowie w edycji Wyspy Zapomnienia 1962
Włodzimierz Wójcik, Mitotwórca i mitoburca. Z zagadnień twórczości Andrzeja Struga, w: Proza Andrzeja Struga, Warszawa-Katowice-Kraków 1981
12 Michał Choromański: Biali bracia
Seweryna Wysłouch, Twórczość Choromańskiego wobec międzywojennego psychologizmu, „Pamiętnik Literacki” 1975, nr 1 (online)
Maciej Chowaniok, Nietrafiony rytm. Wybrane problemy twórczości prozatorskiej Michała Choromańskiego, Katowice 2010, stosowny rozdział
13 Bruno Schulz: Ulica Krokodyli, w tegoż: Sklepy cynamonowe, w zbiorach opowiadań
Władysław Panas, Szwirat ha-kelim czyli Brunona Schulza traktat o krokodylach, w:
Interpretacje aksjologiczne, Lublin 1997; także: Archiwum Władysława Panasa (online)
Jerzy Jarzębski, Miasto Schulza, w tegoż: Prowincja centrum. Przypisy do Schulza, Kraków 2005
14 Julian Wołoszynowski: Pan z Bahwy, w tegoż: Opowiadania podolskie
Ewa Szczepkowska, „Zegar mego życia zawsze się późnił...” O życiu i twórczości Juliana Wołoszynowskiego, Olsztyn 2009, stosowny rozdział
Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Juliana Wołoszynowskiego stosunek do tradycji literackiej w „Opowiadaniach podolskich”, „Roczniki Humanistyczne”, 2016, 64, 7: Słowianoznawstwo
15 Jerzy Andrzejewski: Bramy raju
Włodzimierz Maciąg, wstęp do edycji: Jerzy Andrzejewski, Trzy opowieści, 1973, 1980
Wacław Forajter, Pasje. Inna próba lektury „Krucjaty dziecięcej” Marcela Schwoba i „Bram raju” Jerzego Andrzejewskiego, „Pamiętnik Literacki” 2016 nr 1 (online)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: