- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Inność i obcość w literaturze dla dzieci i młodzieży 3001-IIO-OG
Czy inność i obcość są tym samym? Jakie znamy mechanizmy wykluczania i wkluczania? W jaki sposób na te pytania odpowiada literatura dla młodych odbiorców? Kiedy teksty dla dzieci stają się tekstami dla dorosłych?
To tylko kilka z wielu pytań, na które spróbujemy odpowiedzieć badając tę część literatury, po którą zwykle sięgają odbiorcy w wieku szkolnym.
Uważnym czytelnikom literatura dla dzieci jawi się nie tylko jako wieloznaczna, ale też wielowarstwowa: odsyłająca do dyskursów z zakresu antropologii kultury, etyki, estetyki, socjologii.
Może przynieść wiele radości i mądrości każdemu, kto zachował w sobie choć trochę z dziecka.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
- Rozwinięcie umiejętności interpretacyjno-analitycznych oraz retorycznych;
- poszerzenie wiedzy o literaturze popularnej, dziecięcej i młodzieżowej;
- przyswojenie podstawowej terminologii ksenologicznej wraz z towarzyszącym jej repertuarem topicznym;
- pogłębiona refleksja na temat motywów obcości i inności oraz ich funkcji w tekstach kultury.
Kryteria oceniania
- Aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- zreferowanie wybranego tekstu przedmiotowego.
- krótki esej dotyczący zagadnienia obcości lub inności w tekście kultury przeznaczonym dla dzieci albo młodzieży (warunek uzyskania oceny dobrej lub bardzo dobrej).
Literatura
1. Zajęcia organizacyjne (przedstawienie celów i wymagań edukacyjnych)
- Weronika Kostecka, Dziwne – odmienne – obce. Dziecko jako Inny we współczesnej polskiej prozie dziecięcej i młodzieżowej, dostęp: http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/LC/article/view/LC.2017.052.
2. Inny i obcy. Między eksterminacją a uznaniem
- Shaun Tan, Zgubione, znalezione, Warszawa 2014;
- Magdalena Środa, Postawy wobec obcości [w:] „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, 2-3 (20), Warszawa 2008, s. 415-429.
3. Od fascynacji do obrzydzenia. Czarodzieje i mugole
- Joanne Kate Rowling, cykl o Harrym Potterze (wydanie dowolne);
- Jørgen Gaare, Øystein Sjaastad, Magiczna krew, krwawa władza [w:] Harry Potter. Filozoficzny czarodziej, Warszawa 2007, s. 88-105.
4. Utopia odmieńców
- Tove Jansson, cykl o Muminkach (wydanie dowolne);
- Aleksandra Korczak, Zgoda na innych [w:] Zgoda na siebie. Przełamywanie imperatywu socjalizacji w cyklu o Muminkach autorstwa Tove Jansson, Warszawa 2016, s. 61-80.
5. Pippi albo „dziwne dziecko”
- Astrid Lindgren, Pippi Pończoszanka (wydanie dowolne);
- Dorota Murzynowska, Ewa Teodorowicz-Hellman, Pippi Pończoszanka w polskim dyskursie kulturowym [w:] Astrid Lindgren. 100 lat: interpretacje, Gdańsk 2008, s. 67-83;
- Iwona Gralewicz-Wolny, Beata Mytych-Forajter, Uwolnić Pippi! [w:] Uwolnić Pippi! Twórczość dla dzieci wobec przemian kultury, Katowice 2013, str. 11-24.
6. Czemu dziewczyńskość jest inna?
- Astrid Lindgren, Ronja, córka zbójnika (wydanie dowolne);
- Grzegorz Leszczyński, „Małe kobietki” XX wieku. Katastrofa dziewczęcości [w:] Literatura i książka dziecięca. Słowo – obiegi – konteksty, Warszawa 2003, s. 145-158;
- Naomi Wolf, Kultura i Poza mitem urody [w:] Mit urody, Warszawa 2014, s. 87-119 i 337-358.
7. Bój się obcego! Baśnie źródłem lęku
- Wilhelm i Jakub Grimm, Czerwony Kapturek [w:] Baśnie dla dzieci i dla domu, Poznań 2010;
- Weronika Kostecka, Od aksjologii do estetyki. Współczesne inspiracje baśniową poetyką grozy [w:] Baśń postmodernistyczna. Przeobrażenia gatunku, Warszawa 2014, s. 221-246.
8. To inne „ja”
- Neil Gaiman, Koralina (wydanie dowolne);
- Katarzyna Slany, Dziewczynki i ich „wilki” w sobowtórzym tryptyku Neila Gaimana [w:] Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana, Kraków 2016, s. 268-290.
9. W niemym hołdzie obcości – orientalizm
- Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe albo Przygody Sindbada Żeglarza, wydania dowolne;
- Violetta Wróblewska, Cykle arabskie [w:] Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003, s. 139-156;
- Edward W. Said, Wprowadzenie [do:] Orientalizm, Poznań 2005, s. 29-64.
10. Samotność migrantów. Inność wykluczająca
- Sarah Crossan, Kasieńka, Warszawa 2015;
- Irena Obuchowska, Adolescencja [w:] Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, pod red. Barbary Harwas-Napierały i Janusza Trempały, Warszawa 2004, s. 163-197;
- Jolanta Pasterska, Kilka uwag o prozie „kobiecej”, czyli zamiast wstępu [w:] Emigrantki, nomadki, wagabundki. Kobiece narracje (e)migracyjne, Rzeszów 2015, s. 7-32.
11. Infans salvator – inność, która ocala
- C.S. Lewis, cykl Opowieści z Narnii (wydania dowolne);
- Jolanta Ługowska, Dzieci w krainie Aslana. Problem inicjacji w „Opowieściach z Narnii” C.S. Lewisa [w:] Dzieciństwo i sacrum. Studia i szkice literackie: praca zbiorowa. 2, Jolanta Ługowska i Grzegorz Leszczyński (red.), Warszawa 2000, s. 109-120;
- Jolanta Sztachelska, „Dziwność” dziecka (rzecz o imaginarium społecznym) [w:] Children studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice, Białystok 2014, s. 35-53.
12. Dorośli są dziwni! Dzieciństwo jako poetycka ksenologia
- wybór wierszy Joanny Kulmowej;
- Krystyna Zabawa, „W misce księżyc widzieć”. Teatr wyobraźni poezji dziecięcej Joanny Kulmowej [w:] Wolność i wyobraźnia w literaturze dziecięcej, Kraków 2017, s. 287-306;
- Krystyna Miłobędzka, Zabawa i teatr [w:] W widnokręgu Odmieńca. Teatr, dziecko, kosmogonia, Wrocław 2008, s. 72-108.
13. Pokochać inność w sobie
- Hans Christian Andersen, Brzydkie Kaczątko, tłum. Bogusława Sochańska (wydanie dowolne);
- Grażyna Lasoń-Kochańska, Płeć w twórczości Hansa Christiana Andersena [w:] Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży, Słupsk 2012, s. 74-92;
- Jackie Wullschläger, Mój czas należy do serca. 1831-1833 [w:] Andersen. Życie baśniopisarza, Warszawa 2005, 125-146.
14. Zwierzę. Obcy nieoswojony
- Sarah Pennypacker, Jon Klassen, Pax, Kraków 2016;
- P. Singer, Równość dla zwierząt? [w:] Etyka praktyczna, Warszawa 2003, s. 65-88.
15. Tropienie obcości
- tekst kultury zaproponowany przez uczestników zajęć;
- Ewa Podrez, Tolerancja – problemy i dylematy nie tylko moralnej natury [w:] Agnieszka Borowiak, Piotr Szarota (red.), Tolerancja i wielokulturowość – wyzwania XXI wieku, Warszawa 2004, s. 15-27.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: