Przestrzenie natury: człowiek wobec krajobrazu 3001-C5K-LK2
Podczas zajęć podejmiemy refleksję nad następującymi polami problemowymi:
- sztuczność konceptu natury
- natura naturans i natura naturata
- zróżnicowanie przyrody ze względu na stopień przekształcenia przez człowieka (pierwsza, druga, trzecia i czwarta przyroda)
- typy piękna krajobrazu: pierwotność versus zagospodarowanie
- typy krajobrazu – ze względu na elementy naturalne (ukształtowanie terenu, obecność/nieobecność wody, roślinny, zwierzęta, zjawiska atmosferyczne) oraz antropogeniczne (miejski, podmiejski, wiejski, przemysłowy, poprzemysłowy)
- przestrzenie przekształcone i zdegradowane: wysypiska śmieci, tereny poprzemysłowe i pokopalniane, obszary skażone
- rola różnych zmysłów w percepcji krajobrazu
- typy i gatunki tekstów kultury reprezentujące przestrzeń: pejzaż, weduta, widokówka, mapa, atlas, przewodnik, relacja z podróży, reportaż, fotografia, film
- rola różnych mediów w ukazywaniu krajobrazu
- językowy obraz krajobrazu; zawartość semantyczna słów związanych z różnymi typami i elementami krajobrazu
- aktywizm i artiwism – krytyczne przekształcanie przestrzeni wspólnej, np. partyzantka ogrodnicza
- rola refleksji nad krajobrazem w okresie antropocenu
Lista lektur obejmować będzie teksty naukowe, eseistyczne oraz teksty kultury o charakterze artystycznym wyrażone w różnych kodach semiotycznych.
W ramach zajęć odbędziemy kilka spacerów w okolicach kampusu UW oraz wizyt w instytucjach kultury na ekspozycjach związanych z tematyką zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Absolwent/ka posiada umiejętność analizy tekstów kultury z pogłębioną świadomością ich zakorzenienia w sferze sztuki i natury, potrafi poddać refleksji stosowaną metodologię oraz społeczny kontekst funkcjonowania dzieła. Rozumie i wieloaspektowej relacji człowieka z krajobrazem.
Kryteria oceniania
- kontrola obecności
- ocena ciągła (przygotowanie do zajęć i aktywność)
- praca zaliczeniowa lub projekt działania artystycznego lub aktywistycznego związanego z tematyką zajęć
Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć.
Nakład pracy studenta:
- uczestnictwo w ćwiczeniach - 30 godzin (1 ECTS)
- przygotowanie do ćwiczeń 90 godzin (3 ECTS)
- przygotowanie pracy rocznej - 90 godzin (3 ECTS)
Wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji:
1. Jeśli student chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
2. Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej.
Literatura
Cztery przyrody
Kasper Jakubowski, Czwarta przyroda. Sukcesja przyrody i funkcji nieużytków miejskich, Kraków 2020, s. 117-123 (podrozdział „Czwarta przyroda” – urban novel ecosystems. Parki na nieużytkach urbanistycznych).
Ingo Kowarik, Cities and Wilderness. A New Perspective, “International Journal of Wilderness” 2013, vol. 19, no 3, s. 32–33 (podrozdział The Four Natures Approach),
Beata Frydryczak, Estetyka przyrody: nowe pojmowanie natury, „Estetyka i Krytyka”, nr 2/2008–1/2009.
Ekonomia krajobrazu
Edwin Bendyk, Klimat, środowisko i kapitalizm, czyli tania natura się kończy,
https://krytykapolityczna.pl/gospodarka/bendyk-klimat-srodowisko-i-kapitalizm-czyli-tania-natura-sie-konczy/
Kate Raworth, Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku, przeł. Aleksandra Paszkowska, Warszawa 2021, s. 9-36.
Podróż jako konsumpcja krajobrazu
Wstęp, w: Krzysztof Podemski, Socjologia podróży, Poznań 2005.
Jonathan Culler, Semiotyka turyzmu, przeł. Halina Baczewska, „Panoptikum” 2009/8, s. 11-23.
Pejzaż malarski: przyczyny rozwoju, funkcje, ograniczenia
Hanna Morawska, Hierarchia i przemiany tematów, „Teksty” 1975/5.
Niemiejsca: obszary zdegradowane
Monika Domanowska, Problematyka definiowania przestrzeni zdegradowanych, „Problemy Rozwoju Miast” 2010/2.
Miasto jako krajobraz
Dominika Wasilewska, Być razem inaczej – posthumanistyczna wizja miejskiej wspólnoty;
Jakub Węgrzynowicz, Przewodnik po międzygatunkowym sąsiedztwie, w: Atlas wszystkich mieszkańców.
Wokół PKiN: miasto różnie zamieszkiwane
Michał Książek, Atlas dziur i szczelin, Kraków 2023.
Krajobraz tworzony przez Innego
Agata Zuzanna Kowalewska, Mokre Miasto – żywe miasto. Hybrydowe kultury poznańskich bobrów, w: Refugia. (Prze)trwanie transgatunkowych wspólnot miejskich, red. nauk. Monika Bakke, Poznań 2021.
Z pamiętnika Julii Boksińskiej w tekście Michała Pacy Gospodarowanie w obiegu zamkniętym obwarzanka, w: Obwarzanek po polsku, red. Piotr Sutkowski, Warszawa 2023.
Małgorzata Sugiera, Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu, „Prace Kulturoznawcze” 2018/1–2.
Lista lektur może ulec zmianie.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: